Lahar
 | Ten artykuł od 2010-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Lahar, spływ popiołowy – rodzaj katastrofy naturalnej podobnej do powodzi, wywołanej przez aktywność wulkaniczną, polegający na gwałtownym spływie lawin błotnych.
Przyczyny
Zjawisko spływu popiołowego zachodzi gdy materiał piroklastyczny – gorące popioły wulkaniczne mieszają się z wodą pochodzącą ze skraplania pary wydobywającej się podczas wybuchu. Innym źródłem wody może być stopiony śnieg, lodowiec albo woda z istniejącego wcześniej jeziora kalderowego[1]. Powstała w ten sposób błotnista rzeka spływa po stoku stożka wulkanicznego z dużą prędkością – czasem do 100 km/h – i zabiera ze sobą skały, głazy i drobniejsze kamienie, często także lodowe bryły, które niesie niekiedy na duże odległości. Prócz niszczących skutków szybko spływających mas wód i błota lahar niesie również ze sobą chemiczne zanieczyszczenia wulkaniczne, zwłaszcza jeśli woda pochodzi z jeziora kalderowego w kraterze wulkanu.
Lahary w przeszłości
Powstały po wybuchu wulkanu Nevado del Ruiz (Kolumbia) lahar zalał w 1985 oddalone o 47 km od wulkanu miasto Armero, zabijając 23 tys. ludzi.
Inne tego rodzaju zdarzenie, na mniejszą znacznie skalę, miało miejsce w Nowej Zelandii w grudniu 1953, kiedy w pobliżu miejscowości Tangiwai spływający z jeziora w kraterze wulkanu Ruapehu kwaśny lahar zerwał most kolejowy tuż przed przejeżdżającym ekspresem z Wellington do Auckland. Maszyniści nie zdołali zatrzymać pociągu i lokomotywa wraz z sześcioma wagonami spadła w przepaść. Zginęło 151 osób, a szczątki pociągu zniesione zostały na odległość kilku, a ciała i bagaż zabitych – kilkunastu kilometrów.
Po wybuchu Pinatubo w czerwcu 1991 lahar wytworzył się z popiołów wulkanicznych zmieszanych z wodami tropikalnych ulew przechodzącego akurat przez Filipiny tajfunu i zalał setki hektarów ziemi zabijając 143 osoby (ogółem liczba ofiar Pinatubo była większa i wyniosła 364 zabitych, w tym 221 bezpośrednio w wyniku opadów piroklastycznych oraz ok. 700 zmarłych na skutek wybuchłej w miejscu katastrofy epidemii).
Lahary spływające z jawajskiego wulkanu Kelud pochłonęły 10 tysięcy ofiar w 1586 i później jeszcze raz, ok. 5 tys. w 1919.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Marian Książkiewicz: Geologia dynamiczna. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1968, s. 666, 667.
Media użyte na tej stronie
Mount St. Helens erupted often between 1980 and 1986. An explosive eruption on March 19, 1982, sent pumice and ash 9 miles (14 km) into the air, and resulted in a lahar (the dark deposit on the snow) flowing from the crater into the North Fork Toutle River valley. Part of the lahar entered Spirit Lake (lower left corner) but most of the flow went west down the Toutle River, eventually reaching the Cowlitz River, 50 miles (80 km) downstream.