Lai

Lai – starofrancuska forma pieśni lirycznej, najczęściej o tematyce miłosnej, wywodząca się z pieśni celtyckich. Uprawiano ją z zamiłowaniem w Bretanii, z typowym dla truwerów wykonywaniem z towarzystwem instrumentu.

Termin lai jest pochodzenia celtyckiego (laid w irlandzkim). W języku francuskim użył go po raz pierwszy normandzki kronikarz Wace (1155) w swym tłumaczeniu łacińskiej Historii królów Brytanii (1135) Galfreda z Monmouth. Początkowo były to pieśni o charakterze lirycznym, w których krótki element narracyjny był podawany na wstępie jako objaśnienie. Na francuskich dworach lais były śpiewane przez wędrownych rybałtów normandzkich przy akompaniamencie małej harfy, cytry, rzadziej fletu lub gęślików[1].

Lai miała najczęściej formę poematu (60, 100 lub więcej 4-8-sylabowych wersów) złożonego ze strof o różnej budowie wersyfikacyjnej, z wyjątkiem pierwszej i ostatniej – o identycznym typie wiersza. Z czasem lai przekształciła się w formę narracyjną, gdzie tematyka często obejmowała epizody z opowieści o królu Arturze oraz rycerzach Okrągłego Stołu.

Gatunek ten cieszył się popularnością w drugiej połowie XII wieku lecz i później; uprawiany m.in. przez Marie de France i Guillaume'a de Machaut.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Zygmunt Czerny: Arcydzieła francuskiego średniowiecza. s. 183.

Bibliografia

  • Zygmunt Czerny: Wstęp do Opowieści Marii z Francji. W: Arcydzieła francuskiego średniowiecza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.
  • Natalia Mętrak: Historię wam opowiem, o której śpiewali dawni Bretonowie. O Lais Marii z Francji. Sandomierz: Armoryka, 2013. ISBN 978-83-62661-79-4.