Lakkolit

Na szaro zaznaczany lakkolit i idąca do niego od dołu dajka.
Szczyt Mitra na Svalbardzie

Lakkolit (także: lakolit) – zgodna intruzja o kształcie bochenkowatym z płaską podstawą i wypukłą górną powierzchnią. Wdziera się między już istniejące, starsze warstwy, nie przecinając ich, lecz leżąc zgodnie na warstwie podścielającej i wybrzuszając warstwę nadległą[1][2]. Jest to jedna z form zjawisk plutonicznych, w przeciwieństwie do batolitu powstała na niewielkiej głębokości, przeważnie subwulkaniczna (na głębokości do 1 km[3]), choć znane są też lakkolity hipabisalne (na głębokości 1 - 5 km[4])[1].

Lakkolit w planie ma kształt zbliżony do kolistego, od spodu przeważnie dochodzi doń żyła (dajka), którą napływała z głębi Ziemi magma[5]. Lakkolity mogą być zbudowane ze skał magmowych głębinowych (np. granit) lub ze skał magmowych wylewnych (np. porfir)[1].

Największym lakkolitem na świecie są Chibiny. W Polsce lakkolity występują w Górach Wałbrzyskich i w okolicy Dębnika, w obu przypadkach są one zbudowane z porfirów[1].

Przypisy

  1. a b c d Żaba
  2. Ryka, Maliszewska
  3. Jaroszewski i in. hasło "intruzja subwulkaniczna"
  4. Jaroszewski i in. hasło "intruzja hipabisalna"
  5. Jaroszewski i in. hasło "lakkolit"

Bibliografia

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Laccolith.svg
An idealized illustration of a laccolith intruding between rock strata, deforming the uppermost layears.
Albert I Land Mitra IMG 6233.JPG
Autor: Bjoertvedt, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kapp Mitra and Mitra mountain in southwestern Albert I Land, north inlet of Kongsfjorden, western Spitsbergen