Laktony

α-, β-, γ-, δ-laktony

Laktony – organiczne związki chemiczne, wewnątrzcząsteczkowe estry hydroksykwasów, w których grupa estrowa występuje w ugrupowaniu cyklicznym.

Laktony otrzymuje się w kondensacji (estryfikacji) wewnątrzcząsteczkowej, np.

Trwałe są jedynie γ- i δ-laktony, w których ugrupowania cykliczne są tworzone odpowiednio przez 5 i 6 atomów. Laktony o mniejszej niż 5 oraz większej niż 6 atomów w pierścieniu są nietrwałe, ze względu na silne naprężenia wiązań między atomami układu cyklicznego.

Laktony w przemyśle są stosowane jako monomery do syntezy polilaktydów, zwanych też polilaktonami, które formalnie są rodzajem poliestrów. ε-Laktony są wytwarzane jako produkty pośrednie podczas syntezy ε-kaprolaktamów, które z kolei są monomerami do syntezy nylonu-6.

Niektóre laktony (np. γ-butyrolakton) mają właściwości psychoaktywne.

Zobacz też

• laktamy, laktydy