Lamna dwustępkowa

Lamna dwustępkowa

Lamna ditropis[1]
Hubbs & Follett, 1947[2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	Bilateria
(bez rangi)	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Infratyp	żuchwowce
Nadgromada	ryby chrzęstnoszkieletowe
Gromada	ryby chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Nadrząd	Euselachii
Rząd	lamnokształtne
Rodzina	lamnowate
Rodzaj	Lamna
Gatunek	lamna dwustępkowa
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Lamna dwustępkowa^[4][5] (Lamna ditropis) – gatunek rekina z rodziny żarłaczy śledziowych, występujący w północnym obszarze Oceanu Spokojnego.

Jako jeden z nielicznych gatunków ryb posiada zdolność do regulacji temperatury swojego żołądka^[6]. Robi to za pomocą naczyniowych wymienników ciepła, zwanych retia mirabilia (łac. sieci cudowne). Tętnice i żyły ułożone są blisko siebie. Zimna krew pochodząca ze skrzeli jest ogrzewana przez krew pochodzącą z pozostałych części organizmu. Podczas gdy krew rozchodzi się po całym organizmie, zachowuje on stałą temperaturę ciała. Minimalizuje to straty ciepła do otoczenia, co jest istotnym przystosowaniem lamn dwustępkowych do życia w zimnych wodach. Ich homotermia może również polegać na SERCA2 i ekspresji 2 receptora rianodyny, które mają działanie kardioprotekcyjne^[7]. Gatunek ten nie wykazuje stałocieplności całego ciała^[8].

Taksonomia

Takson po raz pierwszy opisali w 1947 roku Carl Leavitt Hubbs i William Irving Follett. Jako miejsce typowe odłowu holotypu (dorosły samiec znajdujący się w Muzeum Zoologii Porównawczej o numerze katalogowym 36471 (MCZ 36471)) autorzy wskazali 3,5 mili od Beach Club, w La Jolla w Kalifornii, na głębokości 300–350 stóp^[2].

Charakterystyka

Dorosłe osobniki mają ubarwienie na większości ciała między średnio szarym a czarnym, z czarnymi plamkami na podbrzuszu. Młode osobniki są bardzo podobne, ale nie posiadają owych plamek. Ich budowę zewnętrzną charakteryzuje także obecność pierwszej dużej i drugiej mniejszej płetwy grzbietowej, płetwy odbytowej i symetrycznej płetwy ogonowej. Nos jest krótki i o stożkowym kształcie. Pod względem ogólnego wyglądu lamny dwustępkowe przypominają żarłacza białego. Mają 26–30 zębów w żuchwie i 28–30 w szczęce, ich zęby są skrzydłokształtne o łagodnych brzegach u podstawy ząbków. Oczy są zlokalizowane na przodzie pyska, umożliwiające obuoczne widzenie, pozwalające na lepsze lokalizowanie ofiary^[9].

Wielkość lamn dwustępkowych waha się między 200 a 260 cm, natomiast ich masa ciała dochodzi nawet do 220 kg^[10]. Samce są nieznacznie mniejsze od samic. Istnieją niepotwierdzone doniesienia o znalezieniu osobnika o długości 4,3 m^[8]; jednakowoż z potwierdzonych źródeł są dowody na maksymalną wielkość trzymetrowego osobnika. Maksymalna zanotowana masa ciała rekina tego gatunku to ponad 450 kg^[11].

Występowanie

Spotykany najczęściej w północnej części Pacyfiku. Uważa się, że może występować na południe od Morza Japońskiego, a na północy po wybrzeża Alaski^[12]. Spotykany zazwyczaj pojedynczo. Najliczniej występuje w wodach przybrzeżnych i kontynentalnych, zwykle blisko plaż. Znakowane osobniki pojawiały się jednak nawet w wodach subarktycznych, aż po subtropikalne^[7].

Jest znany z niewyjaśnionej zmienności w proporcjach płciowych pomiędzy wschodnimi i zachodnimi populacjami na północnym Pacyfiku^[8].

Ekologia

Pożywienie

Lamny dwustępkowe są oportunistycznymi drapieżnikami szczytowymi^[13], współdzielącymi najwyższy poziom w sieci troficznej wód subarktycznego Pacyfiku z morskimi ssakami i ptakami. Cechuje je bogata różnorodność pokarmowa, w której skład wchodzą m.in.: łosoś, skorpena, dorszyk czarny, lancetnik, anotopterus, zając morski, głowacz białopłetwy, terpuga okonik, makrela, czerniak, dorsz, śledź, koleń pospolity, krab, kałamarnica, krewetka^[9].

Rozmnażanie

Płód w połowie ciąży.

Lamna dwustępkowa jest jajożyworodna, z liczbą potomstwa wahającą się od 2 do 6^[14]. Samice osiągają pełną dojrzałość płciową pomiędzy 8 a 10 rokiem życia, podczas gdy samce już w wieku 5 lat^[15]. Okres rozmnażania nie jest do końca rozpoznany, ale uważa się, iż dwuletni cykl godowy rozpoczyna się późnym latem lub wczesną jesienią. Ciąża trwa około 9 miesięcy. Nowonarodzony rekin ma około 60–65 cm długości. Zakładając, że ten gatunek co roku ma cykl rozrodczy, szacuje się, że samica tego gatunku rekina odbywa poród 15–16 razy i rodzi około 70 młodych przez całe swoje życie^[8].

Dojrzałe osobniki przebywają daleko na północno-wschodnim Honsiu i południowych Wyspach Kurylskich, a także w przybrzeżnych wodach północnego Pacyfiku. Prawdopodobne więc te obszary są podstawowym miejscem porodu tego gatunku. Wody na północ od subarktycznej granicy obfitują w małe rekiny (70–110 cm), więc wody te są prawdopodobnie miejscem ich dojrzewania. W tym obszarze istnieją dwie znaczące korzyści dla przeżycia i wzrostu małych rekinów. Po pierwsze mogą uniknąć ataku dużych drapieżnych rekinów (w tym dorosłych osobników swego własnego gatunku i żarłacza błękitnego), które zamieszkują obszary bardziej północne i południowe. Po drugie mają możliwość korzystania z obfitych zasobów wód subarktycznych poprzez żerowanie na kałamarnicach i rybach^[16].

Przypisy