Łambinowice

Łambinowice
	wieś
	(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0; Kościół św. Marii Magdaleny w Łambinowicach
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Łambinowice
Liczba ludności (2011)	2477
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-316
Tablice rejestracyjne	ONY
SIMC	0498810
	Położenie na mapie gminy Łambinowice Łambinowice
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łambinowice
	Położenie na mapie województwa opolskiego Łambinowice
	Położenie na mapie powiatu nyskiego Łambinowice
	50°32′18″N 17°33′15″E/50,538333 17,554167
	Strona internetowa

Artykuł	50°32′18″N 17°33′15″E
- błąd	39 m
WD	50°31'59.9"N, 17°33'0.0"E
- błąd	14 m
Odległość	665 m

Łambinowice (niem. Lamsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Łambinowice^[3]^[4]. Siedziba gminy wiejskiej Łambinowice.

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łambinowice. Od 1950 r. wieś położona jest w województwie opolskim.

Nazwa

Nazwa miejscowości była wzmiankowana po raz pierwszy w 1273 roku w formie Lambinouiz. Później notowano także formy Lambinovitz (ok. 1300), villa Lamberti (1335), Lemlinsdorf (1371), k Glumbwowiczom, k. Glombinowiczom (1561), Lambsdorff (1678), Lamsdorf (1784), Lammsdorf (1845), Lamsdorf, Łambinowice (1941), Lamsdorf – Łambinowice, -ic, łambinowicki (1946)^[5].

Na podstawie tzw. zeznania nyskiego z 1561 roku, gdzie w tekście polskim z czeskimi naleciałościami wymienia się formy „K Glombinowiczom, do Glumbniowicz”, uznaje się, że pierwotną nazwą były Głębinowice. W drugim zapisie występuje czeskie u w miejsce polskich ą lub am^[6], odpowiadających w wymowie gwarowej samogłosce ę. Grupa nagłosowa Gł- uległa uproszczeniu do Ł-, być może pod wpływem czeskiego nagłosowego H-, które potem opuszczono^[7]. Nazwa Głębinowice była zatem nazwą patronimiczną utworzoną od nazw osobowych Głębina lub Głębin, albo nazwą topograficzną utworzoną na wzór nazwy patronimicznej od rzeczownika pospolitego głębina^[6].

Polska nazwa w formie Łambinowice formalnie obowiązuje od 16 grudnia 1946 roku^[8].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Łambinowice^[3]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0498827	Okopy	przysiółek

Zabytki

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

Dom zakonny elżbietanek, ul. Budzieszowicka 4

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[9]:

dom zakonny elżbietanek, ul. Budzieszowicka 4, z 1919 r.
obóz jeniecki – Pomnik Pamięci Narodowej, z 1870 r., 1914 r., 1939 r.

W 1864 r. w sąsiedztwie wsi powstał poligon wojskowy. W latach wojny francusko-pruskiej 1870–1871 powstał na terenie poligonu obóz dla trzech tysięcy jeńców francuskich. Pozostałością tego obozu jest cmentarz z 53 grobami. Obóz został reaktywowany podczas I wojny światowej, przeszło przez niego ok. 90 tys. żołnierzy różnych narodowości Rosjan, Anglików, Włochów i Serbów – pozostało po nich blisko 7000 grobów. 3 września 1939 roku Wehrmacht rozpoczął przewożenie do Stalagu VIII B pierwszych polskich jeńców. Byli to głównie żołnierze pojmani po bitwie nad Bzurą. Liczba polskich jeńców sięgała 100 tys. Po rozpoczęciu planu Barbarossa masowo zwożono tu jeńców radzieckich, których umieszczano w osobnym obozie Stalag VIII F. Według różnych szacunków w czasie II wojny światowej w obozie zmarło lub zostało pomordowanych od 40 do 100 tys. jeńców, łącznie przeszło przez niego do 300 tys. żołnierzy sił sojuszniczych różnych narodowości. Około 40 tys. zmarłych w większości jeńców radzieckich jest pochowanych w masowych grobach w pobliżu dawnej wsi Klucznik oraz na cmentarzu jenieckim. Teren obozu jeńców radzieckich wraz z wsią Klucznik stał się poligonem wojskowym. Mieszkańców wsi wysiedlono. W październiku 1944 r. przywieziono tutaj żołnierzy z powstania warszawskiego, wśród nich ponad 1000 kobiet. Większość przewieziono później do innych obozów. Wśród powstańców, którzy zostali umieszczeni w obozie był Witold Pilecki – trafił on do Lamsdorf 8 października 1944 r. w ramach warszawskiego transportu żołnierzy Armii Krajowej. Witold Pilecki przebywał w obozie 10 dni, po których wraz z oficerami Zgrupowania „Chrobry II” został wysłany do oflagu w Murnau. Byli tu też więzieni^[10]:

Jerzy Szulc – uznawany za najmłodszego jeńca II wojny światowej,
Janusz Brochwicz-Lewiński – wojskowy, członek Armii Krajowej, a w czasach późniejszych między innymi gwardii przybocznej Jego Królewskiej Mości Jerzego VI, króla Wielkiej Brytanii,
Roman Bratny – pisarz,
Stanisław Ryszard Dobrowolski – pisarz, poeta, tłumacz,
Irena Jurgielewiczowa – pisarka, pedagog,
Aleksander Gieysztor – historyk,
Leszek Owsiany pilot Dywizjonu 300 i 1586 ESP
Denholm Elliott – brytyjski aktor^[11].
o. Maksymilian Maria Kolbe

Obozy jenieckie zostały wyzwolone przez Armię Czerwoną w dniach 17 i 18 marca 1945 roku. Jeszcze w 1945 roku w ich sąsiedztwie powstał zarządzany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego obóz, w którym przetrzymywano Ślązaków i Niemców oraz byłych członków SS. Do obozu trafiali także powracający do Polski żołnierze armii Andersa, którzy wstąpili do niej po dezercji z Wehrmachtu, do którego wcielono ich wcześniej w ramach volkslisty. Początkowo, zbudowany na terenie poligonu wojskowego, obóz MBP miał status obozu przejściowego, następnie został przekształcony w obóz pracy. Jednym z jego komendantów był Czesław Gęborski. W obozie zmarło i zginęło 1000–1500 Niemców i Górnoślązaków^[12]. Pamięć zmarłych i zabitych upamiętnia Pomnik Pomordowanych Jeńców. Istnieje także Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, prowadzące badania nad losem jeńców w stalagach oraz ofiar obozu.

Zobacz też

Przypisy

↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 686 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ ^a ^b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 6, L-Ma. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 2005, s. 269. ISBN 83-88866-26-5.
↑ ^a ^b Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisławy Sochackiej. T. 7, Lig-Miez. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 1994, s. 46. ISBN 83-01-07934-7.
↑ Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, s. 199. ISBN 83-04010-90-9.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 67. [dostęp 2012-12-24].
↑ Stalag 318/VIII F (344) Lamsdorf (pol.). Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu. [dostęp 2012-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-22)].
↑ V Dni Otwarte w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu (pol.). Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, 2010-11-29. [dostęp 2012-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
↑ Edmund Nowak: Czy pamięć potrzebuje pomników? (na przykładzie historii Łambinowic). Polsko-Niemieckie Towarzystwo Zdrowia Psychicznego. [dostęp 2015-08-08].

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Łambinowic. [dostęp 2015-08-08].
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu. [dostęp 2015-08-08].
Cień (nie tylko) Łambinowic. Tygodnik Powszechny. [dostęp 2015-08-08].
Ewald Pollok: Za powojennym obozowym drutem – Łambinowice.

[GUS-1] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 686 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[Dz.U._29/2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[teryt-4] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[Rymut2005-5] Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 6, L-Ma. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 2005, s. 269. ISBN 83-88866-26-5.

[Sochacka1994-6] Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisławy Sochackiej. T. 7, Lig-Miez. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 1994, s. 46. ISBN 83-01-07934-7.

[Rospond1984-7] Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, s. 199. ISBN 83-04010-90-9.

[MP-8] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[9] Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 67. [dostęp 2012-12-24].

[10] Stalag 318/VIII F (344) Lamsdorf (pol.). Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu. [dostęp 2012-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-22)].

[11] V Dni Otwarte w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu (pol.). Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, 2010-11-29. [dostęp 2012-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].

[12] Edmund Nowak: Czy pamięć potrzebuje pomników? (na przykładzie historii Łambinowic). Polsko-Niemieckie Towarzystwo Zdrowia Psychicznego. [dostęp 2015-08-08].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wsie	Bielice Budzieszowice Drogoszów Jasienica Dolna Lasocice Łambinowice Malerzowice Wielkie Mańkowice Piątkowice Sowin Szadurczyce Wierzbie
Integralne części wsi	Bardno Dworzysko Okopy

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne