Lance Henriksen

Lance Henriksen

(c) Gage Skidmore, CC BY-SA 3.0 Lance Henriksen (2016)
Imię i nazwisko	Lance James Henriksen
Data i miejsce urodzenia	5 maja 1940 Nowy Jork
Zawód	aktor, scenarzysta
Współmałżonek	Mary Jane Evans (1985–1989; rozwód) Jane Pollack (1995–2006; rozwód)
Lata aktywności	od 1961

Lance James Henriksen (ur. 5 maja 1940 w Nowym Jorku^[1]) – amerykański aktor i scenarzysta. Obsadzany zwykle w rolach morderców lub innych czarnych charakterów w produkcjach science fiction, sensacyjnych i horrorach^[2]. Grał w filmach Jamesa Camerona – Terminator (1984) jako detektyw Hal Vukovich i Obcy – decydujące starcie (1986) jako android L. Bishop, sequelu Obcy 3 (1992) w reżyserii Davida Finchera oraz serialu Fox Millennium (1996–1999) w roli agenta FBI Franka Blacka^[3].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się na nowojorskim Manhattanie w biednej rodzinie^[4]. Jego ojciec, James Marin Henriksen, był norweskim imigrantem, urodzonym w Tønsberg^[5]; pracował jako marynarz w marynarce handlowej, a także zaczął być bokserem o pseudonimie „Icewater”^[6]. Jego matka, Marguerite Ann (z domu Werner), była Amerykanką pochodzenia łotewskiego i irlandzkiego^[5]; z trudem znajdowała pracę jako instruktorka tańca, kelnerka i modelka portretów artystycznych (także aktów)^[7]. Jego rodzice rozwiedli się, gdy miał dwa lata, wychowała go i jego brata matka^[8]. Jako nastolatek miał trudności z przystosowaniem się do szkół i miał niewielu przyjaciół. Przez krótki okres przebywał w sierocińcu. W wieku 12 lat uciekł z domu i opuścił szkołę^[8]. W latach 1955−1958 służył w United States Navy i osiągnął stopień podoficera trzeciej klasy^[9].

Kariera

Spędzał większość czasu na wędrówce po Nowym Jorku, ale także podróżach po kraju autostopem, w pociągach towarowych i był kilkakrotnie aresztowany za wykroczenia, takie jak włóczęgostwo^[8]. To właśnie podczas pobytu w więzieniu w Tucson w Arizonie po raz pierwszy uczestniczył jako statysta w produkcji NBC Sunday Showcase: The American (1960) z udziałem Lee Marvina w roli Iry Hayesa^[8]. Zainspirowany filmami z Kirkiem Douglasem, chciał zostać aktorem^[8]. Pracował jako murarz, robotnik na statkach, zbieracz owoców, a nawet rybak – w tym okresie poznał reżysera Jamesa Camerona i ilustratora Bruce’a Kenselaara, którzy pomogli mu w znalezienia pracy jako asystent scenografa w teatrze^[4]. W wieku około 30 lat będąc do tego czasu analfabetą, nauczył się czytać, analizując scenariusze, nad którymi pracował, uczył się też na pamięć swoich wypowiedzi z pomocą innych osób^[10]. Ukończył Actors Studio^[11] i zaczął grać na scenie off-Broadwayu w spektaklu Eugene’a O’Neilla Trzy sztuki morza^[4], czyli Księżyc nad Karybami, W drodze do Cardiff i W strefie. W 1977 roku wystąpił na Broadwayu jako Pierce w przedstawieniu Davida Rabe’a Podstawowy trening Pavlo Hummela (The Basic Training of Pavlo Hummel)^[12] z Alem Pacino w roli tytułowej.

Zadebiutował w roli filmowej jako żołnierz United States Marine Corps w biograficznym dramacie wojennym Delberta Manna The Outsider (1961) u boku Tony’ego Curtisa^[4], a po jedenastu latach powrócił na ekran jako Randy, który po odbyciu służby wojskowej cierpi na zespół stresu pourazowego, w dramacie przygodowym It Ain’t Easy (To nie jest łatwe, 1972). Następnie pojawiły się role drugoplanowe w różnych filmach, w tym Pieskie popołudnie (1975), Bliskie spotkania trzeciego stopnia (1977) i Omen II (1978)^[13]. W pierwszym fabularnym filmie Jamesa Camerona Pirania II: Latający mordercy (1982) zagrał komendanta policji Steve’a Kimbrougha. Był astronautą Walterem Schirrą w dramacie historycznym Philipa Kaufmana Pierwszy krok w kosmos (1983)^[14].

Kiedy James Cameron przygotowywał Terminatora (1984), początkowo wyobrażał sobie Henriksena, z którym współpracował przy Piranii II: Latającym mordercy, w roli tytułowego cyborga T-800^[7], którą ostatecznie zagrał Arnold Schwarzenegger. Henriksen pojawił się w filmie w roli drugoplanowej detektywa Hala Vukovicha z Los Angeles Police Department.

W kolejnym filmie Camerona Obcy – decydujące starcie (1986) i jego sequelu Obcy 3 (1992) w reżyserii Davida Finchera wystąpił w roli androida L. Bishopa^[15]. W biograficznym dramacie telewizyjnym NBC Sens życia – historia Jill Ireland (Reason for Living: The Jill Ireland Story, 1991) z Jill Clayburgh zagrał aktora Charlesa Bronsona^[16]. Jako Emil Fouchon, bogaty sportowiec, który dla sportu poluje na bezdomnych byłych żołnierzy w dramacie sensacyjnym Johna Woo Nieuchwytny cel (1993) z Jean-Claude’em Van Damme’em otrzymał nagrodę Saturna w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy. Za kreację telewizyjną agenta FBI Franka Blacka, który potrafi przenieść się do umysłu zabójcy i widzieć to co on w serialu Fox Millennium (1996–1999) był trzykrotnie nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym (1997, 1998, 1999)^[17] i zdobył dwie nominacje do nagrody Saturna w kategorii najlepszy aktor telewizyjny (1997, 1999). Z kolei rola Abrahama Lincolna w telewizyjnym dramacie biograficznym TNT Dzień w którym zastrzelono Lincolna (The Day Lincoln Was Shot, 1998) w reż. Johna Graya z Robem Morrow (John Wilkes Booth) przyniosła mu nominację do nagrody Złotej Satelity w kategorii „Najlepszy aktor drugoplanowy w miniserialu lub filmie telewizyjnym”.

W widowisku Paula W.S. Andersona Obcy kontra Predator (2004) wcielił się w postać Charlesa Bishopa Weylanda, miliardera, owładniętego obsesją odnalezienia starożytnej piramidy, który finansuje naukową wyprawę na Antarktydę^[15]. W 2009 roku został uhonorowany nagrodą Academy of Science Fiction, Fantasy and Horror Films za całokształt twórczości. W biblijnej Księdze Daniela (2013) był Cyrusem Wielkim.

Życie prywatne

Był trzykrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Louise Lunde. 10 maja 1985 poślubił Mary Jane Evans, z którą ma córkę Alcamy (ur. 1987). Jednak w 1988 roku doszło do rozwodu. 22 kwietnia 1995 roku ożenił się z Jane Pollock, z którą ma córkę Sage Ariel (ur. 12 października 1999). Henriksen i Jane Pollock 16 maja 2006 rozwiedli się.

Filmografia

Aktor

• It Ain't Easy (1972) jako Randy
• To Kill the King (1974) jako Hank Adams
• Pieskie popołudnie (1975, Dog Day Afternoon) jako agent FBI Murphy
• Ryan's Hope (1975-1989) jako Preston Post (1980)
• Sieć (1976, Network)
• Mansion of the Doomed (1976) jako dr Dan Bryan
• Return to Earth (1976)
• Arabski spisek (1976, The Next Man) jako Federal Security
• Bliskie spotkania trzeciego stopnia (1977, Close Encounters of the Third Kind) jako Robert
• Omen II (1978, Damien: Omen II) jako sierżant Neff
• The Visitor (1979) jako Raymond Armstead
• B.A.D. Cats (1980) jako Timothy
• Pirania II: Latający mordercy (1981, Piranha II: The Spawning) jako Steve Kimbrough
• The Dark End of the Street (1981) jako Jimmy
• Książę wielkiego miasta (1981, Prince of the City) jako D.A. Burano
• Sprawa honoru (1982, A Question of Honor) jako Wiley
• Pierwszy krok w kosmos (1983, The Right Stuff) jako Walter Schirra
• Blood Feud (1983) jako Mel Pierce
• Koszmary (1983, Nightmares) jako MacLeod
• Terminator (1984, The Terminator) jako detektyw Vukovich
• Nóż (1985, Jagged Edge) jako Frank Martin
• Streets of Justice (1985) jako prawnik okręgowy Jerry Logan
• Savage Dawn (1985) jako Stryker
• Obcy – decydujące starcie (1986, Aliens) jako L. Bishop
• Choke Canyon (1986) jako Brook Alastair
• Blisko ciemności (1987, Near Dark) jako Jesse
• Świadek koronny (1988, Hit List) jako Chris Caleek
• Deadly Intent (1988) jako Raymond
• Dom 3 (1989, The Horror Show) jako detektyw Lucas McCarthy
• Dyniogłowy (1989, Pumpkinhead) jako Ed Harley
• Przystojniak (1989, Johnny Handsome) jako Rafe Garrett
• Survival Quest (1989) jako Hank
• Studnia i Wahadło (1990, The Pit and the Pendulum) jako Torquemada
• The Last Samurai (1990) jako Johnny Congo
• Zimny jak głaz (1991, Stone Cold) jako Chains Cooper
• Sens życia − historia Jill Ireland (1991, Reason for Living: The Jill Ireland Story) jako Charles Bronson
• Męskie opowieści (1991, Two-Fisted Tales) jako Ripper
• Comrades in Arms (1991) jako Rob Reed
• Gorączka delty (1992, Delta Heat) jako Jackson Rivers
• Obcy 3 (1992, Alien³) jako Bishop II
• Jennifer 8 (1992, Jennifer Eight) jako Freddy Ross
• Gang (1993, The Outfit) jako Dutch Schultz
• Niepohamowana siła (1993, Excessive Force) jako Devlin
• Morderczy przyjaciel (1993, Man’s Best Friend) jako dr Jarret
• Kryminalny zmysł (1993, The Criminal Mind) jako agent Winslow
• Nieuchwytny cel (1993, Hard Target) jako Fuszan
• Super Mario Bros. (1993) jako Król
• Rycerze (1993, Knights) jako Job
• Cinema of Vengeance (1994) jako on sam
• Barwy nocy (1994, Color of Night) jako Buck
• Bulwar (1994, Boulevard) jako McClaren
• Kolonia karna (1994, No Escape) jako ojciec
• Spitfire (1994) jako Richard Charles
• Rozpruwacz umysłów (1995, The Outpost) jako Stockton
• Pułapka C.I.A. (1995, Felony) jako Taft
• Pościg (1995, Baja) jako Burns
• Zagadka Powdera (1995, Powder) jako szeryf Barnum
• Szybcy i martwi (1995, The Quick and the Dead) jako Ace Hanlon
• Złe towarzystwo (1995, The Nature of the Beast) jako Jack Powell
• Ostatnia misja (1995, Gunfighter's Moon) jako Frank Morgan
• Truposz (1995, Dead Man) jako Cole Wilson
• Operacja 'Aurora (1995, Aurora: Operation Intercept) jako William Stenghel
• Dusting Cliff 7 (1996) jako Roger McBride
• Millennium (1996−1999) jako Frank Black
• Felony (1996) jako Taft
• Profile for Murder (1996) jako Adrian Cross
• Bez strachu 2 (1997, No Contest II) jako Eric Dengler
• Dzień w którym zastrzelono Lincolna (1998, The Day Lincoln Was Shot) jako prezydent Abraham Lincoln
• Tarzan (1999) jako Kerchak (głos)
• Krzyk 3 (2000, Scream 3) jako John Milton
• Explosive Situations (2000) jako narrator
• Maglownica 2 (2001, The Mangler 2) jako dyrektor
• Alien Evolution (2001) jako on sam/Bishop
• Lost Voyage (2001) jako David Shaw
• Demons On Canvas (2001)
• Nieopisany (2002, The Untold) jako Hadrian Knowles Właściciel Bio-Comp, organizator wyprawy
• Przeciwciało (2002, Antibody) jako Richard Gaynes
• Living in Darkness 2002 jako on sam
• Ekspedycja: Bismarck (2002, Expedition: Bismarck) jako narrator
• Powracający koszmar (2002, Unspeakable) jako Pitchford
• Rapid Exchange (2003) jako Newcastle
• Mutant 3: Obrońca (2003, Mimic: Sentinel) jako Garbageman
• The Invitation (2003) jako Roland Levy
• The Last Cowboy (2003) jako John William Cooper
• Obcy kontra Predator (2004, AVP: Alien Vs. Predator) jako Charles Weyland
• One Point O (2004) jako Howard
• Dream Warrior (2004) jako Parish
• Żądza krwi (2004, Out for Blood) jako kapitan John Billings
• Modigliani, pasja tworzenia (2004, Modigliani) jako Foster Kane
• Turn of the Tide: Making Millennium – Season Two (2004) jako on sam
• Order in Chaos: Making Millennium – Season One (2004) jako on sam
• Madhouse (2004) jako dr Franks
• Starkweather (2004) jako Mentor
• The Chosen One (2005) jako Cardinal Fred
• Hellraiser: Hellworld.com (2005, Hellraiser: Hellworld) jako The Host
• Supernova (2005) jako pułkownik
• Into the West (2005) jako Daniel Wheeler
• Tarzan 2. Początek legendy (2005) jako Kerchak (głos)
• The Garden (2005) jako Szatan
• Pirates of Treasure Island (2006) jako Long John Silver
• House at the End of the Drive (2006) jako Skip Johansen
• Devil on the Mountain (2006) jako Chase Jackson
• Abominable (2006) jako Ziegler Dane
• Bone Dry (2006) jako Jimmy
• Kiedy dzwoni nieznajomy (2006)
• Sasquatch Mountain (2006)
• The Da Vinci Treasure (2006)
• Superman: Brainiac Attacks (2006) (głos)
• Pirates of Treasure Island (2006)
• Pumpkinhead: Ashes to Ashes (2006)
• Pumpkinhead: Blood Feud (2007)
• Bone Dry (2007)
• My Cousin's Keeper (2007)
• In The Spider’s Web (2007)
• The Chosen One (2007) (głos)
• Pistol Whipped (2008)
• The Seamstress (2008)
• Prairie Fever (2008)
• Deadwater (2008)
• Dying God (2008)
• Dark Reel (2008)
• Appaloosa (2008)
• Alone in the Dark II (2008)
• Ladies of the House (2008)
• Necessary Evil (2008)
• The Lost Tribe (2009)
• The Slammin' Salmon (2009)
• Screamers: The Hunting (2009)
• Jennifer's Body (2009)
• Blood Shot (2009)
• Czarownice z Oz (2011)
• Beautiful Wave (2011) jako Jimmy
• Monster Brawl (2011) (głos)
• The Arcadian (2012)
• Astronaut: The Last Push (2012)
• Gingerclown 3D (2013)
• Księga Daniela (The Book of Daniel, 2013) jako Cyrus
• Dlaczego mi nie powiedziałeś? (2015, Me Him Her) jako nieznajomy
• Lake Eerie (2015)

Aktor (gościnnie)

• Drużyna A (1983-1987, The A-Team) jako Dalton
• Riptide (1984–1986) jako John McMasters
• Piękna i Bestia (1987–1990, Beauty and the Beast) jako Snow (1989)
• Opowieści z krypty (1989-1996, Tales from the Crypt) jako Reno Crevice
• Z archiwum X (1993–2002, The X-Files) jako Frank Black
• Ryzykowna gra (1999–2000, Harsh Realm) jako generał (niewymieniony w czołówce)
• Castle (2010–2011, Castle, sezon 3, odcinek 8) jako Benny Stryker

Scenarzysta

• Opowieści z krypty (1989-1996, Tales from the Crypt)

Gry komputerowe

• 2022: The Quarry – Jedediah Hackett^[18]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Lance Henriksen w bazie IMDb (ang.)
• Lance Henriksen w bazie Filmweb
• Lance Henriksen w bazie Notable Names Database (ang.)