Landwarów

Landwarów
Lentvaris
Ilustracja
Pałac Tyszkiewiczów w Landwarowie
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Litwa

Okręg

Vilnius County flag.svg wileński

Populacja (2018)
• liczba ludności


10 160

Nr kierunkowy

(528)

Kod pocztowy

LT-25001

Tablice rejestracyjne

.V

Położenie na mapie Litwy
Ziemia54°38′30″N 25°02′40″E/54,641667 25,044444
Strona internetowa
Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Landwarów[1] (lit. Lentvaris) – miasto na Litwie, w okręgu wileńskim (odległość do Wilna – 18 km), rejonie trockim (do Trok – 9 km). Obecnie najludniejsze miasto w rejonie trockim.

W mieście działa Polskie Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza(lit.).

Demografia

Dzieje

Początki osadnictwa na tym terenie datują się od XIXII w. W miejscu obecnego Landwarowa wcześniej funkcjonowała osada Pietuchowo. Dzisiejsza nazwa ma pochodzenie niemieckie i wywodzi się prawdopodobnie ze słów „Land” (ziemia, kraj) i „Warte” (warta, straż). Znane są różne jej wersje: Littawarów, Liutawarow, Litavoriškes, Lietuwaryszki, Landwerow, Landwerów oraz Landvare.

Landwarów ok. 1876 r. (N. Orda)

Ziemie te często zmieniały właścicieli – ówczesne Lietuwaryszki należały m.in. do rodzin Kuncewiczów, Sapiehów, Naruszewiczów, do wileńskiego zakonu benedyktynów, Chodkiewiczów, Francuzewiczów, Hryniewiczów, Dąbrowskich. W 1850 nabył je Józef Tyszkiewicz wraz z małym zamkiem z XVII wieku oraz 4 folwarkami (Karpiówką, Pietuchowem, Raczkunami i Ustroniem). Zmienił wtedy nazwę Pietuchowa na Landwarów, a dotychczasową nazwą zaczęto określać inną osadę w okolicy.

W 1862 przez miasto poprowadzona została Kolej Warszawsko-Petersburska łącząca Wilno z Warszawą przez Grodno. Ze stacji Landwarów odchodziła odnoga linii prowadzącą z Wilna przez Kowno do wsi Kibarty koło Wierzbałowa na granicą z Prusami, gdzie stykała się z kończącą się w sąsiednich Ejdkunach Pruską Koleją Wschodnią prowadzącą dalej do Królewca.

Do 1927 siedziba gminy Landwarowo w województwie wileńskim. Przed II wojną światową na tym terenie dominowała ludność polska.

Po agresji ZSRR na Polskę 1939 Landwarów przekazano Litwie, w latach 1940–1941 włączono do Związku Radzieckiego, 1941–1944 pod okupacją niemiecką, 1944–1991 ponownie w granicach ZSRR, od 1990 należy do Republiki Litewskiej.

W okresie po II wojnie światowej i utracie miasta przez Polskę do 1 listopada 1946 z rejonu landwarowskiego wysiedlono ok. 5,5 tys. Polaków i przeniesiono na ziemie mieszczące się w obecnych granicach Polski, natomiast ok. 6,3 tys. zarejestrowanych do przesiedlenia Polaków pozostało w rejonie landwarowskim[2]. Według danych litewskich w 2011 Polacy stanowili 25,75% mieszkańców Landwarowa[3].

Prawa miejskie Landwarów otrzymał w 1949, herb w 2001.

W latach 1953–1993 w najbliższej okolicy mieściła się baza rakietowa Armii Czerwonej.

Zabytki

Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny
  • ufundowany przez rodzinę Tyszkiewiczów Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, zbudowany w latach 1910–1935 w stylu romańsko-lombardzkim, wzorowany na kościele Santa Maria delle Grazie w Mediolanie
  • pałac Tyszkiewiczów z 1885, zaprojektowany przez Tadeusza Marię Rostworowskiego we współpracy z belgijskim architektem de Waegh[4], w którym w 1919 gościł nuncjusz papieski, Achilles Ratti, późniejszy papież Pius XI. W 1957 w pałacu ulokowano fabrykę dywanów (AB Kilimai)
  • nieopodal ruiny zameczku z XVII wieku, pierwszej siedziby rodziny Tyszkiewiczów, w którym w 1858 gościł przyszły cesarz Aleksander III
Dworzec kolejowy

Osoby związane z Landwarowem

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski: Polskie Nazwy Geograficzne Świata. T. II: Europa Wschodnia i Azja. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1996, s. 31. ISBN 83-7144-733-7.
  2. Stanisław Ciesielski, Aleksander Srebrakowski, www.hist.uni.wroc.pl [dostęp 2019-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2002-10-17].
  3. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2013-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)].
  4. Tadeusz Maria Rostworowski, Polski Słownik Biograficzny, 1989–1991.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Vilnius County flag.svg
Flag of Vilnius County, Lithuania
Lentvaris COA.svg
Coat of arms of Lentvaris city.
Флаг Лентвариса.png
Autor: Terminator216, Licencja: CC BY-SA 4.0
Флаг Лентвариса
Napoleon Orda - Landwarów 02.jpg
Landwarów (modern Lentvaris) in Vilna Governorate, the Gothic revival palace of Count Józef Tyszkiewicz. A toned lithograph, based on a sketch by Napoleon Orda, etched by Alojzy Misierowicz of the Maksymilian Fajans Workshop.
Lithuania Landwarów Palace.jpg
Autor: Wojsyl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Tyszkiewicz Palace, Lentvaris, Lithuania
LentvarioGS.jpg
Autor: CD, Licencja: CC BY 3.0
Lentvaris train station.
Lentvaris church 2.jpg
Autor: Juste, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lentvaris church, Trakai district, Lithuania