Lanius

Lanius[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – dzierzba maskowa (L. vittatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

dzierzby

Rodzaj

Lanius

Typ nomenklatoryczny

Lanius excubitor Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Lanius – rodzaj ptaka z rodziny dzierzb (Laniidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce, Ameryce Północnej i na Nowej Gwinei[5].

Morfologia

Długość ciała 17–31 cm; masa ciała 14,5–100 g[6].

Systematyka

Nazewnictwo

  • Lanius: łac. lanius „rzeźnik”, od laniare „rozerwać na kawałki”[7].
  • Corvinella: zdrobnienie epitetu gatunkowego Lanius corvinus Shaw, 1809[8]. Gatunek typowy: Lanius corvinus Shaw, 1809.
  • Urolestes: gr. ουρα oura „ogon”; λῃστης lēistēs „złodziej” (tj. dzierzba), od λῃστευω lēisteuō „kraść”[9]. Gatunek typowy: Lanius melanoleucus Jardine, 1831.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:

  • Lanius nubicus – dzierzba białoczelna
  • Lanius corvinus – dzierzba kreskowana
  • Lanius melanoleucus – dzierzba srokata
  • Lanius excubitoroides – dzierzba srokoszowata
  • Lanius cabanisi – dzierzba sawannowa
  • Lanius senator – dzierzba rudogłowa
  • Lanius minor – dzierzba czarnoczelna
  • Lanius gubernator – dzierzba rdzawa
  • Lanius mackinnoni – dzierzba białoskrzydła
  • Lanius newtoni – dzierzba zatokowa
  • Lanius humeralis – dzierzba epoletowa – takson wyodrębniony ostatnio z L. collaris[11][12]
  • Lanius souzae – dzierzba rdzawogrzbieta
  • Lanius collaris – dzierzba białobarkowa
  • Lanius tigrinus – dzierzba tygrysia
  • Lanius vittatus – dzierzba maskowa
  • Lanius collurioides – dzierzba birmańska
  • Lanius isabellinus – dzierzba pustynna
  • Lanius collurio – gąsiorek
  • Lanius phoenicuroides – dzierzba rdzawosterna – takson wyodrębniony ostatnio z L. isabellinus[13]
  • Lanius schach – dzierzba zmienna
  • Lanius cristatus – dzierzba brązowa
  • Lanius tephronotus – dzierzba szarogrzbieta
  • Lanius bucephalus – dzierzba wschodnia
  • Lanius validirostris – dzierzba rdzawoboczna
  • Lanius dorsalis – dzierzba żałobna
  • Lanius excubitor – srokosz
  • Lanius somalicus – dzierzba białorzytna
  • Lanius ludovicianus – dzierzba siwa
  • Lanius sphenocercus – dzierzba klinosterna
  • Lanius giganteus – dzierzba wielka
  • Lanius borealis – srokosz północny
  • Lanius meridionalis – dzierzba śródziemnomorska

Przypisy

  1. ↑ Lanius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 93. (łac.).
  3. ↑ R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 372. (fr.).
  4. ↑ J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 75. (niem.).
  5. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Shrikes, vireos, shrike-babblers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-22]. (ang.).
  6. ↑ R. Yosef & International Shrike Working Group: Family Laniidae (Shrikes). W: J. del Hoyo, A.Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 13: Penduline-tits to Shrikes. Barcelona: Lynx Edicions, 2008, s. 775–777, 779–782, 785, 788–789, 791–794. ISBN 84-96553-45-0. (ang.).
  7. ↑ Lanius, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-04] (ang.).
  8. ↑ Corvinella, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-04] (ang.).
  9. ↑ Urolestes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-04] (ang.).
  10. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Laniidae Rafinesque, 1815 - dzierzby - Shrikes (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-02-03].
  11. ↑ E.N. Panov: On the nomenclature of the so-called Isabelline Shrike. Pensoft Publishers, 2011. ISBN 9789546425768. (ang.).
  12. ↑ J. Fuchs, T.M. Crowe & R.C.K. Bowie. Phylogeography of the fiscal shrike (Lanius collaris): a novel pattern of genetic structure across the arid zones and savannas of Africa. „Journal of Biogeography”. 38 (11), s. 2210–2222, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2011.02545.x. (ang.). 
  13. ↑ P.C. Rasmussen & J.C. Anderton: Birds of South Asia: The Ripley Guide. Cz. 2. Waszyngton i Barcelona: Smithsonian Inst. and Lynx Edicions, 2005. ISBN 84-87334-67-9. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.