Lasówka złotawa

Lasówka złotawa
	Setophaga petechia
	(Linnaeus, 1766)
	; Samiec S. p. aestiva w szacie godowej (Kanada)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	lasówki
Rodzaj	Setophaga
Gatunek	lasówka złotawa
Synonimy
	Motacilla petechia Linnaeus, 1766; Dendroica petechia (Linnaeus, 1766); Setophaga aestiva (J. F. Gmelin, 1789);
	Motacilla petechia Linnaeus, 1766; Dendroica petechia (Linnaeus, 1766); Setophaga aestiva (J. F. Gmelin, 1789);
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska

Lasówka złotawa^[5] (Setophaga petechia) – gatunek małego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Występuje wyłącznie w Ameryce.

Systematyka

Samiec osiadłego podgatunku S. p. bryanti (Kostaryka)

Samiec osiadłego podgatunku S. p. aureola (Galapagos)

W zależności od ujęcia systematycznego wyróżnia się 34^[3] lub 43^[2] podgatunki S. petechia:

S. petechia oraria (Parkes & Dickerman, 1967) – wschodni Meksyk.
S. petechia bryanti (Ridgway, 1873) – południowo-wschodni Meksyk do południowej Nikaragui.
S. petechia erithachorides (S. F. Baird, 1858) – lasówka namorzynowa^[5] – wschodnia Kostaryka do północnej Kolumbii.
S. petechia chrysendeta (Wetmore, 1946) – północno-wschodnia Kolumbia i skrajnie północno-zachodnia Wenezuela.
S. petechia paraguanae (Phelps & Gilliard, 1941) – Paraguaná (północno-zachodnia Wenezuela).
S. petechia cienagae (J. T. Zimmer & Phelps, 1944) – Wenezuela północno-zachodnia do północnej oraz pobliskie wyspy.
S. petechia castaneiceps (Ridgway, 1885) – południowa Kalifornia Dolna (północno-zachodni Meksyk).
S. petechia rhizophorae (van Rossem, 1935) – Sonora i Sinaloa (północno-zachodni Meksyk).
S. petechia phillipsi (Browning, 1994) – zachodni Meksyk do Hondurasu.
S. petechia xanthotera (Todd, 1924) – zachodnia Nikaragua i zachodnia Kostaryka.
S. petechia aithocorys (Olson, 1980) – południowo-zachodnia Panama i Coiba.
S. petechia iguanae (Olson, 1980) – Iguana (na południe od Panamy).
S. petechia aequatorialis (Sundevall, 1869) – południowo-środkowa Panama.
S. petechia jubaris (Olson, 1980) – południowo-wschodnia Panama do zachodnio-środkowej Kolumbii.
S. petechia peruviana (Sundevall, 1869) – południowo-zachodnia Kolumbia do północno-zachodniego Peru.
S. petechia aureola (Gould, 1839) – lasówka rdzawołbista^[5] – Wyspa Kokosowa i Galapagos.
S. petechia ruficapilla (J. F. Gmelin, 1789) – Martynika.
S. petechia rufivertex (Ridgway, 1885) – Cozumel (u wybrzeży południowo-wschodniego Meksyku).
S. petechia armouri (Greenway, 1933) – Providencia.
S. petechia flavida (Cory, 1887) – San Andrés.
S. petechia eoa (Gosse, 1847) – Kajmany i Jamajka.
S. petechia gundlachi (S. F. Baird, 1865) – Florida Keys, Kuba i Isla de la Juventud.
S. petechia flaviceps (Chapman, 1892) – Bahamy.
S. petechia albicollis (J. F. Gmelin, 1789) – wyspa Haiti i pobliskie wyspy.
S. petechia chlora (Browning, 1994) – Seven Brothers Keys (na północ od wyspy Haiti).
S. petechia solaris (Wetmore, 1929) – Gonâve.
S. petechia bartholemica (Sundevall, 1869) – Portoryko, Wyspy Dziewicze i północne Małe Antyle.
S. petechia melanoptera (Lawrence, 1879) – środkowe Małe Antyle.
S. petechia babad (Bond, 1927) – Saint Lucia.
S. petechia petechia (Linnaeus, 1766) – lasówka złotawa^[5] – Barbados.
S. petechia alsiosa (J. L. Peters, 1926) – Grenadyny.
S. petechia rufopileata (Ridgway, 1884) – Aruba, Antyle Holenderskie i inne wyspy na północ od Wenezueli.
S. petechia obscura (Cory, 1909) – Wyspy Ptasie, Los Roques i La Orchila (na północ od Wenezueli).
S. petechia aurifrons (Phelps & Phelps Jr, 1950) – północno-wschodnia Wenezuela i pobliskie wyspy.

Następujące podgatunki wydzielane są przez niektórych systematyków (np. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny) do osobnego gatunku Setophaga aestiva (lasówka zbroczona^[5])^[3]:

S. petechia rubiginosa (Pallas, 1811) – południowa Alaska i zachodnia Kanada.
S. petechia banksi (Browning, 1994) – środkowa Alaska i północno-zachodnia Kanada.
S. petechia parkesi (Browning, 1994) – północna Alaska i północna Kanada.
S. petechia amnicola (Batchelder, 1918) – Kanada zachodnio-środkowa do wschodniej.
S. petechia aestiva (J. F. Gmelin, 1789) – Kanada południowo-środkowa do wschodniej i na południe przez wschodnie i środkowe USA.
S. petechia morcomi (Coale, 1887) – interior południowo-zachodniej Kanady i zachodnio-środkowych USA.
S. petechia brewsteri (Grinnell, 1903) – wybrzeże zachodnich USA i północno-zachodniego Meksyku.
S. petechia sonorana (Brewster, 1888) – interior południowo-zachodnich USA oraz północny i północno-zachodni Meksyk.
S. petechia dugesi (Coale, 1887) – środkowy Meksyk.

Morfologia

Długość ciała 11,5–13 cm. Spód ciała żółty, wierzch zielonożółty; na skrzydłach widoczne dwa żółtawe paski, skrajne sterówki są żółto obrzeżone. Na piersi oraz bokach widać wąskie, kasztanowate smugi. Oczy czarne, kontrastują z żółtą maską. Samice oraz młode samce żółte od spodu, wierzch żółtozielony; młode samice są szaro-oliwkowo-zielone. W zależności od podgatunku zmienia się ilość kasztanowatych smug na spodzie oraz ilość kasztanowatej barwy na ciemieniu.

Zasięg, środowisko

Wierzbowe i olszowe zarośla na obrzeżach wilgotnych terenów, zakrzaczone pola, podmiejskie osiedla; od północnej części Ameryki Północnej do wybrzeży północnej części Ameryki Południowej. Zimę spędza w Meksyku, Ameryce Środkowej i w północnej części Ameryki Południowej. Na zimowiskach przebywa w lasach namorzynowych, suchych zaroślach, bagnach i lasach, zwykle na nizinach, ale czasami do wysokości 2600 m n.p.m.^[6] Podgatunki z południa zasięgu nie migrują^[2].

Status

IUCN uznaje lasówkę złotawą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)^[4]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność światowej populacji na 90 milionów dorosłych osobników^[6]. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b Setophaga petechia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Yellow Warbler (Dendroica petechia). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
↑ ^a ^b Setophaga petechia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-24].
↑ ^a ^b Yellow Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
↑ Species factsheet: Setophaga petechia. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Setophaga petechia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[ibc-2] Yellow Warbler (Dendroica petechia). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)]. (ang.).

[ioc-3] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

[iucn-4] Setophaga petechia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-24].

[aablh-6] Yellow Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

[birdlife-7] Species factsheet: Setophaga petechia. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne