Lata 90. XX wieku

Wydarzenia w Polsce

(c) Bundesarchiv, Bild 183-1990-1003-008 / Uhlemann, Thomas / CC-BY-SA 3.0

Fajerwerki nad Bramą Brandenburską z okazji zjednoczenia Niemiec, 3 października 1990 roku

Oblężenie Sarajewa – płonący budynek rządowy w centrum Sarajewa (1992)

Nelson Mandela oddający głos podczas wyborów prezydenckich w Republice Południowej Afryki – 1994

Powódź tysiąclecia – szkody popowodziowe we Wrocławiu

Prezydenci Polski Aleksander Kwaśniewski (urzędujący w latach 1995–2005) oraz Lech Wałęsa (urzędujący w latach 1990–1995) podczas obchodów 25-lecia NSZZ „Solidarność”

Papież Jan Paweł II podczas pielgrzymki w Brazylii, 1997

Brytyjska żeńska grupa wokalna Spice Girls

Konsola PlayStation

• 1990 – wybór na prezydenta RP Lecha Wałęsy^[1]; wprowadzenie krajowej domeny najwyższego poziomu jako .pl^[2]
• 1990–1997 – kontynuacja okresu transformacji ustrojowej w Polsce zapoczątkowanej w 1989 roku^[3]
• 1991 – pierwsze całkowicie wolne wybory do Sejmu po II wojnie światowej^[4]
• 1993 – wyjście z Polski wojsk radzieckich^[5]
• 1995 – wybór na prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego^[6]; denominacja złotego^[7]
• 1996 – koncert Michaela Jacksona w Warszawie (HIStory World Tour)^[8]
• 1997 – powódź tysiąclecia w dorzeczu Odry i Wisły^[9], uchwalenie Konstytucji RP^[10]
• 1998 – Zamieszki w Słupsku^[11]
• 1999 – wstąpienie Polski do NATO^[12]

Wydarzenia na świecie

• 1990 – Zjednoczenie Niemiec^[13]; początek konfliktów na Kaukazie (m.in. wojna o Górski Karabach); Agresja Iraku na Kuwejt
• 1991 – Operacja Pustynna Burza^[14]; Pucz moskiewski^[15]; rozpad ZSRR; rozpoczęcie wojen secesyjnych w Jugosławii, które trwały aż do 2001 ostatnie walki w Macedonii; koniec wojny domowej w Etiopii; śmierć Freddiego Mercury’ego
• 1992 – Zamieszki w Los Angeles w 1992 roku^[16]; wybuch wojny w Bośni i Hercegowinie; secesja Abchazji od Gruzji; Oblężenie Sarajewa
• 1993 – Zamach na World Trade Center w 1993 roku^[17]; ratyfikacja Traktatu z Maastricht, powstała Unia Europejska; rozpad Czechosłowacji^[18]
• 1994 – upadek polityki apartheidu i wybranie Nelsona Mandeli na pierwszego czarnoskórego prezydenta Republiki Południowej Afryki; wybuchła pierwsza wojna w Czeczenii^[19]; wojna domowa w Rwandzie i ludobójstwo w Rwandzie - masakra osób pochodzenia Tutsi dokonana przez ekstremistów Hutu, w ciągu około 100 dni zamordowano od 800 000 do 1 071 000 ludzi; podczas wyścigu o Grand Prix San Marino zginął brazylijski kierowca Formuły 1 Ayrton Senna; otwarcie Eurotunelu łączącego Francję i Wielką Brytanię; śmierć dyktatora Korei Północnej Kim Ir Sena, władzę przejmuje syn Kim Dzong Il; śmierć Kurta Cobaina
• 1995 – Zamach terrorystyczny w Oklahoma City; śmierć w zamachu na premiera Izraela Icchaka Rabina
• 1996 – urodziła się owca Dolly, pierwszy sklonowany ssak; I wojna domowa w Kongu – obalenie dyktatorskich rządów Mobutu Sese Seko.
• 1997:
  • na koncert Jeana-Michela Jarre’a przybywa 3,5 miliona ludzi.
  • w wypadku samochodowym w Paryżu zginęła księżna Diana – księżna Walii.
• 1999:
  • rozszerzenie NATO; wybuch drugiej wojny w Czeczenii; bombardowania Belgradu i Jugosławii przez lotnictwo NATO w związku z konfliktem w Kosowie
  • miała miejsce masakra w Columbine High School, jeden z najbardziej krwawych zamachów dokonanych na terenie placówki oświatowej w historii.

Muzyka

• największa popularność muzyki grunge^[20]
• intensywny rozwój elektronicznej muzyki tanecznej (klubowej)^[20] – powstanie gatunków trance^[21], breakbeat, drum & bass^[22], hardcore^[23] oraz początki muzyki dubstep i hardstyle pod koniec tej dekady^[24]; największa popularność muzyki eurodance^[25] i eurobeat, początki popularności muzyki house^[20] oraz największa popularność muzyki techno na początku tej dekady^[26], a pod koniec dekady początki wzrostu popularności muzyki trance
• intensywny rozwój i wzrost popularności muzyki pop^[20]
• w Polsce początki muzyki hip-hop i rap oraz największa popularność nurtu polskiej muzyki tanecznej – disco polo i początki oraz duża popularność polskiej muzyki dance w połowie dekady^[27], początki działalności polskich twórców i wykonawców gatunków elektronicznej muzyki tanecznej (muzyki klubowej) i sukcesy za granicą polskich twórców sceny minimal techno^[20]
• Otwarcie popularnych, prywatnych stacji radiowych w Polsce: RMF FM, potem Radio Zet^[28].

Nauka

• Odkrycie pierwszych planet pozasłonecznych
• Przedstawiono M-teorię
• Pierwsze sklonowane zwierzę – Owca Dolly
• Start Projektu poznania genomu ludzkiego
• Początki zastosowania identyfikacji DNA w kryminologii.
• Zastosowanie komercyjne inżynierii genetycznej
• Wystrzelenie teleskopu Hubble’a w 1990; rewolucja w astronomii
• Eksploracja Marsa przez sondę Mars Pathfinder
• Recykling oraz zwrócenie uwagi na produkcję produktów ulegających biodegradacji
• Sonda Galileo bada Jowisza
• System GPS osiąga pełną sprawność
• Początek budowy Międzynarodowej stacji kosmicznej

Technologia

Kosmiczny Teleskop Hubble’a

• 1994 – Premiera PlayStation
• Wprowadzenie procesora Pentium
• Rozwój Internetu
• Masowe zastosowanie telefonów komórkowych
• Nowość w telefonach komórkowych, wysyłanie i odbieranie SMS
• Popularność nośników CD oraz zapisu informacji na nich.
• Pojawienie się na rynku aparatów cyfrowych i kamer cyfrowych, laptopów, odtwarzaczy MP3, odtwarzaczy DVD, nawigacji satelitarnych oraz ogólny wzrost popularności elektroniki
• Rozwój telewizji dzięki satelitom telekomunikacyjnym
• Systemy operacyjne np.: Windows, GNU, Linux i silny rozwój oprogramowania
• Rozwój nowoczesnych telewizorów plazmowych
• Powstaje Toyota Prius, pierwszy seryjnie produkowany i sprzedawany na świecie samochód hybrydowy.

Osoby

Polscy politycy

Politycy zagraniczni

Filmowcy

Muzycy i zespoły zagraniczne

Muzycy i zespoły polskie

Pisarze

Sportowcy

Duchowni

• Jan Paweł II
• Matka Teresa z Kalkuty
• XIV Dalajlama

Pozostali

• Dale Frail
• Bill Gates
• Aleksander Gudzowaty
• Marek Papała
• Tadeusz Reichstein
• Aleksander Wolszczan

Przypisy