Latarnia Morska Świnoujście
 nr rej. A-1390 z 26.07.1997 | |
 Latarnia Morska Świnoujście | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Wysokość wieży | 67,7 m |
| Wysokość światła | 65[1] m n.p.m. |
| Zasięg światła | |
| Charakterystyka światła | Przerywane, sektorowe |
| Data budowy | |
| Data uruchomienia | |
| Administrator | |
Położenie na mapie Świnoujścia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
 53°54′57,6″N 14°17′03,0″E/53,916000 14,284167 | |
 | O latarni opowiada Apoloniusz Łysejko 15 lipca 2018 |
| Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy. | |
Latarnia Morska Świnoujście – najwyższa na polskim wybrzeżu Morza Bałtyckiego i w całym jego basenie[3][4], jedna z najwyższych latarń morskich na świecie[5]. Jest najwyższa w świecie z latarń wybudowanych z cegły[3][6], na jej szczyt prowadzi dokładnie 308 schodów[7]; położona jest w dzielnicy Warszów miasta Świnoujście (województwo zachodniopomorskie).
Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską Peenemünde[a] w Niemczech (około 38 km na zachód), a Latarnią Morską Kikut (około 28 km na wschód).
Informacje ogólne
Latarnia jest administrowana przez Urząd Morski w Szczecinie i jest udostępniona do zwiedzania. Cały obiekt latarni składa się z trzech części. Wieża latarni jest zbudowana z ceramicznej cegły. Od strony północnej i południowej przylegają do niej dwukondygnacyjne budynki z czerwonej cegły, w których mieszczą się urządzenia radiolatarni oraz pomieszczenia dla obsługi. Kiedyś w budynkach mieszkali latarnicy z rodzinami, dbając o to, aby latarnia nigdy nie zgasła. W laternie jako źródło światła zainstalowano aparat Fresnela I klasy.
Dane techniczne
- Położenie: 53 54·96 N 14 17·05 E[b]
- Wysokość wieży: 67,7 m
- Wysokość światła: 65 m n.p.m.[8]
- Zasięg nominalny światła: 24 Mm (46,30 km) światło białe, 9,0 Mm światło czerwone[1]
- Charakterystyka światła:
przerywane, sektorowe światło czerwone: w namiarze 029 – 057°, białe: 057° – 280°[2][9]
- Okres: 5,0 s
- Światło : 4,0 s
- Przerwa: 1,0 s
Zmieniacz dwupozycyjny, zawiera dwie nowe żarówki, każda po 1000 W. Świeci tylko jedna z nich a po przepaleniu automatycznie wymieniana jest na drugą[10], przedtem były żarówki o mocy 4200 W.
Wyposażona w AIS[2] MMSI 2610800[11]
Historia
W XVII wieku nie istniała w Świnoujściu jeszcze żadna latarnia, ale jej funkcję pełniło ognisko o dużych rozmiarach palone na wzniesieniu w Chorzelinie. Pierwsza latarnia morska w Świnoujściu powstała w 1805 roku. Stała na głowicy falochronu i zbudowana była z desek i luster. W 1828 roku została w jej miejscu postawiona nowa, tym razem stalowa[12].
Budowę obecnej latarni rozpoczęto w 1854[1] roku i trwała niecałe trzy lata. Uruchomiono ją 1 grudnia 1857[1] roku. W owych czasach była godnym podziwu osiągnięciem budowlanym. Do 1902 roku wieża latarni od dolnej galerii aż do galerii górnej, miała kształt ośmioboku zwężającego się ku górze i zbudowana była z żółtej licowanej cegły[1]. Grubość ścian wynosiła 1,7 metra nad galerią dolną do 1,3 metra przy galerii górnej. Do 1945 roku była to najwyższa latarnia morska na terytorium Niemiec[13].
Ze względu na trudne warunki nawigacyjne na Odrze, na południe od Świnoujścia, latarnia oprócz światła białego emituje także światło czerwone[14].
Ciężkie warunki atmosferyczne, jakie panują w Świnoujściu spowodowały znaczne ubytki cegły, w związku z czym w latach 1902–1903 przeprowadzono kapitalny remont wieży[1]. Ponieważ okazało się, że najbardziej zniszczone były cegły na krawędziach, postanowiono zmienić kształt wieży z ośmiokątnego na okrągły[1]. Wokół wieży zbudowano na jej całej wysokości silne, drewniane rusztowanie i postępując od góry zdjęto całą okładzinę a następnie przystąpiono do murowania nowego płaszcza z cegły klinkierowej postępując odwrotnie tzn. od dołu do góry[12]. W tej postaci latarnia przetrwała do dzisiaj[1].
W czasie II wojny światowej 12 marca 1945 roku podczas alianckiego bombardowania lotniczego wybuchające w jej pobliżu bomby spowodowały pęknięcia korpusu wieży. Dopiero po 14 latach, w 1959 roku kolumna została wzmocniona zastrzykami zespalającymi spękane mury[12].
Zapylenie atmosfery chemikaliami przeładowywanymi na statki w otaczającym porcie spowodowało, że okładzina kolumny wieży latarni uległa ponownie znacznemu zniszczeniu. Od listopada 1998 roku do wiosny 2000 roku przeprowadzono remont, który objął całą budowlę czyli wieżę z przyległymi do niej dwukondygnacyjnymi budynkami[12].
Latarnia została udostępniona do zwiedzania 5 sierpnia 2000 roku.
- Radiolatarnia
Od 1958 roku latarnia pełni rolę radiolatarni[1]. Została wyłączona 10 listopada 1999 roku.[15] W 2013 roku była jedną z dwóch[16][c] działających radiolatarni morskich na polskim wybrzeżu. Wyposażona w nadajnik radiolatarni – wysyłała sygnał rozpoznawczy S (• • • według alfabetu Morse’a)[16]
Kalendarium
- 1854 – rozpoczęcie budowy obecnej latarni
- 1 grudnia 1857 – uruchomienie latarni
- 1902–1903 – kapitalny remont wieży
- 1958 – uruchomienie radiolatarni, 1999 – wyłączenie radiolatarni[15]
- listopad 1999 – wiosna 2000 – generalny remont
- 5 sierpnia 2000 – udostępnienie latarni do zwiedzania
- 1 października 2015 – testowanie nowego źródła światła: nowa żarówka metalohalogenkowa o mocy 1000 watów i napięciu 230 woltów. Pozostałe dane bez zmian[17].
Zdjęcia
- Latarnia Morska Świnoujście
Latarnia Morska Świnoujście, 2007
Latarnia Morska na prawobrzeżu Świny, 2008
Latarnia Morska Świnoujście, 2013
Widok z latarni na lewobrzeżne Świnoujście
Widok z latarni na ujście Świny
Widok z latarni w kierunku Uznamu
Widok w kierunku Międzyzdrojów
Widok na port handlowy i latarnię z prawobrzeża
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Latarnia ta to w zasadzie światło nawigacyjne na kaszycy. Wys. św. 12 m, sektorowe, zasięg białego św. 9 Mm, numer w angielskim Spisie Świateł C2659.
Zdjęcie kaszycy w Peenemünde http://www.leuchttuerme.net/index.php?nav=1000166&lang=1&id=244&action=portrait dostęp 2013.08.20 - ↑ Z taką dokładnością i w taki sposób (czyli 53°54,96′ oraz 14°17,05′) podawane są współrzędne w angielskich Spisach Świateł. W polskim Spisie Świateł tom I od 1966 r. jest 53 55.0 oraz 14 17.1
- ↑ Pub. 116 List of lights jest niemiarodajnym (niewiarygodnym) źródłem informacji, nie do końca aktualnym we wszystkich sprawach. Dla polskiego wybrzeża najważniejszym źródłem są publikacje nautyczne wydawane przez BHMW w Gdyni, tutaj Spis radiostacji nautycznych część 1, w którym nie ma nic o włączonych (działających) radiolatarniach na polskim wybrzeżu. Lepszym źródłem w języku angielskim jest brytyjski Admiralty List of Radio Signals w 6 tomach.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l Apoloniusz Łysejko: Polskie latarnie morskie. Wrocław: „ZET”, 1998, s. 42-43. ISBN 83-86736-88-7.
- ↑ a b c Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia. Springfield, VA: NATIONAL GEOSPATIAL-INTELLIGENCE AGENCY, 2013, s. 81. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
- ↑ a b Najwyższe, czynne latarnie morskie – według kontynentów. [dostęp 2021-04-09].
- ↑ Latarnia morska w Świnoujściu [dostęp 2021-04-09].
- ↑ Polskie latarnie morskie. [w:] Polskie latarnie [on-line]. [dostęp 2021-04-07].
- ↑ Russ Rowlett: The Tallest Lighthouses. The Lighthouse Directory, Uniwersytet Karoliny Północnej w Chapel Hill. [dostęp 2013-04-23]. (ang.).
- ↑ Latarnia Morska, Noclegowo.pl [dostęp 2017-05-16] (pol.).
- ↑ Wiadomości Żeglarskie Nr 41 z 11 października 2013 r. http://www.bhmw.mw.mil.pl/index.php?akcja=Archiwum
- ↑ 029° – R – 057 – W – 280° za: Szczepan Górzyński: Polskie latarnie morskie według polskiego Spisu Świateł i Sygnałów Nawigacyjnych tom I wyd. 2009 ISBN 978−83−61175−02−5 poprawiony do zeszytu Wiadomości Żeglarskich nr 41/2010 z 2010-10-08. [dostęp 2013-09-10]. (pol.).
- ↑ Latarnia morska w nowym świetle – TVP3 Szczecin – Telewizja Polska S.A, szczecin.tvp.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-04].
- ↑ port Świnoujście w marinetraffic.com. [dostęp 2013-07-05]. Cytat: 2610800 (pol.).
- ↑ a b c d Renata Baczyńska, Polskie latarnie morskie i ich związek z gospodarką turystyczną, Bydgoszcz 2010, s. 23–27 [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Reinhard Scheiblich, Hans Helge Staack: Leuchttürme Lexikon. Wyd. 4. Edition Ellert & Richter, 2010, s. 168. ISBN 978-3-8319-0038-1. (niem.).
- ↑ Latarnia morska w Świnoujściu [dostęp 2021-04-03].
- ↑ a b polskie Wiadomości Żeglarskie nr 47 z 20 listopada 1999
- ↑ a b Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia. Springfield, VA: National Geospatial-Intelligence Agency, 2013, s. 241. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
- ↑ testowanie nowej żarówki metalohalogenkowej o mocy 1000 watów i napięciu 230 woltów.http://www.iswinoujscie.pl/artykuly/39251/
Linki zewnętrzne
- Latarnia na stronie Polskie Latarnie. latarnie.pti.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.65 N
- S: 52.58 N
- W: 13.95 E
- E: 17.10 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Endymion2000, Licencja: CC BY-SA 3.0
Latarnia Morska Świnoujście - widok na Uznam
Latarnia morska w Świnoujściu
Autor: Andrzej Łuczak, woochuck@onet.eu, Licencja: CC BY 3.0
Świnoujście, latarnia morska na prawobrzeżu Świny
.JPG)
Autor: sebdok, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Świnoujście, latarnia morska, 1854-1857
Autor: Endymion2000, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ujście Świny do Morza Bałtyckiego
Autor: Endymion2000, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wyspa Wolin - widok z latarni
Symbol latarnii do legendy mapy
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreetMap location map of Świnoujście, Poland
- top = 53.9363
- bottom = 53.8037
- left = 14.1806
- right = 14.4233
Autor: Borys Kozielski, Licencja: CC BY 4.0
Podkast dla Wikipedii nagrywany podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Więcej o podkastach dla Wikipedii: https://pl.wikiradio.org/wiki/Podkasty_dla_Wikipedii
Świnoujście na starej widokówce.
© Mateusz War. / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Latarnia morska Świnoujście, Polska
Świnoujście na starej widokówce (fragment).
Autor: Tomasz Lerczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie wykonane podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku