Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port
 nr rej. A-1797 z 30.11.2006 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Wysokość wieży | 31,30 m |
| Wysokość światła | 27,30 m n.p.m. |
| Zasięg światła | 17,00 Mm |
| Data budowy | 1893-1894 |
| Data uruchomienia | 1894 |
| Data wyłączenia | 1984 |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°24′22,7″N 18°39′39,8″E/54,406306 18,661056 | |
| Strona internetowa | |
Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port – zabytkowa[1], nieczynna latarnia morska na polskim wybrzeżu Bałtyku, położona w dzielnicy Nowy Port miasta Gdańsk (województwo pomorskie), przy ul. Przemysłowej.
Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską Hel a Latarnią Morską Gdańsk Port Północny. Jest udostępniona do zwiedzania.
Dane techniczne
- Położenie: 54°24'22,7" N 18°39'39,8" E
- Wysokość wieży: 31,30 m
- Wysokość światła: 27,30 m n.p.m.
- Zasięg nominalny światła: 17 Mm (31,484 km)
- Charakterystyka światła:
- Światło: 2 s błysk
- Przerwa: 3 s przerwa
- Okres: 5 s
Historia
 | Stefan Jacek Michalak opowiada o latarni 3 lipca 2018 |
| Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy. | |
Została zbudowana w latach 1893-1894, zastępując starszą latarnię. Stanowi ośmiokątną wieżę zwężającą się ku górze, zakończoną galerią z misternie kutymi poręczami. Latarnia jest wzorowana na nieistniejącej latarni z Cleveland w Stanach Zjednoczonych. Była pierwszą latarnią morską nad Bałtykiem używającą światła elektrycznego[2].
Latarnia morska Gdańsk Nowy Port była jednocześnie wieżą pilotów portowych i mieściła na swym szczycie zamontowaną w 1893 Kulę Czasu roku. Podniesienie i spadek kuli w każde południe pozwalało kapitanom statków stojących na redzie portu na dokładne nastawianie ich chronometrów okrętowych, żeby później móc dokładnie określić położenie statku na otwartym morzu. Kula została usunięta i dopiero w 2008 roku została zrekonstruowana i ponownie umieszczona na szcycie latarni[2].
1 września 1939 roku strzałem z okna latarni dano znak żołnierzom znajdującym się na okręcie „Schleswig-Holstein” do rozpoczęcia ostrzału Westerplatte. Kilka chwil później z Westerplatte padły dwa strzały armatnie – pierwszy chybił. Drugi był już celny i trafił w budynek latarni, likwidując stanowisko CKM-u. Do dziś widać miejsca z nową jasną cegłą[3].
Wraz z uruchomieniem latarni w gdańskim Porcie Północnym, w 1984 roku została wyłączona. Obecny, prywatny właściciel wyremontował latarnię i od 2004 udostępnił zwiedzającycm[3].
1 kwietnia 2008 roku na szczycie latarni zamontowano zrekonstruowaną Kulę Czasu. Wykonana ze stali nierdzewnej ażurowa sferyczna konstrukcja ma średnicę 1,7 m i waży 70 kg. Czterometrowy masz zainstalowany został 30 m nad ziemią[4]. Została ona uruchomiona 21 maja 2008 roku, od tego czasu swoim opadaniem wskazuje godziny 10:00, 12:00, 14:00, 16:00 i 18:00. Na świecie zachowało się do czasów dzisiejszych tylko kilka egzemplarzy[5].
W marcu 2010 roku latarnia została laureatem konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków w randze: Zabytek Zadbany[6].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
- ↑ a b www.latarnie.pl: LATARNIA W GDAŃSKU Port Nowy. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ a b trojmiasto.pl: Magiczne światełko i kula czasu. 2004-05-10. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ trojmiasto.pl: Metalowa kula na latarni wskaże czas. 2008-04-07. [dostęp 2021-04-10].
- ↑ trojmiasto.pl: Ażurowy czasomierz w Nowym Porcie. 2008-05-21. [dostęp 2010-03-30].
- ↑ trojmiasto.pl: Latarnia w Nowym Porcie nagrodzona przez ministra. 2010-03-30. [dostęp 2010-03-30].
Linki zewnętrzne
- Latarnia Morska Gdański Nowy Port
- Co kryje latarnia morska w Nowym Porcie?
- Latarnia w Nowym Porcie ma już 120 lat [STARE POCZTÓWKI]
| Muzeum Gdańska | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muzeum Narodowe |
| ||||||
| Narodowe Muzeum Morskie |
| ||||||
| Muzeum Archeologiczne |
| ||||||
| Pozostałe |
| ||||||
| Nieistniejące | |||||||
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Gdańsk, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol latarnii do legendy mapy
Autor: Borys Kozielski, Licencja: CC BY 4.0
Podkast dla Wikipedii nagrywany podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Więcej o podkastach dla Wikipedii: https://pl.wikiradio.org/wiki/Podkasty_dla_Wikipedii
Autor: Tomasz Lerczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie wykonane podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdańsk - latarnia morska i kapitanat portu w Nowym Porcie
Autor: Krzymill, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Urządzenie optyczne. Latarnia morska, tzw. "Wieża Pilotów", wraz z otoczeniem zabytku w granicach działki, na której latarnia jest zlokalizowana ul. Przemysłowa 6a, Gdańsk.
Autor: Tomasz Lerczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie wykonane podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku