Latoszyn

Latoszyn
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	dębicki
Gmina	Dębica
Liczba ludności (2020)	1557
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	39-200
Tablice rejestracyjne	RDE
SIMC	0818255
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Dębica Latoszyn
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Latoszyn
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Latoszyn
	Położenie na mapie powiatu dębickiego Latoszyn
	50°01′34″N 21°22′33″E/50,026111 21,375833

Artykuł	50°1′34″N 21°22′33″E
- błąd	39 m
WD	50°1'59.9"N, 21°22'0.1"E, 50°1'46.99"N, 21°23'0.35"E
- błąd	14 m
Odległość	1094 m

Latoszyn – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Dębica^[3]. Miejscowość leży przy drodze krajowej nr 94, pomiędzy Dębicą a Pilznem.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Latoszyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Dawne uzdrowisko. Od 2012 obszar ochrony uzdrowiskowej^[4]. Działalność lecznicza wznowiona w 2018.^[5]

15 stycznia 1880 w Latoszynie urodził się Alfred Spett, pułkownik saperów Wojska Polskiego.

Nazwa

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Lathoschyn wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis.^[6] Długosz wymienia również właściciela miejscowości Mikołaja Latoszyckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Latoszyn^[7]^[3]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0818261	Dół	część wsi
0818278	Góra	część wsi
0818284	Łazienki	część wsi
0818290	Wolica	część wsi

Historia

Naturalne źródła mineralne były znane od bardzo dawna. Pisali o nich m.in. XVI-wieczny poeta Henryk Leciejewski czy też Ewaryst Andrzej Kuropatnicki w wydanej w 1786 książce o Galicji. W połowie XIX wieku powstał przy źródłach, zniszczony podczas I wojny światowej, zakład zdrojowo-kąpielowy^[8].

W 1932 za sprawą Wacława Krawczyka z Dębicy powstał nowy zakład leczniczy, a później kilka pensjonatów. Był to początek uzdrowiska, cieszącego się dużą popularnością. Leczono tu przede wszystkim choroby reumatyczne poprzez kąpiele siarczane i okłady borowinowe^[8].

Kres uzdrowiska nastąpił w latach 1944–1945, w wyniku działań wojennych łazienki zostały zniszczone a źródła zasypane. Po wojnie wykonano nowe odwierty. Badania wykazały, iż latoszyńskie zdroje są wartościowe pod względem zawartości składników mineralnych. W 1990 tutejsze wody zostały oficjalnie uznane za lecznicze^[8]. W 2012 sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie został nadany status obszaru ochrony uzdrowiskowej ("Obszar Ochrony Uzdrowiskowej Latoszyn")^[4]. W 2018 wznowiono tutaj lecznictwo i eksploatację wód mineralnych.

Zabytki

Ruiny renesansowej wieży mieszkalnej z XVI w. wzniesionej na skarpie nad Wisłoką na terenie dawnego zespołu dworskiego. Wieża przetrwała jako piętrowy budynek zbudowany z cegły na planie prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem. Na każdej kondygnacji znajdowało się jedno pomieszczenie. Parter posiada sklepienia kolebkowe. Po wybudowaniu nowego dworu wieża pełniła rolę lamusa. W połowie XX w. wokół wieży były dostrzegalne jeszcze fortyfikacje ziemne, ale obecnie są one nieczytelne. Nr rej.: A-231 z 14.10.1980 i z 20.10.1994
Dwór z końca XIX w. z dobudowanym skrzydłem w 2 poł. XX w.
Park krajobrazowy z końca XVIII w. z aleją grabową
Kapliczka z napisem Roman Balka i data 1909

Przypisy

↑ Raport o stanie Gminy Dębica za 2020 rok s. 9
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 641 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie położonym na obszarze gminy Dębica (Dz.U. z 2012 r. poz. 783)
↑ Nowe uzdrowisko na Podkarpaciu. To Latoszyn-Zdrój w gm. Dębica - plus.nowiny24.pl, plus.nowiny24.pl [dostęp 2018-07-11] (pol.).
↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.296.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ ^a ^b ^c Stanisław Kłos: Osobliwości Podkarpacia 2. Rzeszów: Księgarnia Akademicka LIBRA, 2003, s. 22-23. ISBN 83-916089-9-9.

Linki zewnętrzne

Latoszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 212 .
Latoszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 98 .

[rap-1] Raport o stanie Gminy Dębica za 2020 rok s. 9

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 641 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-3] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[obszar_ochrony_uzdrowiskowej-4] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie położonym na obszarze gminy Dębica (Dz.U. z 2012 r. poz. 783)

[5] Nowe uzdrowisko na Podkarpaciu. To Latoszyn-Zdrój w gm. Dębica - plus.nowiny24.pl, plus.nowiny24.pl [dostęp 2018-07-11] (pol.).

[6] Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.296.

[Dz.U._29/2013-7] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[Klos-8] Stanisław Kłos: Osobliwości Podkarpacia 2. Rzeszów: Księgarnia Akademicka LIBRA, 2003, s. 22-23. ISBN 83-916089-9-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne