Lech Zabierek

Lech Zabierek
Jerzy Wański
Janusz Moczulski
Wulkan, Wrak, Ulewa, Sokół
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1918
Niedarzyn (województwo mazowieckie)

Data i miejsce śmierci

17 listopada 2003
Konstancin

Przebieg służby
Lata służby

1939–1945

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa
Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj
Krzyż Zrzeszenia WiN.jpg Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość

Jednostki

65 Starogardzki Pułk Piechoty,
63 Toruński Pułk Piechoty,
oddział dywersyjny mjra Jana Mielczarskiego „Sana” działający w ramach Kedywu Obszaru Zachodniego AK,
Pułk „Palmiry-Młociny”

Stanowiska

dowódca drużyny, zastępca dowódcy plutonu, zastępca dowódcy kompanii, oficer do specjalnych poruczeń

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
kampania wrześniowa,
bitwa nad Bzurą,
obrona Warszawy (1939),
powstanie warszawskie,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Lech Zabierek[a] vel Jerzy Wański vel Janusz Moczulski pseud.: „Wulkan”, „Wrak”, „Ulewa”, „Sokół” (ur. 3 listopada 1918 w Niedarzynie, zm. 17 listopada 2003 w Konstancinie[1]) – żołnierz Wojska Polskiego we wrześniu 1939 roku i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, porucznik piechoty, cichociemny.

Życiorys

Po ukończeniu Gimnazjum Państwowego w Toruniu i uzyskaniu matury w 1938 roku dostał się na studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, które miał rozpocząć w 1939 roku po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 65 Starogardzkim pułku piechoty.

W czasie kampanii wrześniowej służył w batalionie zapasowym 63 Toruńskiego pułku piechoty jako dowódca drużyny i zastępca dowódcy plutonu, m.in. w czasie bitwy nad Bzurą. Po demobilizacji pułku sformował z grupy ochotników oddział w sile kompanii, z którym przedarł się do Warszawy i aktywnie uczestniczył w jej obronie. Był kontuzjowany i ranny (27 września). 7 października dostał się do niewoli. Przebywał m.in. w oflagach w Monachium, Eisedt, Oflagu VII A Murnau, Elsenborn i w Stalagu VI A Oberlangen. 2 sierpnia 1941 roku uciekł z obozu i po m.in. pieszym przejściu przez Ardeny trafił do polskiego obozu koło Awinionu. 12 sierpnia 1942 roku dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie odbył staż w oddziałach brytyjskich.

Zgłosił się do służby w kraju. Przeszedł szkolenie w zakresie dywersji i został zaprzysiężony 31 stycznia 1943 roku na rotę Armii Krajowej w Oddziale VI Naczelnego Wodza. W nocy z 13 na 14 marca 1943 roku został zrzucony do kraju w ramach akcji „Door” (zrzut na placówkę odbiorczą „Kra” 9 km na północny zachód od Zwolenia). Po aklimatyzacji w Warszawie dostał przydział do oddziału dywersyjnego mjra Jana Mielczarskiego „Sana” działającego w ramach Kedywu Obszaru Zachodniego AK. Uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych, m.in.:

  • wysadzenie pociągu towarowego między Błoniem a Bożą Wolą (w nocy z 15 na 16 lutego 1944 roku),
  • cięcie torów w pobliżu Łubna (w nocy z 8 na 9 marca); w obu tych akcjach wyróżnił się odwagą i przewidywaniem, za co został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Został zaskoczony w Milanówku przez wybuch powstania warszawskiego. Po przedostaniu się 11 sierpnia do Puszczy Kampinoskiej przyłączył się do Pułku „Palmiry-Młociny”, w którym pełnił funkcję zastępcy dowódcy kompanii i oficera do specjalnych poruczeń. Na tych stanowiskach brał udział w wielu akcjach, m.in.:

  • akcja na Zaborów Leśny i tamtejszy tartak (22 sierpnia, zginęło ok. 160 żołnierzy nieprzyjaciela),
  • wypad na Truskaw (w nocy z 1 na 2 września, zginęło ok. 250 żołnierzy nieprzyjaciela, straty własne – 7),
  • akcja na tartak w Piaskach Królewskich (w nocy z 6 na 7 września, zginęło 30 Niemców, przy stratach własnych – 3).

W czasie walk 29 września został ciężko ranny. Po leczeniu w Milanówku wyjechał do Częstochowy. W 1945 roku wrócił do Warszawy, gdzie przez półtora roku studiował na Politechnice Warszawskiej. Do listopada 1945 roku działał w DSZnK i WiN, m.in. jako kurier do Krakowa.

Był represjonowany po wojnie, podejmował wiele zajęć, m.in.:

  • był kierownikiem budowy w Spółdzielni Mieszkaniowej „Zimowe Leże” w Warszawie (1945–1946),
  • prowadził własne Biuro Handlu Nieruchomościami (do 1948 roku),
  • prowadził prywatne budowy (w latach 1948–1951),
  • pracował jako kierownik budowy w Spółdzielni Pracy w Otwocku,
  • pełnił funkcję kierownika sekcji kwaterunkowo-budowlanej w Instytucie Naukowo-Badawczym Broni Pancernej i Motoryzacji (od 1953 roku),
  • był kierownikiem Spółdzielni Pracy Aparatury Oświetleniowej w Warszawie (1957–1964),
  • prowadził zakład elektromechaniczny w Grodzisku Mazowieckim,
  • pracował jako kierownik produkcji pomocniczej w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Opocznie (1968–1971),
  • był galwanizerem w Zakładzie Powłok Ochronnych Usługowej Spółdzielni Pracy w Legionowie (1972–1975),
  • prowadził sklep spożywczy w Konstancinie-Jeziornie (1976–1989).

Nie otrzymał emerytury.

Awanse

Ordery i odznaczenia

Życie rodzinne

Był synem Antoniego, przemysłowca, i Zofii z domu Szczepankiewicz. Był dwukrotnie żonaty. W 1943 roku ożenił się z Zinajdą z domu Mamcziwicz (1° voto Truszkowską, 1909–1996). Mieli 2 synów: Jerzego (ur. w 1948 roku) i Krzysztofa (ur. w 1949 roku). Drugą żoną Zabierka była Grażyna Waniek (ur. w 1946 roku), z którą miał troje dzieci: Artura (ur. w 1969 roku), Katarzynę (ur. w 1973 roku) i Emilię Zofię (ur. w 1980 roku).

Uwagi

  1. W niektórych dokumentach występuje jako Lech Żabierek.

Przypisy

Bibliografia

  • Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 119–122. ISBN 83-902499-5-2.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 444. ISBN 83-211-0537-8.
  • Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 146.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
POL Krzyż Walecznych (1941) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
POL Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1942) BAR.svg
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Krzyż Zrzeszenia WiN.jpg
Autor: American1990, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" (WiN) 1945-1954