Lecznica „Pod koniem” w Łodzi
 nr rej. A/22 z 20.01.1971[1] | |
 Budynek lecznicy (wrzesień 2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | |
| Pierwszy właściciel | Karol Hugo Warrikoff i Alfred Kwaśniewski |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′43,97″N 19°26′55,06″E/51,762214 19,448628 | |
| Strona internetowa | |
Lecznica „Pod koniem” – lecznica dla zwierząt położona przy ulicy Kopernika 22 w Łodzi.
Historia lecznicy
Lecznica została otwarta 5 grudnia 1891 roku przez Karola Hugona Warikoffa oraz Alfreda Kajetana Kwaśniewskiego (weterynarza m. Łodzi), wraz z sąsiadującą z nią wzorową kuźnią angielską, przy ówczesnej ulicy Milscha (ob. ul. Kopernika)[2], w budynku postawionym według projektu architekta Piotra Brukalskiego[3]. Na początku XX wieku działał przy niej także pierwszy szpital dla zwierząt, zaopatrzony (od 1902 roku) w najnowocześniejszy w Polsce sprzęt do podnoszenia i transportowania rannych koni, które do tej pory były uśmiercane w przypadku choroby lub złamania nogi.
W okresie międzywojennym lecznicę prowadziły kolejne pokolenia założycieli, jednak w czasie drugiej wojny światowej, gdy Polakom nie wolno było prowadzić żadnych firm – Kwaśniewski zrezygnował z pracy i od tamtego czasu właścicielem budynku był potomek Warrikoffa. W czasie wojny praca w lecznicy była dla wielu Polaków jedyną szansą na uniknięcie wysiedleń.
Po 1945 lecznica została upaństwowiona.
W budynku w dalszym ciągu mieści się lecznica dla zwierząt.
Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/314 z 20.01.1971[1].
Historia budynku
Budynek powstawał w dwóch etapach: pierwsza, parterowa część, powstała w 1894 roku, a kilka lat później dobudowano drugą, z charakterystyczną wieżą. Na parterze znajdowały się biura, laboratorium oraz kuźnia, w której podkuwano konie (działająca do 1948 roku). W podwórzu zaś znajdowały się stajnie i boksy dla koni.
Koń
Na szczycie budynku znajduje się metalowy koń naturalnej wielkości. Wspomniany jest on przez Juliana Tuwima w Kwiatach polskich:
(...) Z okna widać było konia
Metalowego. Stał bez jeźdźca
I dawno nęcił mnie, wałkonia,
By wskoczyć – i galopem z miejsca.
A był to także czas zapatrzeń
W dym, szarość, nudę, czad ponury
I w gwiazdy, słabsze wciąż i rzadsze...
Więc się zbuntujmy i ożyjmy,
Rumaku weterynaryjny,
I wzlećmy nad ten Kominogród (...)Kilka wersów dalej można przeczytać:
(...) Do Prześwietnego Magistratu
Miasta Bagdadu, czyli Łodzi... (...)
Niżej podpisany
Tamtejszy uczeń, pętak, mikrus,
Znany obibok i drapichrust,
Zawalidroga i łachmytek,
Ma zaszczyt prosić, żeby oną
Cudowną szkapę uskrzydloną
Uznało miasto za zabytek.
Niech zawsze ma swój obrok gwiezdny,
Kastalską wodę z rzeki Łódki,
A jeszcze lepiej wiadro wódki;
Niechaj ogląda ją przyjezdny,
Kiedy do Łodzi się wybierze (...)
W 1955 prośbę Tuwima podtrzymał Tadeusz Chróścielewski, który złożył wniosek o uznanie konia za zabytek.
Figura konia prawie nieprzerwanie znajduje się na dachu budynku lecznicy. W latach 70., z powodu ułamania nogi przez wandala, została zdjęta i przewieziona do rzeźni miejskiej przy ul. Inżynierskiej, gdzie w miejsce ułamanej kończyny przyspawano kawałek stalowej rury. W 1995 roku została zdjęta w celu wykonania renowacji i w 1996 powróciła na swoje miejsce. Kolejną renowację przeprowadzono latem 2013 roku[4].
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2020-02-07].
- ↑ [bez autora]. Wiadomości ogólne. Kuźnia wzorowa i lecznica dla zwierząt. „Dziennik Łódzki”. Rok VIII (nr 267), s. 2, 1891-12-02. Bolesław Knichowiecki (red.). Łódź: Stefan Kossuth. ISSN 1898-3111. [dostęp 2016-05-25].
- ↑ Lecznica dla zwierząt i kuźnia w Łodzi. kultura.lodz.pl. [dostęp 2018-05-15].
- ↑ ew: Koń z lecznicy przy. ul. Kopernika wymaga naprawy. Zabytkowa figura się sypie. [w:] Portal „Expressu Ilustrowanego”. expressilustrowany.pl > aktualności [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2013-06-22. [dostęp 2016-05-25].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor:
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Mafo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lecznica "Pod Koniem" (wrzesień 2018)
Autor: Mafo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lecznica "Pod Koniem" (wrzesień 2018)