Legia Polsko-Włoska

Legia Polsko-Włoska

Hieronim Bonaparte jako król Westfalii
Historia
Państwo	Westfalia  I Cesarstwo Francuskie
Sformowanie	6 kwietnia 1807
Rozformowanie	31 marca 1808
Tradycje
Rodowód	Legiony Polskie we Włoszech
Kontynuacja	Legia Nadwiślańska
Dowódcy
Pierwszy	Józef Joachim Grabiński
Działania zbrojne
Wojny napoleońskie
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Piechota, kawaleria
Skład	3 pułki piechoty, pułk lansjerów i pułk ułanów

Legia Polsko-Włoska – polska jednostka sformowana na mocy dekretu Napoleona z 6 kwietnia 1807.

Tworzona była na mocy dekretu cesarskiego z Brzezia^[1] we Wrocławiu, Brzegu i Nysie (trzy pułki piechoty) oraz Korfantowie (jeden pułk lansjerów) i Prudniku (pułk ułanów) z powracających z Włoch oddziałów polskich, które wzmocniono rekrutami z Wielkopolski. Miała liczyć 8750 żołnierzy. Pierwszym dowódcą Legii został generał Józef Joachim Grabiński.

Większość jej rekrutów stanowili chłopi, dezerterzy z armii pruskiej; oficerowie wywodzili się z drobnej szlachty. Służyło w niej także trochę Niemców z terenów dawnego zaboru pruskiego (Wielkopolska), włączonego później do Księstwa Warszawskiego (np. ppor. Henryk Brandt z 2 pułku Legii, późniejszy generał pruski, czy lekarz Fryderyk Gulitz, który pozostał w armii Królestwa Polskiego i dosłużył się najwyższych polskich odznaczeń wojskowych).

Jesienią 1807 formacja liczyła już 6 tys. żołnierzy. Choć legioniści domagali się włączenia ich jednostki w skład wojsk Księstwa Warszawskiego, Napoleon wysłał Legię, by wspomogła jego brata Hieronima w Westfalii. Z tego powodu od 11 listopada 1807 Legia pozostawała w służbie królestwa Westfalii. Jednak już 20 marca 1808 przeszła na żołd francuski, 31 marca 1808 przemianowana została na 1 Legię Nadwiślańską a gen. Józef Joachim Grabiński zrezygnował z dowództwa.

Mundur Legii

Wiosną 1807 roku pułk ułanów otrzymał nowe „mundury, lederwerki, broń, osiodłanie i okiełznanie”. Jednocześnie nowo utworzona kompania wyborcza założyła bermyce z żółtymi flamami i czerwonymi kitami. Żołnierze kompanii centralnych nosili granatowe czapki z białymi taśmami, z otokiem z białego, krótko strzyżonego baranka, kokardą francuską oraz czerwoną kitą zakończoną białym szczytem. Wszyscy żołnierze zakładali kurtki, kamizelki i spodnie granatowe z żółtymi kołnierzami i żółtymi wypustkami na wyłogach, kamizelce i spodniach. Guziki, epolety, akselbanty oraz pasy były białe^[2].

Wiosną 1808 roku wprowadzono kurtki z pełnymi żółtymi wyłogami i blachy na czapki.w kształcie półsłońca. Formowane trzy pułki piechoty otrzymały mundury granatowe z żółtymi wyłogami, kołnierzem, mankietami i połami. Pod mundur wkładano biały lejbik. Żołnierze nosili czapki granatowe z czarnym skórzanym otokiem i daszkiem, ozdobione francuską kokardą i kitami. Dla oficerów przewidziano kapelusze i ryngrafy. Na tym zamyka się historia munduru polskich formacji powstałych i walczących we Włoszech^[2].

Zobacz też

• Bitwa pod Strugą

Przypisy

Bibliografia

• Jan Pachoński: Wojskowość polska w dobie legionów i Księstwa Warszawskiego 1795–1815. W: Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864. Tom II (1648–1864). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1966.
• Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2.
• Skrypt historyczny Stowarzyszenia Historycznego Legionów Polskich i Legii Polsko-Włoskiej w Nysie, Nysa 2010, pod red. Marek Szczerski, kpt. Tomek
• Red. Waldemar Zubek: Konferencja „Mundur wojsk Księstwa Warszawskiego – Raszyn 2010”. Materiały pokonferencyjne. Zeszyty Raszyńskie 1/2011, 2011. ISBN 978-83-931067-2-1.