Legion Estoński SS

Legion Estoński SS

Eesti SS-leegion
Estnische SS-Legion, Estnische SS-Freiwilligen-Legion

Punkt werbunkowy do Legionu Estońskiego, wrzesień 1942 roku
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	październik 1942
Rozformowanie	maj 1943
Dowódcy
Pierwszy	Franz Augsberger
Działania zbrojne
II wojna światowa operacja nadbałtycka

Legion Estoński SS (niem. Estnische SS-Legion, Estnische SS-Freiwilligen-Legion, est. Eesti SS-leegion) – ochotnicza kolaboracyjna formacja zbrojna Waffen-SS złożona z Estończyków podczas II wojny światowej.

Historia

Początkowo w Waffen-SS służyli jedynie ochotnicy pochodzący z germańskich krajów Europy Zachodniej i Skandynawii. Pogarszająca się sytuacja wojskowa na froncie wschodnim zmusiła Niemców do poszukiwania nowych rezerw ludzkich. Znaleziono je najpierw wśród narodów państw bałtyckich, których ludność silnie odczuła okupację sowiecką z lat 1940-1941. Pierwszymi nie-germańskimi ochotnikami w SS były ludy fińskie – Finowie i Estończycy oraz Bałtowie – Łotysze. Ponadto Łotysze i Estończycy cieszyli się dużym zaufaniem Niemców jako narody bliskie pochodzeniu germańskiemu – z uwagi na wielosetletnie panowanie, dominację i osadnictwo Niemców, Duńczyków i Szwedów na terenie Łotwy i Estonii.

14 sierpnia 1942 r. Adolf Hitler wydał oficjalną decyzję dotyczącą formowania estońskiego legionu Waffen-SS, a 28 sierpnia komisarz generalny okupowanej Estonii Karl-Siegmund Litzmann zapowiedział rozpoczęcie akcji rekrutacyjnej. Ochotnicy musieli spełnić kryteria rasowe, być w wieku od 17 do 30 lat, wzrostu co najmniej 170 cm i mieć dobre zdrowie. Tworzenie Legionu rozpoczęło się w październiku. Jego dowódcą został SS-Obersturmbannführer Franz Augsberger. Wkrótce do obozu szkoleniowego w Dębicy w Generalnym Gubernatorstwie została wysłana pierwsza grupa licząca ponad 1200 Estończyków. Wielu spośród nich służyło wcześniej na obszarze okupowanej Estonii w różnych jednostkach policji i bezpieczeństwa SS. W lutym 1943 r. został sformowany pierwszy batalion Legionu.

W marcu dowództwo niemieckie wyłączyło go ze składu macierzystej jednostki i przydzieliło do 5 Dywizji Pancernej SS „Wiking” jako Estnisches SS-Freiwilligen Panzergrenadier Bataillon „Narva”. Dalsza akcja rekrutacyjna wśród Estończyków nie przyniosła jednak spodziewanych rezultatów. W tej sytuacji Niemcy przeprowadzili pobór, który był nadzorowany przez General-Inspektion der Estnische SS Freiwilligen Legion na czele z Waffen-Oberführerem der SS Johannesem Soodla. Urząd ten miał ograniczone kompetencje wobec estońskich oddziałów Waffen-SS, pełniąc głównie funkcje kulturalne, oświatowe i propagandowe.

Spośród Estończyków, którzy nie weszli w skład Batalionu „Narva”, sformowano w marcu 1943 r. Estnische SS-Freiwilligen-Brigade pod dowództwem SS-Standartenführera Fritza Freitaga. Liczyła ona ok. 3 tys. żołnierzy, w tym ok. 200 Niemców. Składała się z dwóch 3-batalionowych pułków. W pierwszym pułku była też kompania ciężkich moździerzy, przeciwpancerna i saperów, zaś w drugim – jedynie kompania saperów. W październiku Brygada została przemianowana na 3 Estnische SS-Freiwilligen-Brigade. Jej dowódcą został pierwszy dowódca Legionu SS-Brigadeführer F. Augsberger.

Skład organizacyjny

• 1 Pułk Legionu – d-ca SS-Sturmbannführer Franz Augsberger
  • 1 Batalion (Batalion „Narva”)
  • 2 Batalion
  • 3 Batalion
  • kompania saperów – d-ca SS-Obersturmführer Kurt Schärpf
  • kompania przeciwpancerna
  • kompania ciężkich moździerzy
  • batalion zapasowy

Linki zewnętrzne

• Estończycy w siłach zbrojnych III Rzeszy 1941-1945 (jęz. angielski). okupatsioon.ee. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-16)].

Bibliografia

• Chris Bishop, Zagraniczne formacje SS. Zagraniczni ochotnicy w Waffen-SS w latach 1940-1945, Warszawa 2006.