Legion Młodych

Przemarsz członków Legionu Młodych w Poznaniu w 1933 roku

Legion Młodych – Związek Pracy dla Państwa – radykalna piłsudczykowska organizacja młodzieżowa. Utworzona 13 lutego 1930 r. z inicjatywy tzw. grupy „pułkowników”; na jej kształt silny wpływ wywarł Adam Skwarczyński. Jej celem było zwalczanie wpływów opozycji (zwłaszcza endecji) na wyższych uczelniach. Głosiła ideologię nacjonalizmu państwowego (nie etnicznego) o charakterze antykapitalistycznym, antyklerykalnym i antydemokratycznym; wrogom w postaci KKK (Komintern, Kościół, Kapitał) przeciwstawiała ideał „Państwa Zorganizowanej Pracy”. Z powodu antyklerykalizmu prymas August Hlond zagroził ekskomuniką jej członkom[1]. Współpracowała z Organizacją Młodzieży Pracującej i Organizacją Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”.

W latach 1930–1933 LM rozwijał się bardzo dynamicznie osiągając liczbę 25 tysięcy członków. W lutym 1934 r. list Episkopatu, potępiający LM za komunizowanie, zapoczątkował kryzys organizacji i nasilenie konfliktów wewnętrznych. Radykalizacja LM doprowadziła 19 IV 1935 r. do zerwania z Legionem starszych polityków sanacyjnych (m.in. Walery Sławek, Janusz Jędrzejewicz). 1 V 1936 r. Legion wraz z młodzieżą PPS utworzył Front Młodej Lewicy Polskiej, ale 26 VII 1936 r. w LM doszło do rozłamu. Opozycja lewicowa oderwała się jako LM–Frakcja i w czerwcu 1937 r. przyłączyła się do PPS, natomiast prawe skrzydło poparło konsolidację sanacji. W 1937 r. LM (prawica) początkowo zgłosił akces do Obozu Zjednoczenia Narodowego, ale niebawem z nim zerwał i 8 XII 1938 r. połączył się z prawicą Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej w Legion Młodzieży Polskiej, którego przewodniczącym został Józef Michał Mrozowicki[2].

Deklaracja ideowa Legionu Młodych, 1931

Komendantami Głównymi LM byli kolejno Zbigniew Zapasiewicz, Leon Stachórski, Józef Bieliński, Witold Bielski, Włodzimierz Bociański oraz Józef Michał Mrozowicki. Organy prasowe to m.in. „Państwo Pracy”, „Ruch Młodolegionowy”, „Nowy Ustrój”, „Dziś i Jutro”[3][4].

Przypisy

  1. ↑ Wiesław Mercik, Bez płaszcza z gronostajów. Kościół a państwo i prawa człowieka.Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków 1988, s.177.
  2. ↑ Jarosław Tomasiewicz: „Faszyzm lewicy” czy „ludowy patriotyzm”? Tendencje antyliberalne i nacjonalistyczne w polskiej lewicowej myśli politycznej lat trzydziestych. Warszawa 2020. ISBN 978-83-8196-103-5, s. 81-87
  3. ↑ Andrzej Notkowski, Polska prasa prowincjonalna Drugiej Rzeczypospolitej, 1918-1939. PWN 1982.
  4. ↑ Gazeta Tygodniowa. Poświęcona sprawom religijnym, oświatowym i społecznym,1934, R.4, nr 7 - Świętokrzyska Digital Library, sbc.wbp.kielce.pl [dostęp 2020-01-09].

Bibliografia

  • Rudziński Eugeniusz: Młodzi socjaliści 1918–1939. Warszawa 1980, s. 245-246, 249, 269
  • Sioma Marek: Młodzi contra starzy: Legion Młodych w obozie piłsudczykowskim (1930–1935) , /w:/ Adaptacja – reforma – stabilizacja. Przestrzeń publiczna we współczesnych systemach politycznych. Pod red. Tomasza Koziełło, Przemysława Maja, Waldemara Parucha. Rzeszów 2010
  • Słownik organizacji młodzieżowych w Polsce 1918-1970. Warszawa 1971
  • Tomasiewicz Jarosław: Między „narodowym komunizmem” a „faszyzmem lewicy”. Ideologia Legionu Młodych (1930–1939), „Społeczeństwo i Polityka” nr 1 (2011)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Parade of Legion Młodych in Poznań in 1933.PNG
Parade of Legion Młodych in Poznań in 1933
Legion Młodych.jpg
Broszura programowa Legionu Młodych, organizacji młodzieżowej okresu dwudziestolecia międzywojennego (1931).