Leif Dietrichson

Leif Ragnar Dietrichson

Leif Dietrichson, 1925
Data i miejsce urodzenia	1 września 1890 Hønefoss
Data i miejsce śmierci	zaginął 18 czerwca 1928 na Morzu Arktycznym przy Wyspie Niedźwiedziej
Przebieg służby
Lata służby	1914–1928
Siły zbrojne	Norweska KMW
Stanowiska	pilot, dowódca bazy

Lot na biegun północny, 1925

Dietrichson, Ellsworth i Omdal, N24, 1925

Leif Ragnar Dietrichson (ur. 1 września 1890 w Hønefoss, zaginął 18 czerwca 1928 na morzu przy Wyspie Niedźwiedziej) – norweski pionier lotnictwa polarnego, oficer marynarki norweskiej. Uczestnik wyprawy Roalda Amundsena (1872–1928) na biegun północny w 1925 roku – pilotował wodnosamolot N24, zaginął podczas ekspedycji ratunkowej Amundsena po włoskich polarników w 1928 roku.

Życiorys

Leif Ragnar Dietrichson urodził się 1 września 1890 roku w Hønefoss^[1]. Jego rodzicami byli lekarz Kristian Adolph Gustav Emil Dietrichson (1858–1896) i nauczycielka muzyki Birgitte Lynum (1860–1940)^[1]. Był bratankiem norweskiego polarnika Olufa Christiana Dietrichsona (1856–1942) i kuzynem norwesko-amerykańskiego pilota Bernta Balchena (1899–1973)^[1].

W latach 1908–1911 studiował w szkole morskiej, po czym pracował dla Bergenske Dampskibsselskap^[1]. W 1914 roku został mianowany dowódcą torpedy (norw. torpedosjef) oraz dowódcą dywizji Hvaler z torpedowcem „Springer”^[1].

W 1915 roku wstąpił do nowo powstałego lotnictwa marynarki i zaczął latać w 1916 roku^[1]. W 1918 roku odbył szkolenie w Wielkiej Brytanii^[1]. W tym samym roku został dowódcą bazy statków powietrznych w Kristiansand^[1]. W 1920 roku poślubił Gunvor Jebsen (1902–1997)^[1].

Wyprawy z Amundsenem

W 1923 roku poznał Roalda Amundsena (1872–1928), który planował wyprawę na biegun północny^[1]. Na czas ekspedycji Dietrichson został urlopowany z wojska, którego dowództwo uznawało loty w warunkach arktycznych za element szkoleniowy^[1]. Amundsen zamierzał dotrzeć na biegun ze Svalbardu na dwóch wodnosamolotach Dornier N24 i N25^[2]. Wyprawa ruszyła 21 maja 1925 roku^[1]. N25 pilotował Hjalmar Riiser-Larsen (1890–1965)^[2], a Dietrichson zasiadł za sterami N24^[1]. Według wcześniejszych obliczeń wyprawa miała osiągnąć biegun po 8 godzinach lotu^[3]. Po 8 godzinach lotu, samoloty N24 i N25 wylądowały na krze lodowej, by dokładnie określić pozycję^[1]. Wyprawa osiągnęła jednak jedynie szerokość 87°43′N^[4]. Samoloty osiadły w odległości 3–4 mil morskich od siebie^[1]. Przy starcie N24 doznał uszkodzeń i po wylądowaniu zaczął nabierać wody^[3]. Załoga wydobyła paliwo i zapasy i próbowała na nartach dotrzeć do N25^[3]. Lód był jednak cienki i Dietrichson wraz z mechanikiem Oskarem Omdalem (1895–1927) wpadli do wody^[3]. Zostali uratowani przez nawigatora N24 Lincolna Ellswortha (1880–1951)^[3]. Dotarcie do N25 zabrało im prawie cały tydzień^[3]. Wszyscy uczestnicy budowali potem przez trzy i pół tygodnia pas startowy na lodzie^[4]. 15 czerwca Riiser-Larsen zdołał wystartować, zabierając na pokładzie wszystkich sześciu uczestników wyprawy z powrotem do Svalbardu^[4][3].

W 1926 roku Dietrichson miał uczestniczyć w przelocie nad biegunem północnym organizowanym przez Amundsena jako nawigator sterowca „Norge”^[1], jednak wycofał się „z powodów rodzinnych”. Biograf Amundsena Tor Bomann-Larsen oraz inni badacze uważali, że rezygnacja Dietrichsona spowodowana była niezadowoleniem i brakiem zgody na dzielenie tej funkcji z Lincolnem Ellsworthem, który nie miał wystarczających umiejętności, ale był sponsorem wyprawy^[5][1].

W 1928 roku Dietrichson został ponownie urlopowany z wojska, by wziąć udział w wyprawie amerykańskiego pilota Richarda Byrda (1888–1957) na biegun południowy^[1]. Zamiast lecieć do Stanów Zjednoczonych, ruszył na prośbę Amundsena wraz z nim samym na ratunek włoskiemu polarnikowi i konstruktorowi „Norge” Umberto Nobile (1885–1978), którego sterowiec „Italia” rozbił się podczas próby przelotu nad biegunem północnym^[6].

Dietrichson zasiadł za sterami francuskiej maszyny Latham 47 i 18 czerwca 1928 roku wyprawa ratunkowa wystartowała z Tromsø^[1]. Po raz ostatni kontakt radiowy z samolotem miał miejsce trzy godziny później, kiedy znajdował się w okolicy Wyspy Niedźwiedziej^[1]. Następnie kontakt się urwał^[1].

Koczująca na lodzie załoga „Italii” została wkrótce dostrzeżona przez samolot włoski, a 23 czerwca obok obozu wylądował szwedzki pilot Einar Lundborg (1896–1931)^[7], który zabrał Nobile i jego psa^[6]. Pilot wrócił po resztę załogi, lecz samolot rozbił się przy lądowaniu^[6]. Rozbitkowie zostali ostatecznie uratowani 12 lipca przez rosyjski lodołamacz „Krasin”^[6][7].

Ponad dwa miesiące później odnaleziono w morzu jeden z pływaków maszyny Latham 47^[1]. Potem jeszcze pojawił się przerobiony zbiornik na paliwo^[6]. Uważa się, że samolot rozbił się u wybrzeży Wyspy Niedźwiedziej, lecz nikogo nigdy nie odnaleziono^[6].

Dietrichson został pośmiertnie awansowany na kapitana^[1]. Syn Dietrichsona Gustav (1921–1945) również został pilotem wojskowym i służył w Royal Air Force^[1].

Upamiętnienie

17 maja 1949 roku Hjalmar Riiser-Larsen odsłonił pomnik ku pamięci Dietrichsona w parku Søndre w Hønefoss^[4]. W 1956 roku imieniem Dietrichsona nazwano jedną z ulic w Stavanger^[4].

Na cześć Dietrichsona nazwano jedną z zatok na Ziemi Północno-Wschodniej w archipelagu Spitsbergenu – Dietrichsonbukta^[8].

Przypisy

Bibliografia

• Susan Barr: Leif Dietrichson. W: I Norsk biografisk leksikon. 2009-02-13. (norw.).
• Ulf Larsstuvold: Hjalmar Riiser Larsen. W: I Norsk biografisk leksikon. 2009-02-13. [dostęp 2019-08-03]. (norw.).
• The Fram Museum: The N24/N25 flight towards the North Pole (1925). frammuseum.no. [dostęp 2019-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-23)]. (ang.).
• Charles W. Johnson: Ice Ship: The Epic Voyages of the Polar Adventurer Fram. ForeEdge from University Press of New England, 2014. ISBN 978-1-61168-604-3. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).
• Jeff Maynard: Antarctica's Lost Aviator: The Epic Adventure to Explore the Last Frontier on Earth. Pegasus Books, 2019. ISBN 978-1-64313-096-5. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).