Leirvík

Leirvík Lervig
Wjazd do Leirvík zimą 2010 r.
Państwo	Dania
Terytorium zależne	Wyspy Owcze
Region	Eysturoy
Gmina	Eysturkommuna
Data założenia	2. połowa XIV wieku[1]
Populacja (I 2015) • liczba ludności	896[2]
Kod pocztowy	FO-520
Położenie na mapie Wysp Owczych Leirvík
62°12′40″N 6°42′22″W/62,211111 -6,706111
Portal Wyspy Owcze

Leirvík (duń. Lervig) − miasto na Wyspach Owczych, terytorium zależnym Królestwa Danii. Zamieszkuje je obecnie (I 2015 r.) 896 osób^[2]. Administracyjnie wchodzi w skład gminy Eysturkommuna, powstałej w 2009 roku w wyniku złączenia Leirvíkar kommuna oraz Gøtu kommuna.

Położenie

Leirvík w porze letniej

Leirvík znajduje się w centralnej części wschodniego wybrzeża wyspy Eysturoy. Miejscowość ta od strony południowej, zachodniej po północno-zachodnią otoczona jest przez wzgórza. Są to: Gøtunestindur (625 m n.p.m.) od strony południowej, Sigatindur (612 m n.p.m.) od strony południowo-zachodniej i najwyższy Ritafjall (641 m n.p.m.) od strony północno-zachodniej. Leirvík został umiejscowiony w pobliżu miejsca, gdzie wody cieśniny Djúpini wlewają się do cieśniny-fiordu Leirvíksfjørður. Po drugiej stronie znajdują się wyspy Kalsoy oraz Borðoy. Najbliższa miejscowość, Norðragøta, oddalona jest 5 km od Leirvíku^[3]. Znajduje się ona za górami na zachodzie.

Informacje ogólne

Populacja

Znaczną część populacji Leirvíku stanowią Farerczycy, rdzenna ludność Wysp Owczych, posiadająca odrębną tożsamość kulturową oraz język. 1 stycznia 2015 miejscowość tę zamieszkiwało 896 mieszkańców^[2]. Jest to więc 11. największa miejscowość na Wyspach Owczych i druga na Eysturoy (za Fuglafjørður). Liczba ludności w Leirvíku silnie się waha od roku 1985. W drugiej połowie lat 80. XX wieku obserwowano szybki wzrost populacji, z 790 (1985 r.) do 863 mieszkańców w roku 1990^[2]. Później jednak liczba ludności zaczęła stopniowo maleć, co miało związek z kryzysem ekonomicznym, jaki nawiedził wówczas Wyspy Owcze^[4]. Po kilku latach sytuacja zaczęła się poprawiać, a wraz z nią wzrastała populacja miejscowości na archipelagu, w tym także Leirvíku - z 740 ludzi w roku 1996 do 883 w roku 2004^[2]. Później liczba ludności zaczęła się wahać w kolejnych latach, od 853 w roku 2005 do 896 w roku 2015^[2]. Od roku 2003 można mówić o ustabilizowaniu się liczby mieszkańców w przedziale od 850 do 900^[2].

    Ludność Leirvík w latach 1985-2015
    Źródło: ^[2]

Struktura wiekowa

Społeczeństwo Leirvíku określić można, jako młode. Najliczniejszą grupą są dzieci do lat dziesięciu (127 osób), a kolejną młodzież w wieku 10-19 lat - 125 (razem stanowią 28,9% społeczeństwa) oraz osoby w wieku 30-39 lat (125 osób)^[5]. Bardzo niewiele jest osób starszych niż 90 lat - jedynie cztery płci żeńskiej^[5].

Feminizacja ludności

Mężczyźni liczebnie przeważają nad kobietami w Leirvíku. Współczynnik feminizacji w tej miejscowości wynosi ok. 90 kobiet na 100 mężczyzn^[5].

Transport

Leirvík znajduje się na trasie drogi nr 70 łączącej wyspę Eysturoy, z archipelagiem Norðoyar. Z miejscowości obecnie prowadzą dwa tunele - jeden do Norðragøta, a drugi, podwodny do Klaksvíku. Nim wybudowano tunel do pierwszej z tych miejscowości, korzystano z drogi objazdowej, wokół gór, natomiast nim powstał drugi z tuneli pomiędzy wyspami kursował prom.

Przez miejscowość przebiegają trasy dwóch linii autobusowej komunikacji publicznej Bygdaleiðir. Linia nr 400 jest jedną z najważniejszych na archipelagu. Łączy ona jego stolicę, Tórshavn, z drugim co do wielkości miastem, Klaksvíkiem, przecinając po drodze miejscowości Kollafjørður, Oyrarbakki, Skálabotnur, Søldarfjørður, Gøta oraz Leirvík^[6]. W dni powszednie autobusy tej linii kursują kilkanaście razy dziennie^[6]. Autobusy linii 410 pojawiają się w Leirvíku rzadziej^[7]. Pokonują one trasę z Klaksvíku przez Leirvík, Gøta i Kambsdalur, kończąc na Fuglafjørðurze^[7].

Sport

Jedną z najpowszechniejszych dyscyplin sportowych na Wyspach Owczych jest piłka nożna. W Leirvíku, od 1 grudnia 1928 roku działał klub piłkarski LÍF Leirvík. Niemal przez osiemdziesiąt lat reprezentował on tę miejscowość w rozgrywkach ligowych. Swą działalność zakończył w listopadzie 2007 roku, kiedy nastąpiła jego fuzja z GÍ Gøta, w wyniku czego powstał Víkingur Gøta^[8]. Od tej pory boisko w Leirvíku służy głównie celom treningowym, grają na nim także składy rezerwowe nowego klubu^[8]. Głównym stadionem Víkingur Gøta jest Serpugerð w Norðragøcie.

Prócz piłkarskiego istnieje w miejscowości także klub pływacki Svimjifelagið Reki^[9]. Został on założony w roku 1982^[9].

Historia

Prowadzone w rejonie miejscowości badania archeologiczne potwierdziły, że rejon ten był zamieszkiwany już w czasach wikingów - znalezione wykopaliska pochodzą z X wieku^[10]. Nieopodal przystani promowej, w miejscu zwanym Toftanes, odnaleziono liczne pozostałości po budowlach mieszkalnych i gospodarczych, a także ozdoby, zabawki oraz wiele innych przedmiotów^[3][4]. Już w tamtych czasach z Leirvíku biegł stary górski szlak, oznakowany kamiennymi kopcami, do Norðragøty, którym przemieszczać można się pieszo do dziś^[4].

Mówi się, że podczas epidemii czarnej śmierci (1349) w Leirvíku zmarli wszyscy mieszkańcy prócz jednej dziewczynki^[10].

Z wioski wychodzą dwa tunele. Pierwszy z nich, wybudowany w roku 1985, mierzy 2 300 m długości i prowadzi pod górami do sąsiedniej miejscowości Norðragøta^[10]. Drugi, zwany Norðoyatunnilin, wydrążony został pod wodami cieśniny Leirvíksfjørður do miasta Klaksvík na wyspie Borðoy^[3]. Otwarto go w roku 2006, a jego długość wynosi 6 300 m.

Turystyka

Filia Føroya Banki w Leirvíku

Muzeum Málninga-og Bátasavnið jest jedynym muzeum w miejscowości^[4]. Mieści się ono w budynku powstałym w roku 1951, używanym do lat 80. XX wieku, jako miejsce gdzie solono i suszono ryby^[11]. W 1986 wykupiła go firma zajmująca się poławianiem ryb, która postanowiła wykorzystać pierwsze piętro, jako miejsce przechowywania sprzętu niezbędnego do połowów, a drugie, jako biuro^[11]. Kilka lat później budynku zaprzestano wykorzystywać^[11]. W roku 2000 zorganizowano na drugim piętrze wystawę, a jeszcze w tym samym roku pojawił się pomysł założenia muzeum łodzi^[11]. Uczyniono to kilka miesięcy później, w listopadzie^[11]. Muzeum zajmuje się dokumentacją historii żeglugi w regionie^[4]. Wystawiane są tam też prace artystyczne^[4]. Eksponatami w muzeum są między innymi tradycyjne, farerskie łodzie wiosłowe, z których najstarszą wybudowano na przełomie lat 1916/17^[11].

Postanowienie o budowie kościoła w Leirvíku powstało w roku 1901^[12]. Skutkiem tej decyzji, było wybudowanie w 1906 roku nowej świątyni^[12]. Dzięki temu lokalna parafia uniezależniła się od parafii w Fuglafjørður. Budynek przeszedł w 1970 roku gruntowny remont^[12].

W miejscowości znajduje się także niewielki park założony w latach 70. XX wieku o powierzchni 0,76 ha.

W Leirvíku znajduje się stacja benzynowa, punkty gastronomiczne oraz filia banku Føroya Banki^[11].

Urodzeni w Leirvíku

Petur Reinert na stadionie Við Stóra w Tvøroyri (2012)

• Jákup Frederik Øregaard - polityk, lider Partii Socjaldemokratycznej (Javnaðarflokkurin) w 1969-1972^[13]. Urodził się 29 czerwca 1906 roku^[14]. Pełnił ważne funkcje w farerskim parlamencie, zwanym Løgting, w którego skład wchodził nieprzerwanie w latach 1940-1978^[14]. Zmarł w pobliskiej miejscowości Norðragøta 6 marca 1980 roku^[14].
• Hans Fróði Hansen - emerytowany piłkarz, obrońca, później trener^[15]. Urodził się 25 sierpnia 1975 roku^[16]. Karierę piłkarską rozpoczął w 1991, jako zawodnik LÍF Leirvík^[16]. W swej karierze występował, poza klubami farerskimi, w norweskim Sogndal IL, a także islandzkich Fram oraz Breiðablik^[15]. W roku 2006 trenował LÍF Leirvík^[15].
• Petur Reinert - od 2007 roku międzynarodowy sędzia piłkarski^[17]. Urodził się 28 lutego 1978^[17]. Sędziował między innymi spotkanie eliminacyjne do Mistrzostw Europy 2012 rozegrane między reprezentacjami Mołdawii oraz San Marino, a także liczne mecze rozgrywane w ramach eliminacji Mistrzostw Europy U-21 i U-17. Od 1996 roku jest aktywnym sędzią krajowym^[18].

Z Leirvíkiem związana jest także osoba Høgniego Lisberga, urodzonego 7 czerwca 1982 roku w Tórshavn. Muzyk ten, wraz ze swymi dwiema siostrami, dorastał i wychował się w Leirvík.

Zobacz też

• Eysturoy
• Leirvíkar kommuna

Przypisy