Lejkowiec labiryntowy

Lejkowiec labiryntowy

Agelena labyrinthica[1]
(Clerck, 1757)
Lejkowiec labiryntowy na sieci
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Rodzina	lejkowcowate
Rodzaj	Agelena
Gatunek	lejkowiec labiryntowy
Synonimy
Araneus labyrinthicus Clerck, 1757

Lejkowiec labiryntowy (Agelena labyrinthica) – gatunek pająka z rodziny lejkowcowatych (Agelenidae).

Budowa

Osobnik dorosły podczas żerowania

Lejkowiec labiryntowy osiąga względnie duże rozmiary: samce mierzą przeważnie 8–12 mm długości, podczas gdy samice – 10–14 mm. Głowotułów przeważnie ubarwiony w różnych odcieniach brązu, niekiedy szarobrązowy, podobnie jak odwłok, na którym znajdują się także jaśniejsze pasy. Pająk ma długie i smukłe odnóża. Górną powierzchnię stóp odnóży pierwszej pary pokrywają co najmniej cztery trichobotria (włosy czuciowe), typowe dla lejkowcowatych. Charakterystyczna jest także budowa kądziołków przędnych, z wydłużoną, dwuczłonową tylną parą^[2].

Aparat jadowy jest zbudowany ze szczękoczułków i gruczołów jadowych. Szczękoczułki są dwuczłonowe: człon podstawny pokrywają szczecinki, jest on też połączony z ruchomymi kolcami jadowymi. Gruczoły jadowe otoczone są pęczkami włókien mięśniowych, które podczas skurczu powodują wypływ jadu przez kanaliki w kolcach jadowych^[3].

• 
• 

  Bardzo młoda

Biologia

Lejkowce budują duże, lejkowate sieci. Większa część sieci tworzy płaszczyznę łowną, pająki budują też skierowaną ku dołowi rurkę mieszkalną, w której czekają na ofiarę^[2][4][5]. Bardzo krótki czas reakcji pozwala lejkowcowi polować także na wolno przelatujące owady. Agelena labyrinthica żywi się przeważnie chrząszczami, błonkoskrzydłymi, prostoskrzydłymi i pluskwiakami różnoskrzydłymi^[2]. Niekiedy pająki opuszczają swoją sieć – wracając do niej korzystają w dużej mierze z położenia względem źródła światła. Badania laboratoryjne dowodzą, że lejkowce szybko uczą się ustalać, skąd pada światło^[4].

Dojrzałe płciowo osobniki spotkać można stosunkowo późno – od połowy lipca do sierpnia, kiedy trwa okres godowy. Samiec lekko uderza nogogłaszczkami w sieć samicy, oznajmiając gotowość do kopulacji. Około miesiąc po niej samica buduje w swojej sieci duży kokon, do którego składa 50–130 jaj. Jesienią wykluwają się młode pająki, które zimują w sieci matki. Wiosną rozchodzą się^[2]. Możliwe, że dość późne rozpoczęcie aktywności przez lejkowce wiąże się z faktem, że większość owadów zasiedlających te same ekosystemy (wrzosowiska, suche łąki, ugory itp.) najliczniej występuje dopiero późnym latem^[5].

Historia odkryć

Lejkowiec labiryntowy został opisany przez Carla Alexandra Clercka w 1757 roku pod nazwą Araneus labyrinthicus. W 1805 roku Charles Athanase Walckenaer nazwał rodzaj Agelena i ustanowił A. labirynthicus jego gatunkiem typowym. Gatunek ten ma palearktyczny zasięg występowania – zasiedla tereny Europy i Azji^[6].

Przypisy