Leki przeciwkaszlowe

Leki przeciwkaszlowe – grupa leków stosowanych w leczeniu suchego, męczącego kaszlu, pojawiającego się w przebiegu chorób oskrzeli, płuc, opłucnej i krtani.

Mechanizm działania

Leki przeciwkaszlowe mogą działać ośrodkowo lub obwodowo. Działanie ośrodkowe polega na hamowaniu ośrodka kaszlu w mózgu, natomiast obwodowe na łagodzeniu podrażnień w drogach oddechowych.

Leki działające ośrodkowo na ogół hamują też funkcjonowanie innych części mózgu, co powoduje liczne działania niepożądane, przede wszystkim senność i zaburzenia oddychania.

Zastosowanie

Leki przeciwkaszlowe stosuje się w suchym, męczącym, uporczywym i napadowym, bezproduktywnym kaszlu. Opioidowe, uzależniające leki stosuje się w celu opanowania odruchu kaszlu tylko w sytuacjach wyjątkowych, np. kiedy pacjent ma przebitą opłucną i kaszel zagraża jego życiu. Leki z tej grupy są przydatne w łagodzeniu objawów stanów zapalnych dróg oddechowych, w niektórych alergiach i innych schorzeniach.

Leków przeciwkaszlowych nie zaleca się, jeśli przyczyną kaszlu jest zalegająca w oskrzelach wydzielina (stosuje się wtedy leki wykrztuśne). Lekami przeciwkaszlowymi również nie leczy się kaszlu spowodowanego astmą oskrzelową (w astmie stosuje się leki przeciwastmatyczne; więcej o leczeniu astmy tutaj).

Podział i przykłady

Leki działające ośrodkowo – opioidowe

• Leki uzależniające:
  • morfina
  • metadon
  • oksykodon
• leki nieuzależniające, lub uzależniające w małym stopniu:
  • kodeina
  • dihydroksykodeina
  • hydrokodon
  • dekstrometorfan
  • noskapina

Leki działające ośrodkowo – nieopioidowe

• pentoksyweryna
• okseladyna
• butamirat
• benpropryna
• kloperastyna
• fedrilat
• glaucyna

Leki działające obwodowo

• benzonatat
• prenoksdiazyna
• surowce zielarskie zawierające śluz roślinny, na przykład:
  • prawoślaz lekarski
  • dziewannę wielkokwiatową
  • rosiczkę
  • podbiał pospolity

Bibliografia

• Kompendium farmakologii, WaldemarW. Janiec (red.), wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, ISBN 83-200-3589-9 .^{[potrzebny numer strony]}