Lembitu

Lembitu (zm. 21 września 1217) - estoński starosta Sakali, przywódca Estów w wojnie z zakonem kawalerów mieczowych na początku XIII wieku.

Po raz pierwszy został wymieniony w kronikach w 1211 jako przywódca ekspedycji wojennej. Na początku 1212, w czasie kiedy książę Nowogrodu Mścisław Udały oblegał gród Varbola, Lembitu napadł na Psków, spustoszył miasto, a także jego okolice i z łupami wojennymi wrócił do swych siedzib. Dalsze działania wojenne przerwała epidemia dżumy. Po niszczycielsko-rabunkowym najeździe Niemców na Laane i północną część Sakala w 1215, siły niemieckie skoncentrowały się nad grodem Leole (obecnie Lohavere), bronionym przez Lembitu. W trzecim dniu oblężenia Niemcom udało się podpalić gród. Obrońcy zostali zdani na łaskę zwycięzców. Lembitu i inni starsi Sakala zostali wzięci do niewoli i zwolnieni dopiero po oddaniu swoich synów na zakładników. Kiedy w lutym 1217 oddziały ruskie wkroczyły do niemieckich posiadłości w Estonii, Lembitu zawarł z nimi sojusz i zaczął zbierać ochotników napływających do Sakala z zachodnich i południowych ziem Estonii, grabionych przez Niemców. Według Kroniki Henryka Łotewskiego w obozie nad rzeczką Pala (obecnie Navesi) pod komendą Lembitu zebrało się ok. 6 tysięcy wojowników, oczekujących na przybycie sprzymierzeńców z Rusi.

Zaniepokojona przygotowaniami wojennymi Estów strona niemiecka postanowiła nie dopuścić do połączenia sił przeciwników. W granice Sakala wkroczyło ok. 3 tysiące wojowników, uformowanych w szyki bojowe z Niemcami w centrum, Liwami na prawym i Latgalami na lewym skrzydle. Do bitwy doszło w pobliżu siedziby Lembitu - Viljandi 21 września 1217. Estom udało się zmusić do ucieczki Liwów, ale w centrum Niemcy przełamali szyki Lembitu i okrążyli walczące z Latgalami prawe skrzydło estońskie. Zginął Lembitu, a jego wojownicy uciekali z pola bitwy. Śmiertelnie ranny został starosta turajdzki Liwów Kaupo.

Bibliografia

  • Jan Lewandowski, Historia Estonii, Wrocław-Warszawa-Kraków 2002