Lemuria rdzawa

Lemuria rdzawa
	Eulemur rufus
	(Audebert, 1799)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Rodzina	lemurowate
Rodzaj	lemuria
Gatunek	lemuria rdzawa
Synonimy
	Lemur rufus Audebert, 1799;
	Lemur rufus Audebert, 1799;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0; Zasięg występowania gatunku

Lemuria rdzawa^[4] (Eulemur rufus) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurowatych (Lemuridae). Zamieszkuje Madagaskar.

Zasięg występowania

Zasięg występowania tego gatunku lemura obejmuje suche lasy liściaste południowego zachodu Madagaskaru pomiędzy rzeką Betsiboka na północy i Tsiribihina na południu^[5]^[3]^[6]. Rzeka Tsiribihina zakreśla granicę pomiędzy zasięgiem występowania Eulemur rufus, na północ od tego cieku wodnego, a Eulemur rufifrons zamieszkującego tereny położone na południe od rzeki^[5].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1799 roku francuski przyrodnik Jean Baptiste Audebert nadając mu nazwę Lemur rufus^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Audebert wskazał Madagaskar^[2]^[7].

Do 2001 uznawano go za podgatunek w obrębie gatunku Eulemur fulvus^[7], z którego wyodrębniono go, podnosząc do rangi osobnego gatunku. W grudniu 2008 gatunek podzielono, wyróżniając na jego miejsce 2 odrębne gatunki. Eulemur rufus żyje na suchych nizinnych terenach porośniętych lasem na północnym zachodzie Madagaskaru. Natomiast Eulemur rufifrons występuje na południowym zachodzie, jak też na wschodzie wyspy. Podział bazował na badaniach genetycznych i morfologicznych. Analiza mitochondrialnego DNA wskazuje, że Eulemur rufifrons może być bliżej spokrewniony z Eulemur fulvus, Eulemur albifrons i Eulemur sanfordi, niż z Eulemur rufus^[5]. W północno-zachodnim Madagaskarze, na południe od rzeki Betsiboka, znajduje się mała strefa w której spotyka się hybrydy z E. mongoz^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia

Eulemur: gr. ευ eu „typowy, dobry, prawdziwy”; rodzaj Lemur Linnaeus, 1758 (lemur)^[9].
rufus: łac. rufus „czerwony, rumiany, rudy”^[10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 40–48 cm, długość ogona 45–55 cm; masa ciała 1,6 kg^[11]. Jego ciało pokrywa szare futro. Twarz jest barwy czarnej, podobnie jak czoło i pysk. Ciemna linia przebiega od pyska do czoła. Odróżniają się białe plamy brwiowe. Samce cechują się białymi czy kremowymi policzkami i brodą. natomiast samice charakteryzują się policzkami i brodą rudymi bądź kremowymi, zarost ich jest jednak mniej bujny niż u płci męskiej^[6].

Status i ochrona

Obecnie Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody umieszcza ten gatunek wśród tych, dla których brak danych nie pozwala zaliczyć ich do innej kategorii (Data Deficient – DD). Potrzebuje ona dokładniejszych danych tyczących się statusu populacji tego zwierzęcia. Natomiast prawie wszystkie znane uprzednio populacje, które zostały przebadane, przypisuje się obecnie do innego gatunku Eulemur rufufrons. Jednakże prawdopodobnie nowy zakres gatunku również wiąże się z pewnymi zagrożeniami. Prawdopodobnie w przypadku większej ilości informacji gatunek zaliczony zostałby do kategorii Near Threatened (gatunek bliski zagrożenia) bądź Vulnerable (gatunek narażony na wyginięcie). Najistotniejsze zagrożenia dla gatunku to prawdopodobnie polowania, jak też destrukcja środowiska wynikająca z wypalania terenów w celu pozyskania ich dla potrzeb rolnictwa, wylesianie lądu w celu pozyskania terenów na pastwiska oraz pozyskiwanie drewna^[3].

Przypisy

↑ Eulemur rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c J.-B. Audebert: Histoire naturelle des singes et des makis. Paris: Chez Desray, 1799, s. 12 i ryc. 2. (fr.).
↑ ^a ^b ^c J. Razafindramanana, T.M. Eppley, R. Rakotondrabe, A.A. Rakotoarisoa, M. Ravaloharimanitra & T. King 2020, Eulemur rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-20] (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 30. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c Mittermeier, R., Ganzhorn, J., Konstant, W., Glander, K., Tattersall, I., Groves, C., Rylands, A., Hapke, A., Ratsimbazafy, J., Mayor, M., Louis, E., Rumpler, Y., Schwitzer, C. & Rasoloarison, R.. Lemur Diversity in Madagascar. „International Journal of Primatology”. 29 (6), s. 1607–1656, 12-2008. DOI: 10.1007/s10764-008-9317-y.
↑ ^a ^b Mittermeier, R., Louis, E., et al.: Lemurs of Madagascar. Wyd. Second. Conservation International, 2006, s. 275–277. ISBN 1-881173-88-7. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eulemur rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-20].
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 150–152. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ E.L. Simons, Y. Rumpler. Eulemur: New generic name for species of Lemur other than Lemur catta. „Comptes Rendus de l’Acadèmie des Sciences”. Série III. 307, s. 550, 1988. Paris. (fr. • ang.).
↑ The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis Jr & M.C. Richardson: Family Lemuridae (Bamboo, True and Ruffed Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 133. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[itis-1] Eulemur rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Audebert-2] J.-B. Audebert: Histoire naturelle des singes et des makis. Paris: Chez Desray, 1799, s. 12 i ryc. 2. (fr.).

[iucn-3] J. Razafindramanana, T.M. Eppley, R. Rakotondrabe, A.A. Rakotoarisoa, M. Ravaloharimanitra & T. King 2020, Eulemur rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-20] (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 30. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[mitt-5] Mittermeier, R., Ganzhorn, J., Konstant, W., Glander, K., Tattersall, I., Groves, C., Rylands, A., Hapke, A., Ratsimbazafy, J., Mayor, M., Louis, E., Rumpler, Y., Schwitzer, C. & Rasoloarison, R.. Lemur Diversity in Madagascar. „International Journal of Primatology”. 29 (6), s. 1607–1656, 12-2008. DOI: 10.1007/s10764-008-9317-y.

[cons-6] Mittermeier, R., Louis, E., et al.: Lemurs of Madagascar. Wyd. Second. Conservation International, 2006, s. 275–277. ISBN 1-881173-88-7. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eulemur rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-20].

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 150–152. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Simons&Rumpler-9] E.L. Simons, Y. Rumpler. Eulemur: New generic name for species of Lemur other than Lemur catta. „Comptes Rendus de l’Acadèmie des Sciences”. Série III. 307, s. 550, 1988. Paris. (fr. • ang.).

[Jobling-10] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Schwitzer&inni-11] Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis Jr & M.C. Richardson: Family Lemuridae (Bamboo, True and Ruffed Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 133. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne