Lemurowe

Lemurowe
Strepsirrhini[1]
É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812
Ilustracja
Przedstawiciel podrzędu – lemur katta (Lemur catta)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

lemurowe

Infrarzędy

zobacz opis w tekście

Lemurowe[2] (Strepsirrhini) – podrząd ssaków z rzędu naczelnych (Primates) obejmujący gatunki o cechach najbardziej prymitywnych wśród naczelnych, w języku polskim określanych jako niższe naczelne. Wspólną cechą wyróżniającą tę grupę zwierząt jest spiczasty pysk zakończony wilgotnym nosem połączonym z górną wargą. Poza palczakami wszystkie małpiatki zaliczane do Strepsirrhini mają zęby ułożone w grzebień zębowy złożony z dolnych siekaczy i kłów oraz – wykorzystywany do czyszczenia sierści – długi pazur na drugim palcu stopy. W oku większości gatunków występuje błona odblaskowa (tapetum lucidum), nie występuje natomiast charakterystyczny dla wyższych naczelnych (Haplorrhini) dołek środkowy siatkówki oka (fovea centralis).

Systematyka

Strepsirrhini tworzą takson monofiletyczny. Podrząd obejmuje małpiatki zgrupowane w trzech infrarzędach[3][2]:

Opisano również infrarząd wymarły[4]:

  • Adapiformes Hoffstetter, 1997

oraz taksony wymarłe o niepewnej pozycji systematycznej i nie zgrupowane w żadnym z powyższych infrarzędów[4]:

  • Rodzina:
    • Azibiidae Gingerich, 1976
  • Rodzaje:
    • Djebelemur Hartenberger & Marandat, 1992
    • Lushius Zhou, 1961
    • Omanodon Gheerbrant, H. Thomas, Roger, Şen & Al-Sulaimani, 1993
    • Shizarodon Gheerbrant, H. Thomas, Roger, Şen & Al-Sulaimani, 1993
  • Gatunek:
    • Anchomomys milleri Simons, 1997

Przypisy

  1. ↑ Strepsirrhini, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28–54. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. ↑ a b J.S. Zijlstra: Strepsirrhini. Hesperomys project. [dostęp 2022-11-16]. (ang.).

Bibliografia

  • Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 100. ISBN 83-01-14344-4.
  • Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Strepsirrhini. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 9 maja 2008]
Systematyka naczelnych (Primates)
lemurowe
palczakokształtne (Chiromyiformes)
lemurokształtne (Lemuriformes)
lorisokształtne (Lorisoformes)
wyższe naczelne
wyrakokształtne (Tarsiiformes)
małpy szerokonose (Platyrrhini)
małpy wąskonose (Catarrhini)
koczkodanowce (Cercopithecoidea)
człekokształtne (Hominoidea)
  • Układ filogenetyczny na podstawie R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Katta.jpg
Autor: de:User:Bradypus, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ring-tailed lemur