Lenin (Białoruś)

Lenin
Ле́нін
Ilustracja
Wejście na cmentarz żydowski
Państwo

 Białoruś

Obwód

Coat of arms of Homyel Voblast.svg homelski

Rejon

żytkowicki

Sielsowiet

Lenin

Wysokość

131 m n.p.m.

Populacja (2009)
• liczba ludności


723[1]

Kod pocztowy

247974

Położenie na mapie obwodu homelskiego
Mapa konturowa obwodu homelskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Lenin”
Położenie na mapie Białorusi
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia52°26′N 27°30′E/52,433333 27,500000
Portal Białoruś

Lenin (biał. Ленін; ros. Ленин; w 1939 Sosnkowicze) – agromiasteczko (dawniej miasteczko) na Białorusi, na Polesiu, w rejonie żytkowickim obwodu homelskiego, nad Słuczą.

Siedziba parafii prawosławnej; znajduje się tu cerkiew pw. Narodzenia Matki Bożej w budynku z początku XX w., zaadaptowanym w 1992 r. na cele kultowe[2].

Etymologia nazwy

Nazwa tej miejscowości wywodzi się z XVI wieku i według legendy miejscowej pochodzi od imienia córki właściciela dóbr lenińskich Jeleny (zdrobniale Leny)[3], która utopiła się w Słuczy. Częstym błędem jest interpretowanie nazwy jako pochodzącej od Włodzimierza Lenina[4].

Historia

Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w Księstwie Słuckim w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego[5].

Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego miasteczko miało 75 osad, most na Słuczy i kwaterę 4 okręgu policyjnego, obejmującego gminy Lenin, Czuczewicze, Łachwa i Żytkowice[6].

Za II Rzeczypospolitej Lenin stał się przygraniczną wsią w województwie poleskim, w powiecie łuninieckim, siedzibą terytorialnie rozległej gminy Lenin, położonej na wschodnich rubieżach województwa i kraju[7]. W 1921 Lenin liczył 1520 mieszkańców[8]. Od 1925 stacjonowało w nim dowództwo kompanii granicznej KOP[9]. Najprawdopodobniej ze względu na aluzję do nazwiska wodza rewolucji, 31 maja 1939 nazwę zmieniono na Sosnkowicze a jednostki administracyjnej na gmina Sosnkowicze[10]. W związku ze zmianą nazwy miasteczka Lenin projektowano również zmianę nazwy majątku Lenin na „Kazimierzówka”[3]. „W ten sposób byłyby w powiecie łuninieckim dwie osady, których nazwa pochodziłaby od imienia i nazwiska gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, który często odwiedzał tę miejscowość”[3].

Lenin wraz z kilkoma okolicznymi miejscowościami są jedynymi terenami dawnej II RP, która obecnie leżą w obrębie obwodu homelskiego. W latach 1940–1961 istniał rejon leniński, jednak jego centrum były Mikaszewicze.

12 maja 2013 roku w obecności polskich dyplomatów i przedstawicieli władz lokalnych odsłonięto w Leninie kamień upamiętniający 1200 Polaków i Białorusinów zamordowanych w lutym 1943 r. przez Niemców[11].

Zabytki

  • cmentarz żydowski, na cmentarzu pomnik Żydów zabitych przez nazistów podczas II wojny światowej.

Przypisy

  1. ↑ Belarus, pop-stat.mashke.org [dostęp 2017-11-24].
  2. ↑ Храм Рождества Пресвятой Богородицы д. Ленин. turov.by. [dostęp 2021-12-15]. (ros.).
  3. ↑ a b c Przemianowanie m. Lenin n/Słuczą na Sosnkowicze. „Polska Zbrojna”. 184, s. 6, 1939-07-05. Warszawa. .
  4. ↑ Rodzima.org – Miasteczko Lenin.
  5. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 110.
  6. ↑ Lenin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 141.
  7. ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV.1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933.
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom VIII – Województwo Poleskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.
  9. ↑ Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 310. ISBN 83-88973-58-4.
  10. ↑ M.P. z 1939 r. nr 123, poz. 292
  11. ↑ W Leninie upamiętniono zamordowanych Polaków i Białorusinów. rp.pl, 2013-05-12. [dostęp 2013-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-24)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Belarus Homel region adm location map.svg
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Позиционная карта Гомельской области.
Poland (1939) location map.png
(c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski — 1939 (marzec – wrzesień).
Coat of arms of Homyel Voblast.svg
Coat of arms of Gomel Region, Belarus
Jewish cemetery in Lenin (Zhytkavichy district) 1a.jpg
Autor: Vadim Akopyan, Licencja: CC0
Вход на еврейское кладбище деревни Ленин Житковичского района. Видны памятники евреям, убитым нацистами во время Второй мировой войны на территории кладбища.