Leniwce

Leniwce

Bradypodidae, Megalonychidae
Leniwiec pstry
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	szczerbaki
(bez rangi)	Leniwce
Rodziny
Bradypodidae Megalonychidae

Leniwce – ogólna nazwa dwóch rodzin z rzędu szczerbaków: leniwcowatych (Bradypodidae) – nazywanych również leniwcami trójpalczastymi – i leniuchowcowatych (Megalonychidae).

Leniwiec, miedzioryt kolorowany (Johann Daniel Meyer, 1756)^[1]

Są to średniej wielkości nadrzewne zwierzęta z mocnymi kończynami, opatrzonymi bardzo długimi pazurami, na których poruszają się grzbietem w dół, zwisając z gałęzi drzew. Środkowe człony palców są zrośnięte.

Leniwiec jest roślinożercą. Ma wielokomorowy żołądek, w którym żyją żywiące się celulozą bakterie. Jednocześnie ma zredukowane umięśnienie i powiększony przewód pokarmowy. Temperatura ciała leniwca waha się od 30 do 34 °C. W przeciwieństwie do większości ssaków, leniwce nie regulują swojej temperatury przez zmianę tempa metabolizmu, tylko poprzez przechodzenie ze słońca, do cienia. W efekcie leniwiec potrzebuje o połowę mniej kalorii, niż ciała innych ssaków o podobnych rozmiarach. Dzięki temu pożywienie roślinne w pełni mu wystarcza.

Samica rodzi zwykle jedno młode rocznie, które karmi przez 6 miesięcy. Młode - natychmiast po urodzeniu - obraca się do pozycji "do góry nogami", w której spędzi resztę życia. Samce i samice osiągają dojrzałość płciową po trzech latach. Leniwce żyją samotnie, z wyjątkiem matki z młodym.

Ich środowisko to las równikowy Ameryki Południowej i Środkowej. Każdy osobnik zajmuje terytorium ok. 6,5 hektara, a pomiędzy drzewami przechodzi korzystając z wiszących między nimi roślin. Leniwce są niezwykle odporne na infekcje. Nawet bardzo głębokie zranienie rzadko przeradza się w zakażenie. W tych samych warunkach klimatycznych człowiek pozbawiony leków często cierpi od niegojących się ran. Poznanie mechanizmu obronnego leniwca może pozwolić na postęp w leczeniu człowieka.

Leniwcom zagraża wyginięcie spowodowane wycinaniem brazylijskich lasów równikowych. Te zwierzęta wolno się rozmnażają, a ich wolne tempo ewolucyjne nie rokuje nadziei na to, że zdołają przystosować się do innych środowisk.

Kopalne leniwce naziemne żyły w plejstocenie. Megatherium americanum osiągały rozmiary współczesnego słonia.

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
• Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 81,82. ISBN 83-01-14344-4.
• Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.