Leniwka (dopływ Radomki)
| ||||||||||
 Leniwka wypływająca z Puszczy Kozienickiej | ||||||||||
| Kontynent | Europa | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo |  Polska | |||||||||
| Województwo |  mazowieckie | |||||||||
| Lokalizacja | Równina Kozienicka | |||||||||
| Rzeka | ||||||||||
| Długość | 15,83 km | |||||||||
| Powierzchnia zlewni | 123 km² | |||||||||
| Źródło | ||||||||||
| Miejsce | okolice wsi Żdżary (koło Jedlni) | |||||||||
| Współrzędne | 51°27′44″N 21°23′57″E/51,462222 21,399167 | |||||||||
| Ujście | ||||||||||
| Recypient | Radomka | |||||||||
| Miejsce | na zachód od Stawów Grądy | |||||||||
| Wysokość | ok. 118 m n.p.m.[1] | |||||||||
| Współrzędne | 51°33′28″N 21°18′46″E/51,557778 21,312778 | |||||||||
| Szlak | ||||||||||
| ||||||||||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Pionki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Pionki") | ||||||||||
Położenie na mapie Polski  | ||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | ||||||||||
Położenie na mapie powiatu radomskiego  | ||||||||||
Leniwka (Leniwa[2]) – rzeka, prawy dopływ Radomki[3] o długości 15,83 km[4].
Rzeka płynie w województwie mazowieckim, na terenie gmin: Pionki, Jastrzębia i Głowaczów (odcinek ujściowy). Jej źródła znajdują się w okolicach wsi Żdżary (koło Jedlni). Stąd płynie na zachód, w stronę Jedlni. Za wspomnianą miejscowością skręca na północ, płynąc środkiem polany jedleńskiej. Jej dolny odcinek jest przede wszystkim leśny, gdyż przepływa przez tereny Kozienickiego Parku Krajobrazowego. W tym miejscu wokół rzeki utworzono Rezerwat przyrody Leniwa. Po odcinku puszczańskim wpływa w obręb doliny Radomki, do której uchodzi za Stawami Grądy (Grondy). Prawymi dopływami Leniwki są Roścień, Rzekietka, Ostrownica, Narutówka, a lewymi Jedlnianka, Dobra, Ćwiertowa i Jedlonka.
Na polanie jedleńskiej rzekę cechuje bieg uregulowany, podobnie jest w obrębie doliny Radomki. W miejscach tych płynie przez podmokłe łąki. Bardziej dziki bieg rzeki, meandrujący i porośnięty wieloma gatunkami drzew znajduje się na odcinku biegnącym przez Puszczę Kozienicką (między Stokami a Lewaszówką).
Leniwka wraz z dopływami w przeszłości odgrywała znaczącą rolę w życiu gospodarczym okolicznych wsi. Na rzece istniał młyn położony w Jaroszkach, będących dawną osadą młyńską. Poruszała ona również hutę szkła w Stokach i Hucie oraz fajansiernię w Jedlni, które zostały założone w 1841 roku przez właściciela majoratu jedleńskiego, rosyjskiego gen. Aleksandra Bezaka (ziemie te zostały mu nadane jako nagrodę za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego). Nad jej brzegami w czasie ostatnich dwóch wieków rozegrało się wiele krwawych wydarzeń historycznych, w tym bitwy z czasów powstania styczniowego (1863-1864) oraz II wojny światowej (1939-1945).
Zobacz też
- Rzeki Polski
Przypisy
- ↑ Leniwka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-07-14].
- ↑ Leniwka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Protokół z posiedzenia KUNMiOF w dniach 28 - 29 września 2004; Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000 [dostęp 2017-07-14].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 136. [dostęp 2017-07-14].
- ↑ Leniwka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-07-14].
Bibliografia
- K. Piasecki, Puszcza Kozienicka, Wyd. PTTK "Kraj", Warszawa 1999
- Leniwa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 143.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Pionki, Polska
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor: Łukasz Smolarczyk, Licencja: CC BY-SA 4.0
rzeka Leniwa — most dawnej kolejki wąskotorowej
Autor:
Mapa powiatu radomskiego, Polska