Leo Belmont

Leo Belmont

Leopold Blumental

Data i miejsce urodzenia	8 marca 1865 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	19 października 1941 Warszawa, Polska pod okupacją III Rzeszy
Miejsce spoczynku	cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie
Zawód, zajęcie	eseista, poeta, prozaik

Belmont w gronie uczestników XIII Światowego Kongresu Esperantystów w Pradze, 1921

Komitet organizacyjny I Polskiego Kongresu Esperantystów, Warszawa 1922. Po prawej stoi Leo Belmont

Leo Belmont, właściwie Leopold Blumental (ur. 8 marca 1865 w Warszawie^[1], zm. 19 października 1941 tamże^[2][3]) – polski eseista, poeta, prozaik, znawca i tłumacz literatury francuskiej i rosyjskiej, założyciel Polskiego Związku Esperantystów.

Życiorys

Urodził się w rodzinie żydowskiej, był synem Maurycego i Franciszki ze Studenckich^[4]. W 1885 ukończył warszawskie V Gimnazjum^[1]. Był absolwentem wydziału prawnego rosyjskiego Uniwersytetu Warszawskiego^[1]. W 1892 został wpisany na listę adwokatów przysięgłych w Petersburgu. Zarówno podczas pobytu w Rosji do 1904, jak i w Warszawie kontynuował działalność literacką i prawniczą. Był m.in. radcą prawnym Związku Artystów Scen Polskich i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. W 1905 zostal skazany na 2 miesiące więzienia za obrazę majestatu^[5].

W latach 1907–1913 wydawał czasopismo „Wolne Słowo”, gdzie zamieszczał własne prace krytycznoliterackie, m.in. o Tołstoju. Zajmował się judaistyką. Interesował się też językiem esperanto i był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Esperantystów.

Podczas II wojny światowej przebywał w getcie warszawskim, gdzie zmarł śmiercią naturalną. Pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ulicy Młynarskiej (aleja 52, grób 5)^[6].

Twórczość

Najłatwiejsza metoda języka międzynarodowego esperanto (1906)

Diablica (1927)

Dla honoru (1909)

Lady Hamilton (1928)

Mary Vetsera (1928)

Messalina (1928)

Niepotrzebny człowiek (1928)

Pani Dubarry - królewska miłośnica (1930)

W wieku nerwowym (1928)

Złotowłosa czarownica z Glarus (1932)

Powieść Belmonta W wieku nerwowym (1888) zawiera studium osobowości neurotycznej, charakterystycznej dla dekadencji. W późniejszym wieku napisał wiele romansów pseudohistorycznych, które w formie sensacyjnej opisywały romanse koronowanych głów, a także powieści filmowych (m.in. Droga człowieka na motywach filmu Cyrk Chaplina). Pisał też scenariusze filmowe.

Tłumaczył wiele utworów literatury rosyjskiej, niemieckiej, francuskiej, angielskiej, skandynawskiej. Był autorem przekładów m.in. poematu Eugeniusz Oniegin Aleksandra Puszkina, powieści Michał Strogow Juliusza Verne’a^[7], dzieł literackich Leonida Andiejewa, Aleksandra Kuprina, Ilji Erenburga, Marka Ałdanowa, Thomasa Manna, Jakuba Wassermanna, Stefana Zweiga, Liona Feuchtwangera, Edmonda Rostanda, Victora Margueritte’a, Edwarda Bulwer-Lyttona, Oscara Wilde’a.

Powieści

• W wieku nerwowym (1888)^[8]
• Sprawa przy drzwiach zamkniętych^[9]
• Diablica: romans modernistyczny (1927)^[10]
• Markiza Pompadour, miłośnica królewska (1927)^[11]
• Zaślubiny śmierci (1927)^[12]
• Konieczność, przypadek, czy wolna wola? (1927)^[13]
• Cykl Od kolebki do gilotyny:
  • Pani Dubarry (1927)^[14]
  • Królewska miłośnica: dalsze losy pani Dubarry (1928)^[15]
  • Pod gilotyną: tragedia śmierci pani Dubarry^[16]
• Kapłanka miłości Ninon de Laclos (1928)^[17]
• Mary Vetsera (1928)^[18]
• Pomiędzy sądem i sumieniem^[19]
• Człowiek, z którego świat się śmieje (1928)^[20]
• Przeznaczenie (1928)^[21]
• Tragedia Habsburgów (1928)^[22]
• Lady Hamilton (1928)^[23]
• Droga człowieka (1928)^[24]
• Niepotrzebny człowiek (1928)^[25]
• Messalina (1930)^[26]
• Mojżesz Współczesny (1931)^[27]
• Złotowłosa czarownica z Glarus (1932)^[28]
• Dwużeniec? (1933)^[29]
• On, czy nie on? (1933)^[30]
• Powrót umarłych (1933)^[31]

Dramaty

• Dla honoru (1909)^[32]

Zbiory

• Nowele i satyry^[33]
• Rymy i rytmy^[34]

Scenariusze filmowe

• Strzał (1922)
• Uwiedziona (1931)
• Na podstawie Przeznaczenia powstał film Janusza Stara pod tym samym tytułem^[35]. Według Polskiego Słownika Biograficznego w czołówce filmu podano ze względów promocyjnych, że autorem scenariusza był sam pisarz. W rzeczywistości scenariusz opracował reżyser.

Przypisy

Bibliografia

• Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska. Wyd. IX - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 426-427, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13850-9.

Linki zewnętrzne

• Wolne Słowo : tygodnik społeczny, polityczny, literacki i naukowy - czasopismo wydawane przez Leo Belmont
• filmpolski.pl
• Dzieła Leo Belmonta w serwisie Polona