Leo Hochberg

Leo Hochberg
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1899
Łódź

Data i miejsce śmierci

25 stycznia 1978
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1944–1957

Siły zbrojne

Orzeł LWP.jpg ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Najwyższy Sąd Wojskowy

Późniejsza praca

sędzia

Grób Leo Hochberga na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Leo Hochberg (ur. 26 stycznia 1899 w Łodzi[1], zm. 25 stycznia 1978 w Warszawie[1][2]) – polski prawnik, sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego (1947–1955) i Sądu Najwyższego (1955–1957).

Życiorys

Urodził się w rodzinie żydowskiej, był synem Saula (Szoela)[3] i Rejzli, z d. Krymkier[1]. W latach 1917–1920 studiował prawo na Uniwersytecie w Odessie, ostatecznie studia prawnicze ukończył w 1926 na Uniwersytecie Warszawskim. W okresie międzywojennym pracował jako radca prawny w Banku Dyskontowym w Warszawie[1].

W latach 1939–1944 przebywał na terenie ZSRR, pracował jako radca prawny i urzędnik, m.in. we Lwowie, Ufie oraz w Wydziale Dostaw Ludowego Komisariatu Łączności[1].

W grudniu 1944 wstąpił jako ochotnik do Ludowego Wojska Polskiego, został sędzią w sądownictwie wojskowym, kolejno w Wojskowym Sądzie Garnizonowym w Łodzi (25.01.1945 – 21.02.1945), Wojskowym Sądzie Okręgowym nr VI w Łodzi (22.05.1945 – 18.02.1946), jako zastępca szefa Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi (19.02.1946 – 19.06.1947)[1]. W okresie łódzkim uczestniczył w wydaniu co najmniej sześciu wyroków śmierci z przyczyn politycznych[4]. Prowadził m.in. sprawy 18 kobiet oskarżonych o współpracę z Konspiracyjnym Wojskiem Polskim[5].

Od 20 czerwca 1947 był sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, do 31 października 1950 w Wydziale III, od 1 listopada 1950 do 1 kwietnia 1952 w Wydziale II, następnie w biurze Prezesa NSW[1]. Był pomysłodawcą uznania czynów polegających na tzw. szeptanej propagandzie, czyli krytyce ustroju i władzy komunistycznej jako zbrodni z art. 87 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego zagrożonego karą od 6 miesięcy do 15 lat pozbawienia wolności[6][7]. Zasiadał w składzie NSW, który zatwierdził wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim[3], łącznie uczestniczył w wydaniu co najmniej 25 wyroków śmierci z przyczyn politycznych[8]. W 1950 awansowany do stopnia podpułkownika, 5 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy, w latach 1955–1957 był sędzią Sądu Najwyższego[1].

Powstały w 1957 raport tzw. Komisji Mazura zawierał propozycję, by obniżyć Hochbergowi stopień z podpułkownika do kapitana oraz zakazać wyjazdów za granicę na 5 lat. Nie miał też piastować żadnych stanowisk publicznych[9]. W związku z tym odszedł z sądownictwa i do 1968 pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości, m.in. jako starszy radca w Departamencie Ustawodawczym i naczelnik Wydziału Karnego w Departamencie Prawno-Organizacyjnym[1][10].

Tłumaczył radzieckie akty prawne z zakresu prawa karnego na język polski[11]. Był również autorem prac dotyczących polskiego prawa karnego[12].

Na przełomie lat 60. i 70. został zatrudniony w Żydowskim Instytucie Historycznym[13].

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C11-3-2)[14].

Wybrane publikacje

  • 48 rocznica rewolucji październikowej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1965.
  • Arbitraż gospodarczy. Uwagi na tle praktyki arbitrażu gospodarczego w ZSSR, Warszawa: Wydawnictwo „Prasa Wojskowa”, 1950.
  • Co ławnik sądu pracy wiedzieć powinien?, Warszawa: Zrzeszenie Przyjaciół Sądów Pracy, 1936.
  • Kodeks karny RSFRR. Kodeks karnoprocesowy RSFRR. Ustawa o ustroju sądów RSFRR, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1961.
  • Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1959.
  • Odpowiedzialność karna za zagarnienie mienia społecznego, Katowice: Zrzeszenie Prawników Polskich, 1963.
  • Opłaty stemplowe, sądowe, notarjalne, hipoteczne i komorników obowiązujące we wszystkich trzech b. zaborach, Warszawa: Księgarnia Prawnicza, 1932.
  • Osobowość sprawcy przestępstwa, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1978.
  • Problemy radzieckiego prawa karnego. Wybór z literatury radzieckiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.
  • Przemiany w dziedzinie prawa w Związku Radzieckim, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1958.
  • Przestępstwa gospodarcze. Komentarz (współautor: Jerzy Bafia), Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1960 (198 s.).
  • Przestępstwa przeciwko życiu, wolności, obyczajności i czci według nowego kodeksu karnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1969.
  • W 46 rocznicę rewolucji październikowej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1963.
  • Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i ich wartość dowodowa, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1962.
  • Zbiór orzeczeń Najwyższego Sądu Wojskowego, red., Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1954

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Szwagrzyk 2005 ↓, s. 314.
  2. ↑ Dr Leo Hochberg, w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, nr 2 (106), kwiecień-czerwiec 1978, s. 129.
  3. ↑ a b G. Winogrodzki, Demografia współczesnej historii w wojskowych służbach specjalnych PRL, „Journal of Modern Science”, 2017, 1 (32), s. 363.
  4. ↑ Joanna Żelazko Wykaz osób skazanych na karę śmierci przez WSR w Łodzi oraz zmarłych w czasie odbywania wyroku pozbawienia wolności.
  5. ↑ K. Feder, Kobiety Konspiracyjnego Wojska Polskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi (1946–1955), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 2014, 93, s. 133–134.
  6. ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 230.
  7. ↑ Radosław Ptaszyński Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946–1955, wyd. IPN, Szczecin 2016, s. 42.
  8. ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 157.
  9. ↑ D. Maksimiuk, Rozliczanie stalinizmu na fali „odwilży” 1956 roku. Dokumenty archiwalne dotyczące odpowiedzialności sędziów i prokuratorów wojskowych za łamanie praworządności w latach 1948–1954, „Miscellanea Historico-Iuridica”, 2010, 9, s. 113.
  10. ↑ Marcin Łysko Prace nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej (1960–1971), wyd. Temida2, Białystok 2016, s. 54, 154.
  11. ↑ A. Wiśniewski, Kodeks karny RSFRR, Kodeks karnoprocesowy RSFRR, ustawa o ustroju sądów RSFRR, tł. L. Hochberg, red. M. Siewierski, Warszawa 1961 [recenzja] „Palestra”, 6, 1962, 1–2 (49–50), s. 149–150.
  12. ↑ A. Wiśniewski, Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i ich wartość dowodowa, L. Hochberg, Warszawa 1962 [recenzja], „Palestra”, 7, 1963, 1 (61), s. 77–78.
  13. ↑ Andrzej Żbikowski Żydowski Instytut Historyczny. 70 lat badań nad dziejami polskich Żydów, wyd. Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2018, s. 66
  14. ↑ Lista pochowanych. Leo Hochberg. um.warszawa.pl. [dostęp 2017-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].

Bibliografia

  • Krzysztof Szwagrzyk: Prawnicy czasów bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956. Kraków: Instytut Pamięci Narodowej i Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2005. ISBN 83-88385-65-8.

Media użyte na tej stronie