Leokadia Małunowiczówna

Leokadia Małunowiczówna
Data i miejsce urodzenia

7 lipca 1910
Baku

Data i miejsce śmierci

1 maja 1980
Lublin

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filologia klasyczna, chrześcijaństwo starożytne
Alma Mater

Uniwersytet Wileński

Doktorat

1948

Habilitacja

1956

Profesura

1972

Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Katolicki Uniwersytet Lubelski

Leokadia Małunowiczówna (ur. 7 lipca 1910 w Baku[1], zm. 1 maja 1980 w Lublinie) – polska filolog klasyczna, badaczka antyku chrześcijańskiego, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Życiorys

Urodziła się w Baku, gdzie jej ojciec był pracownikiem kolei. Do Polski przyjechała wraz z rodziną w 1919 roku. W 1922 roku zamieszkali w Wilnie. Była absolwentką Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie (1929)[2]. Następnie studiowała historię i filologię klasyczną na Uniwersytecie Stefana Batorego[2]. Na studiach wraz z Antonim Gułubiewem i Stanisławem Stommą jako działacze Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej "Odrodzenie" współtworzyła uniwersyteckie czasopismo "Pax". Dyplom magisterski uzyskała w 1936 roku, będąc już asystentką w Katedrze Filologii Klasycznej. W roku 1938 uzyskała stypendium z Funduszu Kultury Narodowej na roczne studia w Rzymie w Pontificio Istituto di Archeologia Cristiana (zakończone stopniem bakałarza)[3].

Po II wojnie światowej znalazła zatrudnienie jako asystentka na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, tam też uzyskała stopień doktora w 1948. Promotorem pracy doktorskiej Treść i zakres terminu "Sacramentum" u Hilarego z Poitiers był Stanisław Skimina)[4]. W 1949 roku została zwolniona z powodów politycznych z UMK[2].

W 1950 roku została zatrudniona na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Początkowo jako adiunkt przy II Katedrze Filologii Klasycznej[5]. Od roku 1953/1954 kierowała Sekcja Filologii Klasycznej KUL. Od 1956 była docentem; profesor nadzwyczajny od 1972[6]. Od 1965 roku kierownik II Katedry Filologii Klasycznej KUL[7]. Była członkiem władz Instytutu Świeckiego Przemienienia Pańskiego, w związku z czym została zatrzymana 19 października 1966 i następnie aresztowana. Ostatecznie zwolniono ją 16 grudnia 1966, a śledztwo umorzono w marcu 1968[8].

Z jej inicjatywy i Jana Marii Szymusiaka w 1969 roku został na KUL powołany Międzywydziałowy Zakład Badań nad Antykiem Chrze­ścijańskim[9]. Od 1969 była zastępcą kierownika tej placówki, od 1973 kierownikiem[10].

Zainteresowania badawcze

Jej zainteresowania badawcze obejmowały: antyk pogański i chrześcijaństwo starożytne - ich wzajemne relacje. Dużo uwagi poświęciła wpływowi antyku pogańskiego na antyczne chrześcijaństwo. Zajmowała się też semantyka języka łacińskiego i metodologia pracy naukowej w zakresie filologii klasycznej. W ostatnich latach życia zajęła się patrystyką[11] co miało wyraz w redagowaniu serii wydawniczej: Starożytne Teksty Chrześcijańskie. Przez wiele lat badała współistnienie w dziełach greckich Ojców Kościoła, elementów pogańskich z chrześcijańskimi. W swoich badaniach podkreślała, że chrystianizacji świata greckiego towarzyszyła hellenizacja wiary chrześcijańskiej. Wiele uwagi poświęciła też epistolografii chrześcijańskiej[12]. Była uczestnikiem kongresów patrystycznych[13].

Publikacje

  • (redakcja i przekład) Libanios, Wybór mów, przeł. z grec. i oprac. Leokadia Małunowiczówna, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich 1953 (wyd. 2 - Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo - Warszawa: De Agostini Polska 2006).
  • Podręcznik łaciny kościelnej, Warszawa: Pax 1954.
  • Wstęp do filologii klasycznej wraz z metodologią pracy umysłowej i naukowej, Lublin: TNKUL 1960.
  • Roma Christiana: podręcznik łaciny chrześcijańskiej, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1961 (wyd. 2 - Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1986; wyd. 3 - 1991; wyd. 4 - 1994).
  • De voce "sacramenti" apud s. Hilarium Pictaviensem, Lublin: TNKUL 1957.
  • (redakcja) Kazania i homilie na święta Pańskie i Maryjne, zebrał i wstępem opatrzył L. Gładyszewski, redakcja L. Małunowiczówna, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1976.
  • (redakcja) Antologia listu starochrześcijańskiego, t. 1: Listy z dziedziny kierownictwa duchowego, pod red. Leokadii Małunowiczówny, Lublin: KUL 1978.
  • (redakcja) Antologia modlitwy wczesnochrześcijańskiej, wybór, wstęp i oprac. Leokadia Małunowiczówna, pracę ukończył i do dr. przygot. Ludwik Gładyszewski, Lublin: TNKUL 1993.

Bibliografia

  • Była taka szkoła. Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie 1915–1939, Ewa Sławińska-Zakościelna (red.), Londyn: Odnowa, 1987, ISBN 0-903-705-51-6, OCLC 69453120.
  • Tatiana Krynicka, "Chciałabym służyć Ci z całego serca". Droga profesor Leokadii Małunowiczówny na Katolicki Uniwersytet Lubelski [w:] W służbie nauki, wychowania i wartości: szkice biograficzne o lubelskim środowisku naukowym, red. Ryszard Skrzyniarz, Małgorzata Łobacz, Barbara Borowska, Lublin: Wydawnictwo Episteme 2015, s. 97-120 [1].
  • Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. Marian Rusecki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1994, s. 423-424.
  • Tadeusz Madała, Krzysztof Narecki, Filologia klasyczna w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1918-2004, Lublin 2006.
  • Andrzej Malinowski, Wieczór wspomnień poświęcony Sp. Prof. Dr Leokadii Małunowiczównie, "Vox Patrum" 1 (1981), s. 89-94.
  • Janina Niemirska-Pliszczyńska, Pięćdziesięciolecie filologii klasycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim: Rozwój organizacyjno-personalny, „Roczniki Humanistyczne” 16 (1968), z. 3, s. 5-21.
  • Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, Leokadia Małunowiczówna w służbie Bogu, nauce, człowiekowi, "Roczniki Humanistyczne" 58/59 (2010/2011), z. 3, s. 7-25.
  • Marian Plezia, Działalność naukowa prof. Leokadii Małunowicz, 1910-1980, "Meander" 36 (1981), z. 5, s. 221-228.
  • Profesor Lola, [w:] Irena Sławińska, Szlakami moich wód, Lublin: Norbertinum, 2004, ISBN 83-7222-177-4, OCLC 749486363.
  • Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994. Materiały do biografii, red. Sławomir Kalembka, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1995.
  • Janusz Wrona, Leokadia Małunowicz - "zagrożenie dla interesów PRL" [w:] Scientia et Fidelitate. Księga Pamiątkowa Ewy i Czesława Deptułów Profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, redakcja Tomasz Panfil, Lublin: Wydawnictwo KUL 2013, s. 871-892.

Przypisy

  1. ↑ Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. Marian Rusecki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1994, s. 423.
  2. ↑ a b c Ewa Sławińska-Zakościelna (red.), Była taka szkoła. Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie 1915–1939, Londyn: Odnowa, 1987, s. 175–176, ISBN 0-903705-51-6.
  3. ↑ Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, Leokadia Małunowiczówna w służbie Bogu, nauce, człowiekowi, "Roczniki Humanistyczne" 58/59 (2010/2011), z. 3, s. 9.
  4. ↑ Sławomir Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1995.
  5. ↑ Janina Niemirska-Pliszczyńska, Pięćdziesięciolecie filologii klasycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim: Rozwój organizacyjno-personalny, „Roczniki Humanistyczne” 16 (1968), z. 3, s. 14.
  6. ↑ Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. Marian Rusecki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1994, s. 424.
  7. ↑ Tadeusz Madała, Krzysztof Narecki, Filologia klasyczna w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1918-2004, Lublin 2006, s. 23
  8. ↑ Maciej Sobieraj Między oporem a lojalnością. Działania SB wobec KUL na przykładzie rozpracowania prof. Jerzego Kłoczowskiego, wyd. IPN, Lublin 2015, s. 87
  9. ↑ Historia Ośrodka Badań nad Antykiem Chrześcijańskim. [dostęp 2015-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-13)].
  10. ↑ Leokadia Małunowiczówna, Un Instituto interdipartimentale di studi sull'antichia cristiana in Polonia, "Rivista di storia e letteratura religiosa" 9 (1973), s. 391-392.
  11. ↑ Waldemar Ceran, Początki i etapy rozwoju bizantynologii polskiej, wyd. 2 poprawione, Poznań 2006, s. 10.
  12. ↑ Waldemar Ceran, Historia i bibliografia rozumowana bizantynologii polskiej 1800-1998, Łódź 2001, t. 1, s. 30.
  13. ↑ Leokadia Małunowiczówna, VIII Kongres Patrystyczny w Oksfordzie, "Vox Patrum" 1 (1981), s. 44-46; Taż, Kongresy patrystyczne, "Ateneum Kapłańskie" 95 (1980), s. 294-297.