Leon Bazała

Leon Wojciech Jan Bazała

Strwiąż, Polana

Leon Bazała (zdjęcie z lat 1925–1939, ze zbiorów NAC)
podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia	14 kwietnia 1904 Chyrów
Data i miejsce śmierci	12 marca 1983 Aleksandrów Kujawski
Przebieg służby
Lata służby	1923–1947
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	53 pułk piechoty 1 pułk artylerii motorowej Armia „Karpaty” 4 Dywizja Piechoty 1 Brygada Strzelców Obszar Lwowski AK
Stanowiska	lekarz pułku dowódca kompanii sanitarnej
Główne wojny i bitwy	Kampania wrześniowa II wojna światowa ruch oporu Akcja „Burza”
Odznaczenia

Leon Wojciech Jan Bazała ps. „Strwiąż”, „Polana” (ur. 14 kwietnia 1904 w Chyrowie, zm. 12 marca 1983 w Aleksandrowie Kujawskim) – podpułkownik, dr med., lekarz Polskich Sił Zbrojnych, cichociemny, zastępca szefa sanitarnego Komendy Obszaru Południowo-Wschodniego (Obszaru Lwowskiego) Armii Krajowej, uczestnik walk o Lwów w lipcu 1944 roku, więzień w PRL-u i ZSRR.

Życiorys

Leon Wojciech Jan Bazała urodził się 14 kwietnia 1904 roku w Chyrowie nad rzeką Strwiąż (od której pochodził jego późniejszy pseudonim), w rodzinie Jana i Julii z Banachów. Uczył się początkowo w prywatnym Gimnazjum oo jezuitów, później w I Państwowym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Samborze, gdzie zdał egzamin dojrzałości 22 maja 1923.

W latach 1923–1929 był podchorążym Szkoły Podchorążych Sanitarnych w Warszawie i jednocześnie studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. 20 marca 1929 roku otrzymał dyplom doktora wszechnauk lekarskich. 26 czerwca 1929 roku Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 marca 1929 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do kadry oficerów służby zdrowia z równoczesnym oddaniem do dyspozycji komendanta kadry oraz równoczesnym przydziałem do Szpitala Szkolnego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego na staż szpitalny do 31 października 1930 roku^[1]. Po ukończeniu stażu został przeniesiony do 53 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Stryju na stanowisko lekarza^[2]. 23 października 1931 roku został przeniesiony do 1 pułku artylerii motorowej w Stryju na stanowisko lekarza^[3][4]. Na porucznika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy. 16 marca 1934 roku został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 15. lokatą korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy. Od 1 listopada 1935 roku do 15 października 1937 roku był hospitantem w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, a od 1 listopada 1937 roku do 31 sierpnia 1939 roku był wykładowcą w tejże uczelni.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dostał przydział do szefostwa sanitarnego Armii „Karpaty”, przemianowanej 6 września na Armię „Małopolska”. 19 września został internowany na Węgrzech. 13 stycznia 1940 roku wstąpił do Armii Polskiej we Francji. Do wiosny pracował w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Coëtquidan i Coumbourg. Od 12 kwietnia 1940 roku był dowódcą kompanii sanitarnej w 4 Dywizji Piechoty, a po klęsce Francji pracował jako referent w szefostwie sanitarnym 1 Brygady Strzelców w Wielkiej Brytanii. Wkrótce został mianowany dowódcą kompanii sanitarnej tej brygady, a 1 stycznia 1943 roku awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1943 roku w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy.

12 kwietnia 1943 roku został przeniesiony do dyspozycji Oddziału Pesonalnego Sztabu Głównego z przydziałem służbowym do Oddziału Specjalnego. 13 kwietnia 1943 roku został zaprzysiężony i odbył w Brindisi przeszkolenie specjalne do służby dywersyjnej w Armii Krajowej. W czasie szkolenia opracował dywersyjny zestaw chirurgiczny własnego pomysłu.

Jako major cichociemny „Strwiąż” został w nocy z 9 na 10 kwietnia 1944 roku zrzucony do Polski (operacja lotnicza „Weller 3”). Zrzuceni komandosi przywieźli wtedy 456 tysięcy dolarów dla Armii Krajowej. Strwiąż został przydzielony jako szef służby sanitarnej w czasie Akcji „Burza” we Lwowie i skierowany do Lwowa, gdzie objął szefostwo służby sanitarnej. W kwietniu 1944 roku został awansowany na podpułkownika.

Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną został członkiem delegacji Komendy Obszaru, która 31 lipca 1944 roku udała się na rozmowy z gen. Michałem Rolą-Żymierskim w Żytomierzu. Cała delegacja została aresztowana, a Bazała osadzony w obozie w Charkowie, a następnie w Obozie NKWD nr 179 Diagilewie koło Riazania. W lipcu 1947 roku internowany w obozie NKWD nr 150 w Griazowcu^[5]. W lipcu 1947 roku został przekazany polskim władzom repatriacyjnym, które w grudniu 1948 umożliwiły mu powrót do Polski.

W marcu 1948 roku Leon Bazała rozpoczął pracę na stanowisku naczelnego lekarza uzdrowiska w Świeradowie-Zdroju. Później pracował na podobnych stanowiskach w uzdrowiskach w Czerniawie-Zdroju i w Sanatorium PKP w Szczawnie-Zdroju. Został przeniesiony na stanowisko ordynatora Zdrojowego Sanatorium PKP w Aleksandrowie Kujawskim, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1980 roku. Zmarł 12 marca 1983 roku w Aleksandrowie Kujawskim. Pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Leon Bazała był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego związku z tragicznie zmarłą Stanisławą miał dwoje dzieci: Janinę i Witolda. Po śmierci Stanisławy ożenił się z Lucyną, z którą miał synów: Piotra i Juliana.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1 stycznia 1945)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Krzyż Partyzancki
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Medal Wojska (1946)
• Zwykły Znak Spadochronowy (7 czerwca 1943)
• Bojowy Znak Spadochronowy (19 maja 1944).

Przypisy

Bibliografia

• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 18–19. ISBN 83-902499-0-1.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 290. ISBN 83-211-0537-8.
• Oni tworzyli naszą historię – prezentacja Patrycji Linowskiej z Publicznego Gimnazjum Towarzystwa Salezjańskiego w Aleksandrowie Kujawskim. [dostęp 2013-05-26].

Linki zewnętrzne

• Biogram. elitadywersji.org