Leon Bukojemski

Leon Bukojemski

Leon Bukojemski-Nałęcz

w stopniu majora
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	27 sierpnia 1895 Mrukowa, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	6 maja 1978 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	22 Pułk Artylerii Polowej 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów 1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej 1 Brygada Artylerii Armat
Stanowiska	dowódca dywizjonu kwatermistrz pułku dowódca pułku dowódca brygady
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Leon Bukojemski, Leon Bukojemski-Nałęcz^[1] (ur. 27 sierpnia 1895 w Mrukowej^[2], zm. 6 maja 1978 w Warszawie) – polski oficer, podpułkownik Wojska Polskiego (zdegradowany 1942), generał brygady ludowego Wojska Polskiego.

Życiorys

W 1913 r. po ukończeniu gimnazjum studiował na Wydziale Lądowym Politechniki Lwowskiej^[2]. W 1915 roku eksternistycznie zdał maturę w Wyższej Szkole Realnej w Krakowie^[3]. 1 sierpnia 1914 r. wstąpił do I Brygady Legionów Polskich^[2]. W 1 pułku artylerii był starszym ogniomistrzem^[2]. Od 17 października 1917 r. służył w 24 pułku artylerii lekkiej armii austriackiej w stopniu podporucznika, a od 11 października 1918 r. był dowódcą baterii w 27 pułku piechoty^[2]. Od 10 lutego do 1 maja 1919 r. przebywał we Francji w armii gen. Józefa Hallera^[2].

W latach 1923–1925 pełnił służbę w 22 pułku artylerii polowej w Rzeszowie^[4][5]. W grudniu 1925 r. został przeniesiony do 2 dywizjonu artylerii konnej w Dubnie^[6]. 18 lutego 1928 r. awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 15. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[7]. W tym samym roku był dowódcą III dywizjonu 2 pułku artylerii polowej Legionów w Kielcach^[8][9]. 11 kwietnia 1933 roku został przeniesiony do 12 pułku artylerii lekkiej w Złoczowie na stanowisko kwatermistrza^[10]. W 1936 r. awansował na podpułkownika w korpusie oficerów artylerii.

W czasie kampanii wrześniowej służył jako oficer sztabowy Armii „Łódź” i dowódca artylerii grupy operacyjnej gen. Kazimierza Sawickiego. W październiku aresztowany przez NKWD. Był osadzony w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu^[11][12]. Następnie skierowany do tzw. willi rozkoszy, gdzie NKWD prowadziła z wybranymi oficerami rozmowy na temat utworzenia polskiej dywizji na terenie ZSRR z pominięciem Rządu RP w Londynie. Po ataku niemieckim na ZSRR i zawarciu układu Sikorski-Majski skierowany 1 września 1941^[13] do Armii Polskiej dowodzonej przez gen. Władysława Andersa^[14] jako dowódca artylerii 10 Dywizji Piechoty.

17 marca 1942 r. wezwano go do stawienia się przed sądem wojskowym w Jangi-Jul. Podstawą oskarżenia było oświadczenie jednego z oficerów, że podczas pobytu w obozie utrzymywał kontakty z władzami sowieckimi. Tam został aresztowany i po rozprawie, mimo braku dowodów winy, skazany na 15 lat więzienia i degradację za działanie na szkodę sojuszników Polski (a właściwie za przeciwstawianie się wyprowadzeniu armii do Iranu, oportunizm i łamanie dyscypliny wojskowej). Po rozprawie rewizyjnej zmniejszono mu karę do 14 miesięcy więzienia i 17 września 1942 r. osadzono w więzieniu w Taszkencie. W areszcie i w więzieniu ciężko chorował na malarię. 20 kwietnia 1943 r. w wyniku zerwania stosunków polsko-sowieckich zwolniony z więzienia i 28 kwietnia przybył do Moskwy.

Od maja 1943 r. służył w 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Organizator i dowódca 1 pułku artylerii lekkiej, a następnie 1 Brygady Artylerii Armat^[15]. 29 stycznia 1944 wydał w imieniu dowódcy Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR „Zarządzenie w sprawie uczczenia pamięci poległych oficerów zamordowanych w lesie katyńskim”, tym samym potwierdzając oficjalny stosunek władz ZSRR do kwestii zbrodni katyńskiej^[16]. Od 30 kwietnia 1944 r. zastępca dowódcy artylerii 1 Armii WP^[13]. W lutym 1945 r. został pierwszym dowódcą Lubelskiego Okręgu Wojskowego.

W czerwcu 1945 r. został przeniesiony do rezerwy.

Na emeryturze

Pracował na różnych stanowiskach w administracji państwowej. Aktywny działacz kombatancki w ramach Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Zmarł 6 maja 1978 r. Pogrzeb gen. bryg. Leona Nałęcz-Bukojemskiego odbył się 12 maja na Cmentarzu Komunalnym (d. Wojskowym) na Powązkach w Warszawie (kwatera 4B-tuje-12)^[17]. Ministerstwo Obrony Narodowej reprezentował wiceminister obrony narodowej, Główny Inspektor Obrony Terytorialnej gen. broni Tadeusz Tuczapski. Zmarłego pożegnał wiceminister do spraw kombatantów, sekretarz generalny Zarządu Głównego ZBoWiD Stanisław Kujda.

Awanse

• podporucznik artylerii Armii Austriackiej – 1917
• podpułkownik – 1938
• pułkownik – 1944
• generał brygady – 1944

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Był żonaty Romaną z domu Niewiarowską z (1897–1986). Małżeństwo miało syna i córkę^[17][18].

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4968^[19]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[20]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie – „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[21]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Encyklopedia II wojny światowej. płk Witold Biegański (red.). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Leonard Skibiński: 1 Brygada Artylerii Armat 1943–1945: Dzieje 1 Warszawskiej Brygady Artylerii Armat im. gen. Józefa Bema. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1984, s. 10–11. ISBN 83-11-07085-7.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.
• Piotr Stawecki: Generałowie polscy. Zarys portretu zbiorowego 1776–1945. Wyd. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, BELLONA SA, 2010. ISBN 978-83-7545-177-1.