Leon Dietz d’Arma
| Data i miejsce urodzenia | 22 lipca 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 9 stycznia 1972 |
| Zawód, zajęcie | architekt |
| Narodowość | polska |
| Tytuł naukowy | doktor inżynier |
| Alma Mater | |
| Rodzice | Władysław i Aleksandra z Kowalewskich |
| Małżeństwo | Karolina Dietz d’Arma |
| Odznaczenia | |
 | |
Leon Dietz d’Arma (ur. w 22 lipca 1902 w Warszawie, zm. w 9 stycznia 1972 w Zabrzu[1]) – polski architekt okresu modernizmu, kolekcjoner związany z Górnym Śląskiem[2].
Życiorys
Był synem Władysława i Aleksandry z Kowalewskich. Ukończył szkołę kadetów marynarki w Petersburgu, studiował w Kijowie i Warszawie, gdzie w 1933 roku ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej[3]. Pobierał też nauki na Wydziale Architektury kierowanym przez Adolfa Szyszko-Bohusza przy Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[4]. W latach 1929–1931 pracował w Urzędzie Miejskim w Katowicach, później do wybuchu wojny prowadził własną pracownię architektoniczną. Należał do Deputacji Administracyjnej do spraw urbanistyczno-estetycznych przy magistracie katowickim. Szef górnośląskiego SARP w latach 1933–1939. W 1937 roku na zamówienie Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego opracował koncepcję i projekt powtarzalny szkół powszechnych. Był członkiem[5] Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego[6].
W okresie okupacji niemieckiej w latach 1939–1945 przebywał w Krakowie. W 1945 roku został dyrektorem Państwowego Przedsiębiorstwa Budowlanego Zjednoczenia Śląsko-Dąbrowskiego w Katowicach[7], a następnie dyrektorem naczelnym Śląsko-Dąbrowskiego Zjednoczenia Przedsiębiorstw Budowlanych. Ponownie wybrany szefem górnośląskiego SARP w latach 1947-1949. W latach 1951-62 pracował w Biurze Projektów i Studiów Budownictwa Przemysłowego w Poznaniu, pełniąc funkcję Głównego Architekta Poznania[8]. Od 1963 roku pracował w Zakładzie Badań Naukowych GOP PAN w Zabrzu[9]. W 1967 obronił na Politechnice Warszawskiej pracę doktorską „Miasto Zabrze. Jego przeobrażenia i rozwój przestrzenny”[10] pod kierunkiem Gerarda Ciołka i Hanny Adamczewskiej-Wejchert[11]. Był pracownikiem Instytutu Urbanistyki i Architektury w Katowicach.
Był kolekcjonerem miniatur. W roku 1969 roku część jego zbiorów zakupiło Muzeum w Pszczynie, w dalszych latach powiększając kolekcję o prawie 100 obiektów, dzięki czemu wystawa ukazuje różnorodność miniatury polskiej oraz obcej w okresie ponad trzystu lat[12].
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1].
Realizacje
- Kolonia akademicka im. Franciszka Fiericha Bratniej Pomocy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Pławnej, wraz z Z. Zarębą. (1920)[13]
- Budynek Urzędu Miejskiego przy ulicy Młyńskiej z charakterystyczną krzywizną fasady[14], wraz z Lucjanem Sikorskim i Tadeuszem Łobosem[15] (1930)
- Kolonia robotnicza przy ulicy Michałkowickiej w Siemianowicach Śląskich (1931)[16]
- Projekt trybun i wejścia Toru Wyścigowego Towarzystwa Wyścigów Konnych Ziem Zachodnich w Katowicach Brynowie (1931)
- Kościół garnizonowy św. Kazimierza[17], ul. M. Skłodowskiej Curie, Katowice, współpraca Jerzy Zarzycki (1931)
- Budynek kas Totalizatora Towarzystwa Wyścigów Konnych Ziem Zachodnich w Katowicach Brynowie (1932)
- Szkoła powszechna przy ulicy Bogucickiej w Katowicach (1933)
- Willa mieszkalna, ul. Garczyńskiego 3, Kraków (1934)[18]
- Przebudowa poczekalni-wystawy przy głównym wejściu budynku przy ulicy Kościuszki 30 w Katowicach (1935)[19]
- Szkoła podstawowa, ul. Dekerta w Katowicach Wełnowcu (1936)[20]
- Willa Jawa w Wiśle-Jonidle (1937)
- Szkoły powszechne w Bieruniu, Jaworzu, Tychach, Katowicach Ligocie i Pogwizdowie (1938–1939)
- Kasyno oficerskie w Katowicach[21], ul. Raciborska (1939)[22]
- Osiedle mieszkaniowe „Lignozy” w Pustkowie (1939)[23]
- Kaplica przy parafii pw. św. Stanisława BM w Pustkowie-Osiedlu
- Prowizoryczny dworzec autobusowy PKS w Katowicach ul. Zamkowa (1947)
Przypisy
- ↑ a b Pamięci Architektów Polskich – Leon Dietz d’Arma, www.inmemoriam.architektsarp.pl [dostęp 2017-06-07].
- ↑ Lidia Kruczek, Leon Dietz d’Arma – twórca kolekcji miniatur. Sylwetka i warsztat zbieracza, [w:] Stowarzyszenie Historyków Sztuki Sesja Mecenas, kolekcjoner, odbiorca. Materiały Sesji Historyków Sztuki. Katowice 1981, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 204, ISBN 83-01-05003-9.
- ↑ Lech Kłosiewicz, Warszawska szkola architektury 1915-1965: 50-lecie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
- ↑ Aneta Borowik, Słownik architektów, inżynierów i budowniczych związanych z Katowicami w okresie międzywojennym, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012, ISBN 978-83-226-2106-6.
- ↑ Sprawozdanie Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1930, Katowice 1931 [dostęp 2017-06-04].
- ↑ Józef Piłatowicz, Ruch stowarzyszeniowy inżynierów i techników polskich do 1939 r. T. 2, Słownik polskich stowarzyszeń technicznych i naukowo-technicznych do 1939 r., Naczelna Organizacja Techniczna Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Główna Komisja FSNT NOT ds. Seniorów i Historii Ruchu Stowarzyszeniowego, 2005, ISBN 83-921738-2-1 [dostęp 2017-06-07].
- ↑ P.P.B wykonało plan roczny, „Trybuna Robotnicza” (273 (1317)), 23 października 1948, s. 5.
- ↑ Zbigniew Zakrzewski, Wspominam Poznań: fakty i refleksje, Wydawn. Poznańskie, 1986, s. 320, ISBN 978-83-210-0631-4.
- ↑ Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu, ipispanzabrze.pl [dostęp 2017-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-18].
- ↑ Leon Dietz d’Arma, Miasto Zabrze. Jego rozwój i przeobrażenia przestrzenne, [w:] Kroniki miasta Zabrza, Zabrze: Muzeum w Zabrzu, Towarzystwo Miłośników Zabrza, 1973 (6/1973).
- ↑ Leon Dietz d’Arma, www.beta.architektura.warszawa.sarp.org.pl [dostęp 2017-06-07].
- ↑ Gabinet Miniatur, Muzeum Zamkowe w Pszczynie [dostęp 2017-06-08].
- ↑ Gorlice i okolice na starej widokówce, www.widokowki.gorlice.pl [dostęp 2017-06-08].
- ↑ Jacek Broszkiewicz, Katowice – reflektorem po mieście, Urząd Miejski w Katowicach, s. 56.
- ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 83. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ Ryszard Nakonieczny, Szkieletowe budownictwo stalowe; szkoły i ośrodki rekreacji – czyli trzy odsłony śląskiej idei postępu i nowoczesności w architekturze, [w:] Teresa Dudek-Bujarek (red.), Oblicza sztuki 20-lecia międzywojennego na obszarze obecnego województwa śląskiego: materiały z sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Oddziału Górnośląskiego w Katowicach, 24-25 marca 2011 roku, Katowice: Oddział Górnośląski Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2011, s. 27.
- ↑ Kościół Garnizonowy pw. św. Kazimierza Królewicza w Katowicach, Portal Turystyki Aktywnej [dostęp 2017-06-07].
- ↑ Małgorzata Baczyńska, Osiedle Oficerskie w Krakowie, [w:] Jerzy Wyrozumski, Jacek Purchla (red.), Rocznik krakowski, t. LXXX, Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2014, s. 171, ISSN 0080-3499.
- ↑ Archiwum Urzędu Miasta Katowice, Akta Budowlane sygnatura 1/871)
- ↑ Witryna Szkoły Podstawowej nr 17 w Katowicach [dostęp 2017-06-07].
- ↑ Michał Bulsa i inni, Domy i gmachy Katowic, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek, 2013, s. 176, ISBN 978-83-63780-00-5.
- ↑ Piotr Tabaczyński, KATOWICE moje miasto: Kasyno Oficerskie, KATOWICE moje miasto, 29 grudnia 2013 [dostęp 2017-06-07].
- ↑ Ivan Dublianski, Kamil Bielak, Pustków, „Centralny Okręg Przemysłowy” [dostęp 2017-06-07].
Media użyte na tej stronie
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ulica Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach. Widok w kierunku Pl. Andrzeja. Po prawej kościół garnizonowy.