Leon III Izauryjczyk
| ||||
Cesarz bizantyński | ||||
Okres | od 25 marca 717 do 18 czerwca 741 | |||
---|---|---|---|---|
Poprzednik | Teodozjusz III | |||
Następca | Konstantyn V Kopronim | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | izauryjska | |||
Data urodzenia | ok. 680 | |||
Data śmierci | 18 czerwca 741 | |||
Małżeństwo | Maria | |||
Dzieci | Konstantyn V Kopronim, Anna, Irena, Kosma | |||
Moneta | ||||
Solid Leona III |
Leon III Izauryjczyk (gr. Λέων Γ' ο Ίσαυρος, ok. 680–18 czerwca 741) – cesarz bizantyński od 717 do śmierci, pierwszy władca z dynastii izauryjskiej.
Pochodził z niższych warstw społecznych. Urodził się w rodzinie wieśniaka w 675 roku w Germanikei na północy Syrii. Był więc Syryjczykiem, a nie jak wskazują późniejsze źródła Izauryjczykiem. Jednak obydwa przydomki wskazujące na miejsce pochodzenia Leona, pozostały do dzisiaj. Na jego syryjskie pochodzenie wskazuje też świetna znajomość języka arabskiego. Jako dziecko mieszkał wraz z rodzicami w Syrii północnej, jednak za sprawą migracji ludności, zarządzonej przez Justyniana II przeniósł się wraz z rodzicami do Tracji. Tam zaciągnął się do armii Justyniana II pragnącego odzyskać tron.
Uzyskał tam tytuł spathariosa. Widząc talent wojskowy Leona cesarz Anastazjusz II mianował go strategiem temu Anatolikon, czyli dowódcą jednej z najbogatszych prowincji cesarstwa. Leon został następnie dowódcą wojsk walczących na wschodzie przeciw Arabom. Po upadku Anastazjusza wystąpił przeciwko cesarzowi Teodozjuszowi. 18 kwietnia 716 roku został przez swoich żołnierzy proklamowany cesarzem. Zyskał poparcie swojej prowincji oraz stratega temu Armeniakon, Artabasdesa. Za współdziałanie obiecał mu swoją córkę Annę za żonę i wysokie godności. Po pokonaniu Teodozjusza, 25 marca 717 roku Leon został koronowany na cesarza w Konstantynopolu. Wstąpienie Leona na tron zakończyło okres walk wewnętrznych w Bizancjum.
Z pomocą bułgarskich wojsk chana Terweła[1] odparł Arabów oblegających Konstantynopol na przełomie 717 i 718 r. Wyprowadził cesarstwo z długotrwałego kryzysu umacniając władzę cesarską i wprowadzając szereg reform wojskowych i politycznych. W 726 r. wydał Eklogę, będącą kolejną po dokonanej w VI w. przez Justyniana Wielkiego kodyfikacją prawa bizantyjskiego[2]. Najogólniej rzecz biorąc była to modyfikacja dotychczasowych praw w duchu chrześcijańskim. Ekloga np. ograniczała władzę ojca rodziny (patria potestas) zwiększając jednocześnie uprawnienia żony i dzieci[3]. W 726[4] r. Leon wystąpił przeciwko kultowi ikon, rozpoczynając długi okres ikonoklazmu, co doprowadziło do zerwania stosunków z Rzymem w 730[5] roku. W 740 w bitwie pod Akroinon[6] we Frygii rozbił wojska arabskie.
Rodzina
Miał z żoną Marią czworo znanych dzieci:
- Annę (ok. 705– po 772), żonę Artabasdesa
- Konstantyn V Kopronim (lipiec 718–14 września 775)
- Irena
- Kosma
Przypisy
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie. T. 15. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 163. ISBN 83-7425-025-9.
- ↑ Roman Emperors - Leo III, roman-emperors.sites.luc.edu [dostęp 2020-02-16] .
- ↑ G. Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, Warszawa 2008, s. 182
- ↑ Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 40. ISBN 83-04-01943-4.
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie. T. 15. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 171. ISBN 83-7425-025-9.
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 456. ISBN 83-85719-85-7.
Bibliografia
- G. Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, przeł. pod red. H. Evert - Kappesowej, wyd.3 Warszawa 2008.
- R. Browning, Cesarstwo Bizantyńskie, przeł. G. Żurek, Warszawa 1997.
- K. Zakrzewski, Historia Bizancjum, wyd.2 Kraków 1999.
Media użyte na tej stronie
coat of arms of the Palaiologos dynasty, the last rulers of the Byzantine Empire.
Autor: Internet Archive Book Images, Licencja: No restrictions
Identifier: iconesimperatorv01golt (find matches)
Title: Icones imperatorvm romanorvm, ex priscis numismatibus ad viuum delineatae, & breui narratione historicâ
Year: 1645 (1640s)
Authors: Goltzius, Hubert, 1526-1583 Gevaerts, Jean-Gaspard, 1593-1666 Rubens, Peter Paul, 1577-1640
Subjects: Emperors Emperors Numismatics, Roman
Publisher: Antverpiae, Ex officina plantiniana Balthasaris Moreti
Contributing Library: Duke University Libraries
Digitizing Sponsor: Duke University Libraries
View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.
Text Appearing Before Image:
fubaete, partim artificiofo incendio perierunt, vfque aded vt abfque com-modoiftinc difcedeire debuerit. Peftilentialis extinctorum cadauerum foctor etiam in vr-bem proferpfit, vti hominum fupra trecenta millia interierint. Ciim iam Imperator Sara-cenorum metu effet liberatus, cogitabat quanam via potiflimiim inobedientiam Pontifi-cis vindicaret; totufque erat in fpolianda Italia nummis, ornamentifque. Quare Mari-num Ducem fuum mifit Romam, vt Pontificem aut comprehenderet , aut interficeret.Pontifex Longobardorum fubfidia implorabat: quamobrem Marinum facile repellebat,ita vt quod propofuerat, perficere non poffet; cum fuis nempe in fugam actus vt vix eua-dere potuerit, mukique ex fuis interierint. Turn Imperator donis Longobardos a Ponti-fice abftrahere conabatur, fed fruftra. Atque ita quidem irapius hie imaginum expugna-tor in fiio propofito obijt. Hac tempeftate Chriftianam fidem amplexi funt GermanipcrBonifacium Epifcopum ad eos milium. 211 CVIII. PEIVS TECTVMqVAM APERTVM ODIVM.
Text Appearing After Image:
Decimoquarto anno Orientalis Imperjjanathemate obftri£tus interijt. Dd 2
Note About Images
Leo III the Isaurian. 717-741 AD.
- AV Solidus (4.37 gm). Constantinople mint. Sole Reign, 717-720 AD.
- Crowned facing bust, holding globus cruciger and akakia; legend ends MUL A
- Cross potent on steps; H/CONOB.
- AV Solidus (4.37 gm). Constantinople mint. Sole Reign, 717-720 AD.
- DOC III 1e; SB 1502.
- EF, graffiti on reverse.
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0
عملة صوليدوس تصوّر ليو الثالث (يسار)، وابنه ووريثه قسطنطين الخامس (يمين)
Autor:
- ByzantineEmpire717+extrainfo+themes.PNG: Amonixinator
- derivative work: Hoodinski (talk)
Imperium Bizantyjskie w roku 717.
Prowincje:
1. Egzarchat Rawenny
2. Wenecja i Istria
3. Księstwo Rzymu
4. Księstwo Neapolu
5. Księstwo Kalabrii
6. Tem Hellady
7. Tem Tracki
8. Tem Opsikion
9. Tem Thrakesion
10. Tem Anatolikon
11. Tem Karabisianoi