Leon Korzewnikjanc
 pułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia | 7 stycznia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Stanowiska | Szef Sztabu Strażackiego Ruchu Oporu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | Komendant Zawodowej Straży Pożarnej w Gdyni |
| Odznaczenia | |
      | |
Leon Korzewnikjanc ps. Doliwa, Leon (ur. 7 stycznia 1896, zm. 10 czerwca 1978) – pułkownik wojska i pożarnictwa, polski wojskowy i działacz strażacki związany z Gdynią, radny miejski Gdyni. W latach 1933-1939 i 1945-1947 komendant Zawodowej Straży Pożarnej w tym mieście.
Życiorys
Wywodził się z rodziny o korzeniach ormiańskich[1].
Do Gdyni przebył w latach 30. W 1933 został pierwszym komendantem Zawodowej Straży Pożarnej w Gdyni (oficjalnie – jednostki Straży Zawodowej Gdynia-Miasto)[2].
W latach 30. posiadł VII stopień wyszkolenia pożarniczego (na osiem podówczas istniejących) i jako jeden z najlepiej wyszkolonych strażaków na Pomorzu przewodniczył powiatowej komisji egzaminacyjnej oraz był członkiem Korpusu Technicznego Straży Pożarnych Okręgu Pomorskiego[3].
W 1939 brał udział w obronie Gdyni przed wojskami niemieckimi, wraz z połową swojej jednostki strażackiej wyruszył na Oksywie, gdzie dowodził obroną przeciwpożarową polskich linii, a także brał udział w walkach w tym rejonie[2].
Od grudnia 1939 był szefem sztabu Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”[4]. Po jego wchłonięciu przez Korpus Bezpieczeństwa został szefem sztabu tej organizacji, a w czasie powstania warszawskiego dowodził wszystkimi jednostkami KB w Warszawie[5][6]. Po podpisaniu porozumienia z innymi organizacjami został zastępcą dowódcy Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB[7]. Po wojnie za działalność w Korpusie Bezpieczeństwa został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy[8].
W 1945 powrócił do Gdyni, był jednym z pierwszych strażaków, jacy już w marcu 1945 zgłosili się do jednostki. Powrócił na zajmowane przed wojną stanowisko komendanta i piastował je do 21 września 1947[2]. Odwołany, pozostał jednak związany z Gdynią: zasiadał w jej Radzie Miejskiej z ramienia SD (był także wiceprzewodniczącym Zarządu Miejskiego SD). Pełnił obowiązki prezesa okręgowego Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację 1939–1945[7].
Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera B28-1-14)[7].
Uchwałą Rady Obrony Narodu z dnia 2 października 1944 w uznaniu zasług w walce z okupantem został mianowany generałem brygady[9].
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari[10];
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[11];
- Order Krzyża Grunwaldu III Klasy[8];
- Krzyż Partyzancki[12];
- Warszawski Krzyż Powstańczy (pośmiertnie)[11];
- Medal 10-lecia Polski Ludowej[13].
Przypisy
- ↑ Edward Tryjarski, The History of Armenian Professional Groups in Poland, „The Armenian Review”, 40 (4), Hairenik Association, 1987, s. 75-120 [dostęp 2017-10-13] (ang.).
- ↑ a b c Piotr Skoblik, Historia Zawodowej Straży Pożarnej 1933-1992 r., Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Gdyni, 2014 [dostęp 2017-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-13] (pol.).
- ↑ Stanisław Giziński, Pożarnictwo Pomorza Nadwiślańskiego od XIX wieku do 1939 roku, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, 2003, s. 115, 202 [dostęp 2017-10-13] (pol.).
- ↑ Strażacki Ruch Oporu "Skała", Ignis Vestimenta [dostęp 2017-10-13].
- ↑ Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna: 1940-1945, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2003, s. 123, ISBN 978-83-89078-23-0 [dostęp 2017-10-13] (pol.).
- ↑ Piotr Rozwadowski, Wojsko Powstania Warszawskiego: struktury, dowodzenie, skład osobowy, możliwości bojowe, Bellona; Fundacja "Warszawa Walczy 1939-1945", 2006, s. 22 [dostęp 2017-10-13].
- ↑ a b c Leon Korzewnikjanc, w: „Encyklopedia Gdyni”, Gdynia 2006, s. 357 (tu podany błędny pseudonim: Dolina)
- ↑ a b Aleksander Mazur, Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985, Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988, s. 93, ISBN 978-83-11-07449-1 [dostęp 2017-10-13] (pol.).
- ↑ Powstańcze Biogramy - Leon Korzewnikjanc, www.1944.pl [dostęp 2021-03-13] (pol.).
- ↑ Rozkaz nr 7 dowódcy Połączonych Sił Zbrojnych z dnia 2 października 1944 r. w sprawie nadania Orderu Virtuti Militari
- ↑ a b Augustyn Jaworski, Jacek E. Wilczur, Strażacka wierność, 1986.
- ↑ SŁ O WNIK BIOGRAFICZN - PDF Free Download, docplayer.pl [dostęp 2022-09-08].
- ↑ Wolters Kluwer Poland, Lista osób odznaczonych "Medalem 10-lecia Polski Ludowej". - M.P.1955.106.1419, OpenLEX [dostęp 2022-08-20] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Krzyż Partyzancki
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY 4.0
Grób Leona Korzewnikjanca na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Baretka: Warszawski Krzyż Powstańczy
Autor: Arsen203, Licencja: CC BY-SA 4.0
Strażacki Ruch Oporu "Skała"