Leon Lederman
 Leon Lederman (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 lipca 1922 Buffalo |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3 października 2018 Rexburg |
| Zawód, zajęcie | fizyk |
| Narodowość | żydowsko-amerykańska |
| Tytuł naukowy | profesor |
| Alma Mater | City College of New York Columbia University |
| Stanowisko | dyrektor Fermilab |
| Małżeństwo | 1. Florence Gordon 2. Ellen Carr |
| Odznaczenia | |
 _-_ribbon_bar.png){kind=small} | |
Leon Max Lederman (ur. 15 lipca 1922 w Buffalo[1], zm. 3 października 2018 w Rexburg[2]) – amerykański fizyk pochodzenia żydowskiego, noblista; doświadczalny fizyk cząstek elementarnych i popularyzator, wieloletni dyrektor Fermilabu, a wcześniej profesor Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku.
Lederman w latach 60. udowodnił, że istnieje więcej niż jeden rodzaj neutrin – odkrywając neutrino mionowe, za co otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1988 roku, wraz z Jackiem Steinbergerem i Melvinem Schwartzem[3].
Życiorys
Był synem emigrantów żydowskich przybyłych do Stanów Zjednoczonych z Ukrainy.
W latach 1958–1979 był profesorem Columbia University w Nowym Jorku, a w latach 1979–1989 dyrektorem Laboratorium im. Enrico Fermiego w Batavii. Prowadził badania w dziedzinie fizyki cząstek elementarnych. W 1956 odkrył mezon K0L, a w 1957 przeprowadził obserwację niezachowania parzystości w rozpadach pionów (π) i mionów (μ)[4]. W 1962, wraz z Jackiem Steinbergerem i Melvinem Schwartzem, wykonał eksperyment wykazujący istnienie dwóch typów neutrin (elektronowego i mionowego)[5], za co w 1988 otrzymali wspólnie Nagrodę Nobla. W 1977 odkrył cząstkę ypsilon (ϒ). W następnych latach zajmował się urządzeniami do przyspieszania cząstek elementarnych[3].
Nagrody
Oprócz Nagrody Nobla Lederman otrzymał też inne wyróżnienia. W 1982 został uhonorowany Nagrodą Wolfa w dziedzinie fizyki[3]. Był doktorem honoris causa wielu amerykańskich i zagranicznych uniwersytetów.
Zobacz też
- Oops-Leon
Publikacje
- Leon Lederman, Dick Teresi, Boska cząstka. Jeśli Wszechświat jest odpowiedzią, jak brzmi pytanie?, ISBN 83-86868-10-4
- Leon Lederman, David N. Schramm, From Quarks to the Cosmos
- Leon M. Lederman, Christopher T. Hill, Symmetry and the Beautiful Universe
- Leon M. Lederman, Christopher T. Hill, Quantum Physics for Poets
Przypisy
- ↑ Leon M. Lederman • Autobiografia (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
- ↑ Leon Lederman, 96, Explorer (and Explainer) of the Subatomic World, Dies (ang.). nytimes.com. [dostęp 2018-10-03].
- ↑ a b c The Nobel Prize in Physics 1988 • Leon M. Lederman, Melvin Schwartz, Jack Steinberger (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
- ↑ Lederman Leon Max, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-12].
- ↑ Nobel Lecture • Observations in Particle Physics from Two Neutrinos to the Standard Model (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
Bibliografia
- The Nobel Prize in Physics 1988 • Leon M. Lederman, Melvin Schwartz, Jack Steinberger (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
| XX wiek |
|
|---|---|
| XXI wiek |
|
| 1962 | |
|---|---|
| 1963 | |
| 1964 |
|
| 1965 |
|
| 1966 |
|
| 1967 |
|
| 1968 |
|
| 1969 |
|
- ISNI: 0000 0000 8086 3965
- VIAF: 7451165
- LCCN: n88265847
- GND: 119560429
- NDL: 00470252
- BnF: 12278545h
- SUDOC: 031602592
- BNE: XX885076
- NTA: 081752601
- BIBSYS: 90332622
- Open Library: OL839516A
- PLWABN: 9810622999805606
- NUKAT: n95212020
- J9U: 987007297582905171
- PTBNP: 514916
- LNB: 000106918
- CONOR: 69084515
- KRNLK: KAC199616211
- WorldCat: lccn-n88265847
Media użyte na tej stronie
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
An icon designating the Wolf Foundation logo. Note, that the icon is not a small copy of the Wolf's logo: it was simplified (lost some curves) for legibility.
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Scientific Merit - Grand Cross (Brazil)
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Philadelphia Liberty Medal. USA.
Obverse of the United States National Medal of Science