Leon Lederman
 Leon Lederman (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 lipca 1922 Buffalo |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3 października 2018 Rexburg |
| Zawód, zajęcie | fizyk |
| Narodowość | żydowsko-amerykańska |
| Tytuł naukowy | profesor |
| Alma Mater | City College of New York Columbia University |
| Stanowisko | dyrektor Fermilab |
| Małżeństwo | 1. Florence Gordon 2. Ellen Carr |
| Odznaczenia | |
 _-_ribbon_bar.png){kind=small} | |
Leon Max Lederman (ur. 15 lipca 1922 w Buffalo[1], zm. 3 października 2018 w Rexburg[2]) – amerykański fizyk pochodzenia żydowskiego, noblista; doświadczalny fizyk cząstek elementarnych i popularyzator, wieloletni dyrektor Fermilabu, a wcześniej profesor Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku.
Lederman w latach 60. udowodnił, że istnieje więcej niż jeden rodzaj neutrin – odkrywając neutrino mionowe, za co otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1988 roku, wraz z Jackiem Steinbergerem i Melvinem Schwartzem[3].
Życiorys
Był synem emigrantów żydowskich przybyłych do Stanów Zjednoczonych z Ukrainy.
W latach 1958–1979 był profesorem Columbia University w Nowym Jorku, a w latach 1979–1989 dyrektorem Laboratorium im. Enrico Fermiego w Batavii. Prowadził badania w dziedzinie fizyki cząstek elementarnych. W 1956 odkrył mezon K0L, a w 1957 przeprowadził obserwację niezachowania parzystości w rozpadach pionów (π) i mionów (μ)[4]. W 1962, wraz z Jackiem Steinbergerem i Melvinem Schwartzem, wykonał eksperyment wykazujący istnienie dwóch typów neutrin (elektronowego i mionowego)[5], za co w 1988 otrzymali wspólnie Nagrodę Nobla. W 1977 odkrył cząstkę ypsilon (ϒ). W następnych latach zajmował się urządzeniami do przyspieszania cząstek elementarnych[3].
Nagrody
Oprócz Nagrody Nobla Lederman otrzymał też inne wyróżnienia. W 1982 został uhonorowany Nagrodą Wolfa w dziedzinie fizyki[3]. Był doktorem honoris causa wielu amerykańskich i zagranicznych uniwersytetów.
Zobacz też
- Oops-Leon
Publikacje
- Leon Lederman, Dick Teresi, Boska cząstka. Jeśli Wszechświat jest odpowiedzią, jak brzmi pytanie?, ISBN 83-86868-10-4
- Leon Lederman, David N. Schramm, From Quarks to the Cosmos
- Leon M. Lederman, Christopher T. Hill, Symmetry and the Beautiful Universe
- Leon M. Lederman, Christopher T. Hill, Quantum Physics for Poets
Przypisy
- ↑ Leon M. Lederman • Autobiografia (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
- ↑ Leon Lederman, 96, Explorer (and Explainer) of the Subatomic World, Dies (ang.). nytimes.com. [dostęp 2018-10-03].
- ↑ a b c The Nobel Prize in Physics 1988 • Leon M. Lederman, Melvin Schwartz, Jack Steinberger (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
- ↑ Lederman Leon Max, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-12].
- ↑ Nobel Lecture • Observations in Particle Physics from Two Neutrinos to the Standard Model (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
Bibliografia
- The Nobel Prize in Physics 1988 • Leon M. Lederman, Melvin Schwartz, Jack Steinberger (ang.). Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-29].
| XX wiek |
|
|---|---|
| XXI wiek |
|
| 1962 | |
|---|---|
| 1963 | |
| 1964 |
|
| 1965 |
|
| 1966 |
|
| 1967 |
|
| 1968 |
|
| 1969 |
|
- ISNI: 0000 0000 8086 3965
- VIAF: 7451165
- LCCN: n88265847
- GND: 119560429
- NDL: 00470252
- BnF: 12278545h
- SUDOC: 031602592
- BNE: XX885076
- NTA: 081752601
- BIBSYS: 90332622
- Open Library: OL839516A
- PLWABN: 9810622999805606
- NUKAT: n95212020
- J9U: 987007297582905171
- PTBNP: 514916
- LNB: 000106918
- CONOR: 69084515
- KRNLK: KAC199616211
- WorldCat: lccn-n88265847
Media użyte na tej stronie
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Philadelphia Liberty Medal. USA.
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Scientific Merit - Grand Cross (Brazil)
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
An icon designating the Wolf Foundation logo. Note, that the icon is not a small copy of the Wolf's logo: it was simplified (lost some curves) for legibility.
Obverse of the United States National Medal of Science