Leon Nowosielski
 Ślepowron | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | 1741 |
| Ojciec | Antoni Karol Nowosielski – Kasztelan Nowogródzki |
| Matka | Helena Wrobek-Lettaw |
| Żona | Salomea Sapieha |
| Dzieci | Józef Nowosielski |
Leon Nowosielski (ur. ok. 1698, zm. 1741)[1] z dóbr Lubczy n. Niemnem, podczaszy Wielkiego Księstwa Litewskiego[2], starosta luboszański, buńczuczny, pułkownik[3] królewski Wielkiej Wojny Północnej z nominacji króla Stanisława Leszczyńskiego, kolejny spadkobierca majątku rodzinnego i dzierżawca[4] m. Lubcza, od 1726[5] żonaty z Salomeą Sapieżanką. Posiadali dwór nieopodal zamku w Lubczy nad Niemnem, a także miasta Grodno, Wsielub, Oświeja wraz z okolicznymi dobrami ziemskimi.
Posiadane dobra ziemskie
Majętności ziemskie Leona Nowosielskiego w postaci dóbr lubczańskich to obszar 9933 morg (5598 ha)[6], dzierżawione przez Nowosielskich starożytne miasteczko Lubcz woj. nowogródzkim, nad Niemnem posiadało w okolicy ok. 200 wiosek żydowskich, 32 sioła, tereny te zamieszkiwało ok. 6800 włościan o pracy pańszczyźnianej. Miasta Grodno, Wsielub, Oświeja i okoliczne dobra w guberni mińska, okolicy Nowogródka były uprzednio własnością rodzinną Antoniego, syna Wawrzyńca Nowosielskiego. Spisy i herbarze[7] zawierają informacje o dobrach ziemskich i majątkach. Miasto i okolice Wsielub o powierzchni 7582 dziesięcin należące do rodziny Nowosielskich składały się z 52 wiosek, 595 domów, 1 miasto, 19 uroczysk, 10 folwarków. Tereny te w początkach XVIII wieku zamieszkiwało ok. 3800 katolików i żydów. Od początku XVIII wieku majątek (8283,3 ha) należał do Nowosielskich, a następnie do Radziwiłłów. W II połowie XVIII wieku Wsielub przeszedł we władanie rodziny O'Rourke.
Nabyte od rodziny Sapiehów miasto Oświeja[8] z okolicznymi rozległymi dobrami o powierzchni 24814 dziesięcin (27109,29 ha) położone nad jeziorem oświejskim zawierały ok. 750 chrześcijan i 1470 żydów, czyli ok. 2200 mieszkańców. Na wielki majątek składały się 3 folwarki, 49 wsi, 623 domy. Od początku XVIII wieku do Nowosielskich należał jeden z rynków wraz z zabudowanymi dookoła 9 nieruchomosciami w mieście Grodnie. Był on nabyty od rodziny Potockich[9]. Rynek z nieruchomościami pozostawał w dobrach rodzinnych do II połowy XVIII wieku. Łącznie majątki rodzinne w Wielkim Księstwie Litewskim wynosiły: 4 miasta, ok. 300 wiosek, kilkadziesiąt folwarków, ok. 2000 domów, ok. 14 800 ludzi pracujących w licznych manufakturach i faktoriach na dobrach o powierzchni ok. 41 600 ha.
Przypisy
- ↑ doc. dr Inges Luksaites, Kulturu sankirtos, 60 mećiui, Diemendis, 2000, s. 354.
- ↑ Towarzystwo Miłośników Historii w Warszawie, Przegląd Historyczny, tom 96, PWN, 2005, s 47.
- ↑ Gebenther i Wolff, Polski Słownik Bigraficzny, tom 23, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1994, s. 21, 380.
- ↑ doc. dr Inges Luksaites, Kulturu sankirtos, 60 mećiui, Diemendis, 2000, s. 349, 353.
- ↑ Marcin Matuszewicz, Bohdan Królikowski, Dariusz życia mego: 1758-1764, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 737.
- ↑ Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Warszawa 1886, t. 5, s. 393-394.
- ↑ Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1895, t. 14, s. 65.
- ↑ Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Warszawa 1886, t. 7, s. 743-744.
- ↑ Jerzy Gordziejew, Socjotopografia Grodna w XVIII wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002, s. 132.
Bibliografia
Wydanie Wojska Polskiego
- Wojsko Polskie Biuro Historyczne, Studia i materiały do historii wojskowości, tom 7, cz. 2, Poland, Zakład Historii Wojskowej do 1914 roku, 1995.
Herbarze
- Seweryn hr. Uruski, Adam Amilkar Kosiński, Aleksander Włodarski, Rodzina, herbarz szlachty polskiej, Tom 12, Wydawnictwo Heroldium, Gebethner i Wolff, Warszawa 1915.
- Xawery Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845.
- Janusz Starykoń-Kasprzycki, Michał Dmowski, Polska encyklopedia szlachecka, Wydawn. Instytutu Kultury Historycznej, t. 2, 1937.
Polska
- Eystahy Sapieha, Dom Sapieżyński, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
- Bronisław Chlebowski, Władysłw Walewski, Filip Sulimierski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 7, Warszawa 1886.
Linki zewnętrzne
- Muzeum Czartoryskich – szkła sewisowe rodziny Nowosielskich. czartoryskich.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Media użyte na tej stronie