Leon Pastor

Leon Pastor
Ilustracja
Leon Pastor (przed 1908)
Data i miejsce urodzenia

7 czerwca 1846
Mielec

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1912
Leżajsk

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1869

Leon Pastor (ur. 7 czerwca 1846 w Mielcu, zm. 4 lutego 1912 w Leżajsku) – duchowny rzymskokatolicki, kanonik honorowy, poseł do Rady Państwa i Sejmu Krajowego Galicji.

Życiorys

Urodził się w 1846 w Mielcu jako syn miejscowego lekarza[1] Adolfa (zm. w 1847) i Franciszki z Smalbachów[2]. Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum w Rzeszowie, a następnie Seminarium Duchowne w Przemyślu[3]. Otrzymał święcenia kapłańskie w 1869 i przez kllka lat był wikarym przy przemyskiej katedrze oraz kapelanem więzienia[3]. W latach 1873-1874 był także katechetą w szkole ludowej i niższej realnej i równocześnie suplentem katechetyki i metodyki nauczania religii w Seminarium Duchownym[3]. Był osobą muzykalną, dobrym śpiewakiem i uzdolnionym kaznodzieją[3].

Od 1875 do 1898 był proboszczem Parafii św. Wawrzyńca w Radymnie[4] w pow. jarosławskim. Przeprowadził tam remont kościoła parafialnego. Był jednym z pierwszych księży w diecezji przemyskiej którzy podjęli szeroką działalność społeczną na rzecz podniesienia poziomu oświaty a także materialnego swoich parafian. Założył Towarzystwo powroźnicze w Radymnie, skupiające miejscowych rzemieślników i przez wiele lat był jego dyrektorem. Był także kuratorem powstałej z jego inicjatywy szkoły rzemieślniczej oraz założycielem miejscowej kasy pożyczkowej[3]. Od 1878 był członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie. Był także członkiem Rady Powiatu w Jarosławiu (1887-1891)[5]. W latach 1898-1910 był proboszczem w Bieczu, od 1901 prałatem, a od 1905 dziekanem tamtejszym. Przy fachowej pomocy konserwatorów krakowskich przeprowadził restaurację wnętrza tamtejszego renesansowego kościoła parafialnego. Członek Rady Powiatu w Gorlicach (1901-1910). W latach 1910-1912 proboszcz Parafii Trójcy Przenajświętszej w Leżajsku[6] w 1910.

Był zaangażowany politycznie, szybko zyskał renomę zręcznego, umiarkowanego lecz zmiennego polityka[3].

Był posłem do austriackiej Rady Państwa VIII kadencji (13 stycznia 1893 - 22 stycznia 1897), IX kadencji (27 marca 1897 - 7 września 1900), X kadencji (31 stycznia 1901 - 30 stycznia 1907) i XI kadencji (17 czerwca 1907 - 30 marca 1911)[7]. Po raz pierwszy został wybrany w kadencji VIII w wyborach uzupełniających po śmierci Władysława Koziebrodzkiego w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu nr 13 (Jarosław-Radymno-Sieniawa-Pruchnik-Cieszanów-Lubaczów). W kadencji IX wybrano go w kurii V (powszechnej) z okręgu wyborczego nr 8 (Jarosław–Radymno-Sieniawa-Pruchnik-Łańcut– Przeworsk-Leżajsk-Lubaczów-Cieszanów–Jaworów–Krakowiec-Gródek-Janów), w kadencji X z kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego 10 (Jasło-Frysztak-Gorlice-Biecz-Krosno-Żmigród-Dukla). Po zmianie prawa wyborczego mandat zdobył w galicyjskim okręgu wyborczym nr 24 (Jasło-Gorlice-Grybów-Biecz-Strzyżów-Frysztak-Pilzno-Dębica). Należał do parlamentarnych komisji: budżetowej i wojskowej. Był członkiem Koła Polskiego w Wiedniu, od 1907 drugim zastępcą prezesa Koła. Akcentując swoją bezpartyjność, skupiał kolo siebie sympatyków nurtu chrześcijańsko-społecznego. Przez dłuższy czas współpracował z ks. Stanisławem Stojałowskim, mimo że do jego stronnictwa nie wstąpił. W 1905 stanął na czele zorganizowanego przez siebie Polskiego Centrum Ludowego, które próbowało rywalizować z Polskim Stronnictwem Ludowym. Jednak jako przywódca nie sprawdził się Wkrótce potem Centrum rozpadło się.

Dwukrotnie był posłem Sejmu Krajowego Galicji najpierw VIII kadencji (31 października 1905 - 12 października 1907) potem IX kadencji (15 września 1908 - 4 lutego 1912) wybieranym w kurii III (miast) w okręgu wyborczym nr 18 (Gorlice-Jasło)[8]. Pierwszy raz został wybrany w wyborach uzupełniających po śmierci Adama Skrzyńskiego[8]. Po jego śmierci w 1912 jego mandat objął Ludomił German[8]. W Sejmie Krajowym początkowo był reprezentantem Centrum Ludowego ale w 1908 przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jednak już w maju 1909 wystąpił z niego zrażony antyklerykalizmem Jana Stapińskiego[3]. W tym czasie naraził się bpowi Józefowi Pelczarowi, który patronował w swej diecezji Związkowi Katolicko-Społecznemu, a który Pastor zwalczał[3]. W 1911 roku zrezygnował z mandatu w Sejmie Krajowym z powodu przegranej w wyborach do Rady Państwa[3], a według innych z powodu złego stanu zdrowia.[9]

Zmarł 4 lutego 1912 w Leżajsku i tam został 9 lutego pochowany.[10]

Publikacje

Był autorem publikacji pt. Sześć krótkich nauk dogmatyczno-moralnych o rzeczywistej obecności Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie Ołtarza, Przemyśl 1886[11], oraz Kazania na temat pieśni kościelnych rozłożone na niektóre uroczystości kościelne, Przemyśl 1884, Wydał też: Mowę na pogrzebie śp. ks. Macieja Hebdy, Jarosław 1891.

Wyróżnienia

W 1901 został tajnym szambelanem papieskim. W 1908 roku otrzymał tytuł kanonika honorowego kapituły przemyskiej.[12] Był honorowym obywatelem miast Radymno, Biecz, Dębica.

Przypisy

  1. ↑ Nekrologia ks. Leon Pastor Czas 1912 nr 59 z 7 lutego s.3
  2. ↑ Matka jego była neofitką i z tego powodu przeciwnicy wypominali mu pochodzenie żydowskie, insynuując nawet, że zmienił nazwisko
  3. ↑ a b c d e f g h i Czesław Lechicki, Pastor Leon (1846--1912), Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980, s. 260-261
  4. ↑ Historia chrześcijaństwa na ziemi radymniańskiej. radymno.pl. [dostęp 2016-03-17].
  5. ↑ Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Pastor, Leon - Parlamentarier 1848-1918 online [22.06.2020]
  6. ↑ Zmarli kapłani i zakonnicy. fara.lezajsk.pl. [dostęp 2016-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)].
  7. ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1918, Warszawa 1996,
  8. ↑ a b c Stanisław Grodziski - "Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914", Warszawa 1993, ISBN 83-7059-052-7
  9. ↑ ks Leon Pastor Kurier Lwowski 1912 nr 55 s. 3
  10. ↑ Pogrzeb sp. ks. Leona Pastora Kurier Lwowski 1912 nr 63 s.5
  11. ↑ Sześć krótkich nauk dogmatyczno-moralnych o rzeczywistej obecności Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie Ołtarza. tedeum.pl. [dostęp 2016-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-28)].
  12. ↑ Mianowania Kurier Lwowski 1908 nr 409 s.3

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Leon Pastor (-1908).jpg
Leon Pastor (-1908)