Leon Potocki (1799–1864)

Leon Potocki

Bonawentura z Kochanowa
Pilawa Złota
Data i miejsce urodzenia	14 VII 1799 Kochanów
Data i miejsce śmierci	6 XII 1864 Riga
Ojciec	Stanisław Florian Potocki
Żona	Józefa Barbara Genowefa hr. Korwin-Kossakowska h. Ślepowron, Anna Młokosiewicz h. Fuengirola
Dzieci	z 1 mal. Julia Potocka, Jadwiga Potocka/ z 2 mal. Leonia Potocka
Odznaczenia

Leon ze Złotego Potoka Potocki herbu Złota Pilawa (pseud. Bonawentura z Kochanowa, ur. 14 lipca 1799 w Kochanowie^[1], zm. 6 grudnia w 1864 w Rydze) – polski pisarz, pamiętnikarz, literat i powieściopisarz. Był synem Stanisława, generała w wojsku Królestwa Polskiego i chrześniakiem księcia Józefa Poniatowskiego. Za życia był popularny jako pamiętnikarz i twórca prac dotyczących historii obyczaju. Po śmierci został prawie zupełnie zapomniany.

Odznaczony Orderem Świętego Stanisława II i III klasy w 1816 roku^[2].

Życiorys

W latach (prawdopodobnie) 1817–1820 studiował na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. Z tego okresu datują się dokonania literackie Potockiego. Bezpośrednio po ukończeniu studiów ożenił się z Barbarą Kossakowską i osiadł w majątku żony – Rudawie (k. Świsłoczy). W roku 1828 został szambelanem dworu Królestwa Polskiego. Uczestniczył w powstaniu listopadowym walcząc pod dowództwem generała Dembińskiego. Został członkiem rządu tymczasowego w powiecie poniewieżskim. Po porażce w październiku 1831 wyemigrował do Drezna. Na emigracji poznał m.in. Mickiewicza. W 1834 po ogłoszeniu amnestii wrócił do kraju. Wkrótce rozwiódł się z żoną i dwa lata spędził na dworach rodziny i przyjaciół na Litwie. W roku 1836 powrócił na stałe do Warszawy. Tutaj brał bardzo aktywny udział w życiu publicznym prowadząc działalność redaktorską, naukową i przede wszystkim pisarską.

Został pochowany na cmentarzu przy kościele św. Franciszka w Rydze.

Twórczość

Potocki był jednym z założycieli „Biblioteki Warszawskiej”.

Wybrane książki

• Wiersze rozmaite – Poznań 1830, 1836^[3] (podpisane L.P. – autorstwo niepewne)
• Święcone, czyli pałac Potockich w Warszawie – opowieści historyczno-obyczajowe, Poznań 1854^[4] (podpisane "Bonawentura z Kochanowa")
• Szkic towarzyskiego życia miasta Warszawy z drugiej połowy XIX stulecia – powieść, Poznań 1854^[5] (podpisane L.P.)
• Wspomnienie o Kownie – Poznań 1854^[6] sane "Bonawentura z Kochanowa")
• Dwaj bracia artyści. Zarys życia towarzyskiego XIX wieku – powieść, Poznań 1856^[7] (podpisane L.P.)
• Zarysy życia towarzyskiego z dziewiętnastego stulecia – powieść, Poznań 1856^[8] (podpisane L.P.)
• Wincenty Wilczek i pięciu jego synów. Wspomnienie z drugiej połowy osiemnastego i początku dziewiętnastego wieku – powieść, Poznań 1859^[9][10] (podpisane "Bonawentura z Kochanowa")
• Przeznaczenie, czyli badacz nauk przyrodzonych – opowiadanie, Wilno, 1861^[11]
• Pamiętniki pana Kamertona – szkice, Poznań 1869, 3 t. (podpisane L.P.)^[12][13]
• Kazimierz z Truskowa czyli pierwszy i ostatni litewski powstaniec – praca historyczna, Poznań 1874, (podpisane "Bonawentura z Kochanowa")
• Urywek ze wspomnień pierwszej mojej młodości – pamiętnik, Poznań 1876^[14]
• Wspomnienia o Świsłoczy Tyszkiewiczowskiej, Dereczynie i Różanie – Wilno 1910^[15]

Przypisy

Bibliografia

• Obraz literatury polskiej. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831–1863, praca zbiorowa. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1988. ISBN 83-08-00276-5.

Linki zewnętrzne

• Leon Potocki z Złotego Potoka h. Pilawa (Złota) (ID: 11.434.148)
• Publikacje Leona Potockiego w bibliotece Polona
• Leon Potocki, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-04].