Leonard Neuger

Leonard Neuger
Ilustracja
Leonard Neuger, 2015
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1947
Kraków

Data i miejsce śmierci

9 lipca 2021
Kraków

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: slawistyka
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1978

Profesura

1995

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Uniwersytet Sztokholmski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP Krzyż Wolności i Solidarności

Leonard Neuger (ur. 2 kwietnia 1947 w Krakowie, zm. 9 lipca 2021 tamże) – polski slawista i tłumacz pochodzenia żydowskiego, działacz opozycji demokratycznej w PRL, członek NSZZ „Solidarność”, w latach 1983–2015 przebywający w Szwecji, profesor i dyrektor Instytutu Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie.

Życiorys

Od 1965 studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uczestniczył w protestach studenckich w marcu 1968, był członkiem komitetu strajkowego studentów uczelni krakowskich. Za swoją działalność został aresztowany pod koniec kwietnia 1968 i we wrześniu tegoż roku skazany na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w kwocie 4000 zł. Ostatecznie powrócił na studia i w 1970 obronił pracę magisterską napisaną pod kierunkiem Kazimierza Wyki. W latach 1970–1974 pracował jako nauczyciel języka angielskiego w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie. Od 1974 pracował w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Tam w 1978 obronił pracę doktorską Kazimierz Wyka jako krytyk literacki w latach powojennych napisaną pod kierunkiem Ireneusza Opackiego.

Od 1980 był członkiem NSZZ „Solidarność”. Kierował Komisją Zakładową Związku w swoim miejscu pracy. W 1981 został redaktorem pisma Tygodnik Katowicki, wydawanego poza cenzurą przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany w dniu 18 grudnia 1981. Przebywał w zakładach karnych w Szerokiej i Uhercach. Został zwolniony w czerwcu 1982, ale uniemożliwiono mu powrót do pracy na uniwersytecie.

W kwietniu 1983 wyemigrował do Szwecji. W tym samym roku rozpoczął pracę w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie. Od 1995 pracował tam jako profesor języka i literatury polskiej, w 2003 został dyrektorem Instytutu Slawistyki. W 2012 przeszedł na emeryturę. Od 2015 z powrotem mieszkał w Polsce[1].

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich do sierpnia 2020 roku[2].

Zmarł 9 lipca 2021[3] w Krakowie[4]. Został pochowany 20 lipca 2021 na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Krakowie[5][6].

Książki

Leonard Neuger, 2019
  • Dosyć żartów (1993)
  • Pomysły do interpretacji. Studia i szkice o literaturze polskiej (1997)
  • Z perspektywy tłumacza. Szkice o poezji szwedzkiej (1997)
  • Ćwiczenia z wrażliwości. Duże i małe szkice literackie (2006)
  • Zwierciadło. Andriej Tarkowski w rozmowie z Jerzym Illgiem i Leonardem Neugerem (2016)

Tłumaczenia

  • Carl Michael Bellman, Fredmanowe Posłania i Pieśni (1991)
  • Magnus Florin, Ogród (1999)
  • Katarina Frostenson, 4 monodramy; Sala P (1999)
  • Harry Martinson, Poezje wybrane (1995; wraz z Januszem Bogdanem Roszkowskim)
  • Rita Tornborg, Imieniny Salomona (1993)
  • Tomas Tranströmer, Dziki rynek; Żywym i umarłym (1989)
  • Tomas Tranströmer, Moja przedmowa do ciszy (1992)
  • Tomas Tranströmer, Muzeum motyli (1994)
  • Tomas Tranströmer, Gondola żałobna (1996)
  • Tomas Tranströmer, Wiersze i proza 1954–2004 (2012 - z Magdaleną Wasilewską-Chmurą)
  • Marcia Sá Cavalcante Schuback, Pochwała nicości. Eseje o hermeneutyce filozoficznej (2008)
  • Eric Johan Stagnelius, Elegie (1991)

Nagrody i odznaczenia

Przypisy

  1. Leonard Neuger - "Wierutne bajki dla dorosłych dzieci". miasto-ogrodow.eu. [dostęp 2021-07-28]. (pol.).
  2. Janusz Anderman i inni: Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. „Zeszyty Literackie”, 14 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-21].
  3. Leonard Neuger. us.edu.pl. [dostęp 2021-07-11]. (pol.).
  4. Był przewodnikiem i przyjacielem polskich poetów. Nie żyje Leonard Neuger. wyborcza.pl, 11 lipca 2021. [dostęp 2021-07-28]. (pol.).
  5. Nekrolog Leonarda Neugera opublikowany przez przyjaciół. wyborcza.pl, 19 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05].
  6. Pogrzeb Leonarda Neugera. gwzkrakow.pl, 16 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05].

Bibliografia

  • Tadeusz Nowakowski Polacy w Szwecji. Słownik biograficzny emigracji polskiej w Szwecji, wyd. 1992, s. 112-113
  • Julian Kwiek Marzec 1968 w Krakowie, wyd. Kraków 2008, według indeksu
  • Biogram na stronie immi.se. immi.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-06)].

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Wolności i Solidarności BAR.svg
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.
Leonard Neuger 2015.jpg
Autor: Franek Vetulani, Licencja: CC BY-SA 4.0
Leonard Neuger w Krakowie.
POL Order Zaslugi RP kl4 BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Oficerskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
POL Order Zaslugi RP kl3 BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Komandorskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
Leonard Neuger 16012019 1b.jpg
Autor: Pawel Zarychta, Licencja: CC BY-SA 4.0
Leonard Neuger as a guest of IFG UJ, January 2019