Leonard Skierski

Leonard Skierski

generał dywizji
Pełne imię i nazwisko	Leonard Kazimierz Skierski
Data i miejsce urodzenia	26 kwietnia 1866 Stopnica, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	w kwietniu 1940 Charków, ZSRR
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	7 Dywizja Piechoty 4 Dywizja Piechoty 4 Armia Inspektorat Armii Nr III GISZ
Stanowiska	d-ca dywizji piechoty dowódca armii inspektor armii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Gen. Leonard Skierski, gen. Paul Henrys i marszałek Józef Piłsudski, sierpień 1920 r.

Konferencja inspektorów armii w Warszawie, początek 1926. Pierwszy rząd od lewej: gen. Mieczysław Norwid-Neugebauer, gen. Jan Romer, gen. Lucjan Żeligowski, gen. Edward Śmigły-Rydz, gen. Aleksander Osiński. Drugi rząd od lewej: NN, mjr Aleksander Prystor, gen. Józef Rybak, gen. Leonard Skierski, gen. Tadeusz Piskor, płk Tadeusz Kasprzycki

Leonard Kazimierz^[1] Skierski (ur. 26 kwietnia 1866 w Stopnicy, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – generał-major Armii Imperium Rosyjskiego i generał dywizji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Leonard Kazimierz Skierski urodził się 26 kwietnia 1866 w Stopnicy, w starej rodzinie szlacheckiej herbu Puchała, wyznania kalwińskiego (ewangelicko-reformowanego) jako syn Henryka Skierskiego i Heleny z Hassmanów. Jego młodszy brat Stefan Skierski (1873–1948) był pastorem i wieloletnim superintendentem (biskupem) Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.

Uczył się w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach^[2]. W związku z wyznaniem ewangelickim, nie dotyczyło go ograniczenie imperatorskie o ograniczeniu służby w armii carskiej Polaków wyznania katolickiego, wstąpił ochotniczo do wojska. Ukończył Woroneski Korpus Kadetów i Michajłowską Szkołę Artyleryjską w Petersburgu w 1887. Mianowany do stopnia oficerskiego w 1888 w 3 Brygadzie Artylerii Gwardii. W 1906 awansował na pułkownika artylerii.

W początkach I wojny światowej dowodził II dywizjonem 3 Brygady Artylerii Gwardii. 11 lutego 1915 został awansowany na generała majora ze starszeństwem z dniem 29 września 1914. Od 10 marca 1915 dowodził VII Brygadą Artylerii. Następnie był szefem sztabu XXI Korpusu Armijnego. 28 kwietnia 1917 został inspektorem artylerii V Korpusu Armijnego. Po wybuchu rewolucji lutowej 1917 zorganizował w 5 Korpusie Stowarzyszenie Żołnierzy Polaków, z zamiarem tworzenia IV Korpusu Polskiego w Rosji. Był aresztowany przez bolszewików, ale udało mu się zbiec na Ukrainę, gdzie wstąpił do II Korpusu Polskiego w Rosji generała Eugeniusza de Henning-Michaelisa. Po rozbrojeniu Korpusu przez wojska austro-węgierskie, Skierski uniknął aresztu i walczył w oddziałach „białych”.

15 maja 1919 został mianowany dowódcą 7 Dywizji Piechoty^[3], a 20 maja 1919 został oficjalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała podporucznika i starszeństwa z dniem 29 września 1914 roku^[4]. 25 lipca 1919 został zwolniony z czynnej służby i zaliczony do I Rezerwy. 26 sierpnia 1919 został ponownie powołany do czynnej służby w Wojsku Polskim i przydzielony do armii generała Hallera^[5]. Absolwent IV kursu w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie.

W 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, w trakcie działań pościgowych, rozpoczętych pod stolicą po Bitwie Warszawskiej, dowodził 4 Armią. Kierowany przez niego związek operacyjny i 2 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, 25 września zdobyły Grodno i rozbiły siły bolszewickie w jego rejonie. Przypieczętowało to sukces operacji niemeńskiej^[6].

20 września 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika, „w artylerii z grupy b. Korpusów Wschodnich i b. armii rosyjskiej”^[7].

28 lutego 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała porucznika, „w artylerii z grupy b. Korpusów Wschodnich i b. armii rosyjskiej”^[8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 w korpusie generałów^[9].

W dniach przewrotu majowego 1926 opowiedział się po stronie J. Piłsudskiego, aresztowany przez zwolenników rządu. Zwolniony, potem faworyzowany przez piłsudczyków. Był m.in.:

• dowódcą 7 Dywizji Piechoty V – VII 1919 w powstaniu śląskim,
• dowódcą 1 Dywizji Strzelców Polskich armii Hallera VII – IX 1919, walczył na Wołyniu,
• dowódcą 13 Dywizji Piechoty, IX – XII 1919,
• dowódcą 4 Dywizji Piechoty, XII 1919 – V 1920, udział w wyprawie kijowskiej,
• dowódca Grupy Operacyjnej V – VII 1920, w wojnie polsko-bolszewickiej,
• dowódcą 4 Armii VII 1920 – II 1921, udział w bitwie o Warszawę i kontruderzeniu Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej, 4 Armia w walkach osiągnęła rz. Słucz na Wołyniu. Za walki odznaczony Virtuti Militari drugiej klasy,
• inspektorem Armii nr III w Toruniu, II 1921 – X 1926,
• inspektorem armii w Warszawie, X 1926 – XII 1931.

Z dniem 31 grudnia 1931 został przeniesiony w stan spoczynku^[10].

Na emeryturze osiadł w Warszawie. Działał w stowarzyszeniach Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce. W 1936 został wybrany przewodniczącym Synodu Kościoła. W chwili agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 przebywał gościnnie z żoną Natalią i płk. Rajmundem Brzozowskim u generała Stanisława Sołłohuba-Dowoyno w majątku Ziołowo w powiecie kobryńskim^[11][12]. 20 września gen. Sołłohub-Dowoyno został zastrzelony przez funkcjonariusza NKWD na oczach swej rodziny, a gen. Skierskiego aresztowano jak stał, nie pozwalając mu zabrać nawet płaszcza, po czym osadzono w więzieniu NKWD w Kobryniu^[13][14]. 15 października 1939 przewieziono go do obozu w Starobielsku, a następnie w 1940 zamordowano w siedzibie NKWD w Charkowie.

Generał Leonard Skierski był najprawdopodobniej najstarszym polskim jeńcem zamordowanym w ramach zbrodni katyńskiej. Pochowany został na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie^[15].

Tablica poświęcona pamięci oficerów Wojska Polskiego pomordowanych w Katyniu i Charkowie, m.in. generałowi Leonardowi Skierskiemu. Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku został awansowany pośmiertnie do stopnia generała broni^[16]. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

Od 1908 żonaty z Natalią z d. Goryn wyznania prawosławnego. Ich małżeństwo było bezdzietne, ale Leonard adoptował jej syna z pierwszego małżeństwa Waleriana (ur. 1909)^[17]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari nr 13^[18][17]
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 81 (1921)^[17][19]
• Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)^[20]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)^[21]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[22]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921)^[23][17]
• Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)^[17][24]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[18]
• Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża I klasy^[18]
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
• Odznaka pamiątkowa 37 pułku piechoty Ziemi Łęczyckiej (1931)^[25]
• Krzyż Wielki Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1926)^[18][26]
• Wielki Oficer Orderu św. Sawy (Jugosławia)^[18]
• Wielki Oficer Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja, 1926)^[18][27]
• Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1929)^[28][18]
• Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1921)^[17][18][29]
• Order św. Stanisława z Mieczami I klasy (Imperium Rosyjskie, 30 kwietnia 1915)
• Order św. Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie, 1904)
• Order św. Anny II klasy (Imperium Rosyjskie, 1906)
• Order św. Włodzimierza z Mieczami II klasy (Imperium Rosyjskie, 26 marca 1916)
• Order św. Włodzimierza z Mieczami III klasy (Imperium Rosyjskie, dwukrotnie: 1913 i 3 stycznia 1915)

Upamiętnienie

15 sierpnia 2014, w 94. rocznicę bitwy warszawskiej, na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie została odsłonięta tablica upamiętniająca ośmiu dowódców polskich oddziałów uczestniczących w walkach, którzy w 1940 zostali ofiarami zbrodni katyńskiej; upamiętnieni zostali gen. dyw. Stanisław Haller, gen. dyw. Henryk Minkiewicz, gen. dyw. Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, gen. bryg. Kazimierz Orlik-Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki, ppłk Wilhelm Kasprzykiewicz^[30][31].

Przypisy

Bibliografia

• Jadwiga Szulc, Eugeniusz Szulc: Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie. Warszawa: PIW, 1989. ISBN 83-06-01759-5.
• T. Kryska Karski S. Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, wyd. Editions Spotkania Warszawa 1991.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
• Henryk P. Kosk: Generalicja polska, t. 2, wyd. Oficyna Wydawnicza „Ajaks” Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0.
• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 488. [dostęp 2014-12-06].
• Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Leonard Skierski. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 grudnia 2014)].
• Leonard Skierski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 grudnia 2014)].

Linki zewnętrzne

• Скерский Леонард-Вильгельм Генрихович, Kartoteka projektu „Armia Rosyjska w Wielkiej Wojnie”.