Leonid Mandelstam

Leonid Mandelstam, Леонид Исаакович Мандельштам (ur. 22 kwietnia^?/ 4 maja 1879 w Mohylewie, zm. 27 listopada 1944 w Moskwie) – radziecki fizyk żydowskiego pochodzenia.

Był synem Isaaka i Miny Kagan. Do 12. roku życia uczył się w domu w Odessie (dokąd jego rodzina przeniosła się wkrótce po jego narodzeniu^[1]), a od 1891 do 1897 był uczniem gimnazjum, które ukończył ze srebrnym medalem. W 1897 rozpoczął studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie, a od 1898 studiował na uniwersytecie w Strasburgu. W 1912 obronił pracę doktorską, w 1913 otrzymał tytuł profesora fizyki stosowanej na uniwersytecie w Strasburgu, w 1914 wrócił do Odessy i został wykładowcą Uniwersytetu Noworosyjskiego. Od 1917 był też profesorem fizyki instytutu politechnicznego w Tyflisie (Tbilisi), w 1918 objął funkcję profesora fizyki w reaktywowanym Odeskim Instytucie Politechnicznym, a w 1922 przeniósł się do Moskwy, następnie na krótko do Leningradu, gdzie pracował jako konsultant w państwowym laboratorium fizyczno-technicznym przy Leningradzkim Instytucie Fizyczno-Technicznym. W 1925 wrócił do Moskwy i objął katedręv fizyki teoretycznej Uniwersytetu Moskiewskiego, w 1928 został członkiem korespondentem, a w 1929 członkiem rzeczywistym Akademii Nauk ZSRR^[2]. Był twórcą jednej z dwóch największych szkół myśli w fizyce radzieckiej (druga z nich została stworzona przez Lwa Landau), zajmował się głównie szeroko pojętą teorią drgań i oscylacji, która obejmowała między innymi optykę i fizykę kwantową.

Pracując wspólnie z Grigorijem Landsbergiem był współodkrywcą efektu niesprężystego rozpraszania światła, który jest używany praktycznie w spektroskopii ramanowskiej, dokonał tego odkrycia przed Ramanem.

Był mentorem Igora Tamma, zdobywcy Nobla w dziedzinie fizyki w 1958.

Nagrody i odznaczenia

• Order Lenina (1944)
• Nagroda Leninowska (1931)
• Nagroda Stalinowska (1942)
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1940)
• Nagroda im. Mendelejewa (1936)

Przypisy

Bibliografia

• Feînberg, E.L. The forefather Uspekhi Fizicheskikh Nauk, Vol. 172, 2002 (Physics-Uspekhi, Vol. 45, 2002)
• Nekrolog Mandelstama
• L. I. Mandelshtam, I. E. Tamm „The uncertainty relation between energy and time in nonrelativistic quantum mechanics”, Izv. Akad. Nauk SSSR (ser. fiz.) 9, 122-128 (1945). English translation: J. Phys. (USSR) 9, 249-254 (1945).