Leonida Lari

Leonida Lari
ilustracja
Imię i nazwisko po urodzeniu

Liubovi Tuchilatu

Data i miejsce urodzenia

26 października 1949
Bursuceni

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 2011
Kiszyniów

Leonida Lari, także Leonida Lari-Iorga (ur. 26 października 1949 w Bursuceni jako Liubovi Tuchilatu[1], zm. 10 grudnia 2011 w Kiszyniowie) – mołdawska i rumuńska poetka, pisarka i tłumaczka oraz polityk, działaczka Frontu Ludowego Mołdawii, deputowana do Rady Najwyższej Związku Radzieckiego z Mołdawskiej SRR oraz do parlamentu Rumunii z ramienia Partii Wielkiej Rumunii.

Życiorys

Jej rodzice byli nauczycielami. Ukończyła studia w zakresie filologii rumuńskiej[1] na uniwersytecie w Kiszyniowie. Następnie podjęła pracę w muzeum literatury im. Dymitra Kantemira, w którym pracowała od 1971 do 1973. W latach 1985-1988 redagowała dział kultury i sztuki w piśmie "Literatura i Sztuka", zaś od 1988 do 2003 była redaktor naczelną pisma "Głos narodu", pierwszego w Mołdawskiej SRR czasopisma drukowanego w języku mołdawskim (rumuńskim) alfabetem łacińskim. Jest autorką 24 tomów poezji i tekstów literackich prozą. Zajmowała się również przekładami poezji światowej na język rumuński[2].

Działała we Froncie Ludowym Mołdawii od początku jego istnienia, będąc jedną z najsłynniejszych postaci w ruchu narodowym Mołdawian końca lat 80. XX wieku[1][3]. Głosiła hasła panrumunizmu, zjednoczenia Mołdawii z Rumunią oraz szowinistyczne hasła wymierzone przeciwko Rosjanom i rosyjskojęzycznym mieszkańcom Mołdawii[4][5]. Podczas jednej z demonstracji mołdawskiego ruchu narodowego wzięła symboliczny ślub z pomnikiem Stefana Wielkiego w Kiszyniowie[5].

W latach 1988-1990 była deputowaną do Rady Najwyższej ZSRR z Mołdawskiej SRR, od 1990 do 1992 była członkinią stałego biura Frontu. Od 1990 do 1997 kierowała natomiast Chrześcijańsko-Demokratyczną Ligą Kobiet Mołdawii[1].

Od 1992 kontynuowała działalność polityczną w Rumunii. W 1996 została wybrana deputowaną do parlamentu z ramienia Narodowo-Chłopskiej Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej. Następnie przeszła do Partii Wielkiej Rumunii i z jej listy jeszcze dwukrotnie uzyskiwała mandat w 2000 i 2004. Ostatecznie opuściła również tę partię[2]. W 2006 wróciła do Narodowo-Chłopskiej Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej[6].

Zmarła w 2011 na raka[7] i została pochowana na Cmentarzu Centralnym (Ormiańskim) w Kiszyniowie[8].

Rodzina

Jej mężem był aktor i reżyser Mihai Iorga, z którym miała trzy córki: Ramonę, Cristinę i Emanuelę[2].

Twórczość

  • Piaţa Diolei, 1974
  • Mitul trandafirului, 1985
  • Scoica solară, 1987
  • Insula de repaos, 1988,
  • Dulcele foc, 1989
  • Anul 1989, 1990
  • Lira şi păianjenul, 1992
  • Epifanii, 1994
  • Scrisori de pe strada Maica Domnului, 1995
  • Lunaria, 1995
  • Infinitul de aur, 2001[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e A militat pentru unirea Basarabiei cu România şi s-a logodit cu Ştefan cel Mare. Vezi cine a fost Leonida Lari, „adevarul.ro” [dostęp 2017-01-18] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-29] (rum.).
  2. ↑ a b c STRUCTURA PARLAMENTULUI ROMÂNIEI 2004-2008, www.cdep.ro [dostęp 2017-01-18] (rum.).
  3. ↑ Leonida Lari, keen supporter of Romanian-Moldovan union, dies, www.nineoclock.ro [dostęp 2017-01-18] (ang.).
  4. ↑ P. Oleksy, Mołdawski nacjonalizm vs. naddniestrzańska państwowotwórczość — przesłanki społecznej mobilizacji w konflikcie naddniestrzańskim, "Sensus Historiae", vol. XI, s. 166.
  5. ↑ a b K. Całus, Mołdawia. Państwo niekonieczne, Czarne, Wołowiec 2020, s. 296-298.
  6. ↑ Leonida Lari-Iorga se reîntoarce la PNţCD, „adevarul.ro” [dostęp 2017-01-18] (ang.).
  7. ↑ Scriitoarea Leonida Lari a murit, la 62 de ani, „Mediafax.ro” [dostęp 2017-01-18] (ang.).
  8. ↑ A murit Leonida Lari, „adevarul.ro” [dostęp 2017-01-18] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Leonida Lari.jpg
Autor: Ion Chibzii from Chisinau. , Moldova., Licencja: CC BY-SA 2.0
Moldovan poet Leonida Lari (70-ies).