Leontyne Price

Leontyne Price
Ilustracja
(c) Jack Mitchell, CC BY-SA 4.0

Leontyne Price (1994)
Data i miejsce urodzenia10 lutego 1927
Laurel (Missisipi)
Gatunkimuzyka poważna
Zawódśpiewaczka (sopran)
WydawnictwoRCA, Sony, BMG
Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Narodowy Medal Sztuki (USA)
Leontyne Price jako Bess w Porgy and Bess G. Gershwina, 1953
fot. Carl Van Vechten

Mary Violet Leontyne Price (ur. 10 lutego 1927 w Laurel w stanie Missisipi) – amerykańska śpiewaczka operowa, sopran. Pierwsza czarnoskóra diwa Metropolitan Opera, legendarna interpretatorka sopranowych ról w operach Giuseppe Verdiego i Giacomo Pucciniego, laureatka 19 statuetek Grammy. Zyskała sławę w latach 50. i występowała na scenie do 1985 (dawała recitale jeszcze przez dalsze kilkanaście lat). Została odznaczona Prezydenckim Medalem Wolności w 1965 i Narodowym Medalem Sztuki w 1985.

Początki kariery

Leontyne Price urodziła się w stanie Missisipi w rodzinie akuszerki i młynarza. Jako trzyletnie dziecko zaczęła uczyć się gry na fortepianie u miejscowego nauczyciela. W wieku lat dziesięciu usłyszała śpiewającą Marian Anderson i zapragnęła zostać śpiewaczką. Jako nastolatka śpiewała w chórach przy kościele metodystów oraz w chórze szkolnym. Jej niezwykłe zdolności wokalne pierwsza dostrzegła Elizabeth Chisholm, kobieta, u której ciotka Leontyne Price była gospodynią domową. Jednak na amerykańskim południu czarnoskóra dziewczyna mogła liczyć w najlepszym razie na karierę nauczycielki muzyki. Price podjęła zatem studia w Wilberforce College (przeznaczonym wyłącznie dla Afroamerykanów), gdzie zdecydowanie się wyróżniała. Z pomocą Elizabeth Chrisholm oraz Paula Robesona otrzymała stypendium w Juilliard School w Nowym Jorku.

W 1952 zadebiutowała na scenie w uczniowskim przedstawieniu Falstaffa Giuseppe Verdiego i jeszcze w tym samym roku wcieliła się w postać Bess w operze George’a Gershwina Porgy and Bess. Odbyła z tą operą ogólnokrajowe tournée; następnie występowała w niej na scenach Wiednia, Paryża, Berlina i Londynu.

Leontyne Price zdawała sobie sprawę z trudności czekających w USA czarnoskórą śpiewaczkę i choć od czasów szkolnych zafascynowana była operą, planowała początkowo karierę solową w formie indywidualnych recitali, na wzór jej idolki, Marian Anderson. W 1955 została jednak zaproszona na występ razem z zespołem Metropolitan Opera w koncercie charytatywnym. Następnie w lutym 1956 zagrała rolę Toski w operze Giacomo Pucciniego w przedstawieniu telewizyjnym; została z tą chwilą pierwszą Afroamerykanką śpiewającą w sfilmowanym nagraniu opery. Szersza dystrybucja nagrania została zablokowana przez grupę południowych współpracowników sieci NBC, dla których pojawienie się czarnoskórej śpiewaczki w roli romantycznej heroiny było obrazą. Tymczasem Price dalej dawała recitale w USA, a także w Indiach i Australii.

Debiut na wielkich scenach

20 września 1957 Price zagrała panią Lidoine w amerykańskiej premierze Dialogów karmelitanek Francisa Poulenca, a kilka tygodni później nieoczekiwanie zastąpiła Antoniettę Stellę w roli Aidy – rola ta miała się stać jej najsłynniejszą kreacją. W maju 1958 została zaproszona do opery wiedeńskiej, by wystąpić w Aidzie oraz Czarodziejskim flecie. W Wiedniu razem z Herbertem von Karajanem nagrała kolejno Don Giovanniego (jako Zerlina), Trubadura (jako Leonora) i Toskę oraz muzykę wokalną Beethovena.

W drugiej połowie lat 50. Price pojawiała się na scenach Londynu, Werony i mediolańskiej La Scali, ponownie wcielając się w Aidę.

Metropolitan Opera

27 stycznia 1961 Leontyne Price zadebiutowała w pierwszoplanowej roli w Metropolitan Opera – zagrała Leonorę w Trubadurze Giuseppe Verdiego. Jej występ spotkał się z niezwykle pozytywnym przyjęciem. Chociaż nie była pierwszym ciemnoskórym artystą obsadzonym w głównej roli w nowojorskiej operze, okazała się pierwszą, która regularnie wykonywała takie partie i otrzymywała za nie najwyższe przewidywane wynagrodzenie. Ponadto w 1961 była pierwszą Afroamerykanką, która wystąpiła w spektaklu otwierającym sezon.

W ciągu kolejnych 24 lat Price zagrała w Metropolitan Opera w 201 przedstawieniach, kreując dalszych 16 ról, z których najsłynniejszą pozostała jednak Aida. Poza tym Price zyskała sławę jako:

Lata siedemdziesiąte

Z wiekiem Leontyne Price coraz rzadziej pojawiała się na deskach scenicznych – śpiewała głównie recitale. Miewała problemy z głosem (pojawiły się one pierwszy raz w Dziewczynie ze złotego zachodu) i popadła w konflikt z kierownictwem opery; ograniczyła w konsekwencji swoje występy. Zagrała wprawdzie Giorgettę w Płaszczu Pucciniego, Manon Lescaut w operze pod tym samym tytułem oraz Ariadnę w Ariadnie na Naxos Richarda Straussa, jednak w rolach tych nie odniosła sukcesu porównywalnego z wcześniejszymi. W 1973 śpiewała na pogrzebie Lyndona Johnsona i wróciła na krótko do roli Donny Anny. W 1976 przez krótki czas grała ponownie w Aidzie. Rok później podjęła na nowo współpracę z von Karajanem; wystąpiła w Wiedniu w Trubadurze i nagrała Requiem Brahmsa razem z orkiestrą berlińską.

Pożegnanie z operą

W latach 1981–1985 starzejąca się śpiewaczka na krótko wróciła do pełni dyspozycji; wcieliła się na nowo – ku wielkiemu zadowoleniu publiczności – we wcześniejsze role, w tym 3 sierpnia 1985 po raz ostatni w Aidę. W 2007 słuchacze Metropolitan Opera głosowali za uznaniem jej wykonania arii O patria mia za najwspanialszy moment w przedstawieniach tego teatru operowego w ciągu ostatnich 30 lat.

Leontyne Price nadal dawała recitale i koncerty po obu stronach Atlantyku – ze szczególnym upodobaniem występowała na Festiwalu w Salzburgu. Oficjalnie zakończyła karierę śpiewaczki w wieku 71 lat recitalem w Chapel Hill w Karolinie Północnej. Jeszcze w 2001 została poproszona o zaśpiewanie na koncercie ku czci pamięci ofiar ataku na World Trade Center. Obecnie mieszka na wsi pod Nowym Jorkiem. W 2007 w plebiscycie przeprowadzonym wśród krytyków muzycznych przez BBC Music zajęła czwarte miejsce w dwudziestce sopranów wszech czasów; ustąpiła Marii Callas, Joan Sutherland i Victorii de los Angeles.

Nagrania

Dostępne są nagrania właściwie wszystkich oper, w których Price zagrała główne role kobiece, pięć albumów z wyborem arii, płyty z pieśnią niemiecką i francuską oraz dwa albumy z muzyką kościelną. W 1996, dla uczczenia 70 urodzin artystki, RCA-BMG wydała kolekcjonerskie wydanie jedenastu płyt z jej wybranymi nagraniami. Istnieje jednak tylko jeden film rejestrujący całościowe wykonanie opery z udziałem Price – nagranie Mocy przeznaczenia z 1982.

Życie prywatne

W 1952 poślubiła swojego partnera z przedstawienia Porgy i Bess, barytona Williama Warfielda. Związek ten nie był jednak szczęśliwy, podobno z powodu zbytniego zaangażowania obojga w rozwój indywidualnych karier, jak podaje Warfield w swojej autobiografii. W 1967 doszło do separacji, a sześć lat później – rozwodu pary. Nie mieli dzieci.

Media użyte na tej stronie

Presidential Medal of Freedom (ribbon).png
Ribbon of Presidential Medal of Freedom
Chevalier Ordre de Leopold.png
Baretka Krzyża Kawalerskiego Orderu Leopolda (Belgia)