Leopold Koželuh

Leopold Koželuh
Ilustracja
Leopold Koželuh, portret Williama Ridleya (1797)
Imię i nazwisko

Jan Antonín Koželuh

Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1747
Velvary

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

7 maja 1818
Wiedeń

Gatunki

muzyka poważna, muzyka klasycyzmu

Zawód

kompozytor

Leopold Koželuh, właśc. Jan Antonín[1], także Koželuch, Kotzeluch, Koscheluch, Goscheloch[1] (ur. 26 czerwca 1747 w Velvarach, zm. 7 maja 1818 w Wiedniu[1][2][3][4]) – czeski kompozytor.

Życiorys

Kuzyn Jana Antonína Koželuha[1][2]. Imię Leopold przybrał w 1774 roku dla odróżnienia się od niego[4]. Uczył się muzyki w Velvarach u Antonína Kubíka, następnie rozpoczął studia prawnicze i matematyczne na Uniwersytecie Praskim, których jednak nie ukończył[1]. Kontynuował edukację muzyczną u swojego kuzyna oraz u Františka Xavera Duška[1][3]. Między 1771 a 1778 rokiem komponował muzykę baletową dla praskich teatrów[1]. W 1778 roku wyjechał do Wiednia, gdzie działał jako pianista i nauczyciel[1][2]. Udzielał lekcji arcyksiężnej Elżbiecie[4]. Prowadził też działalność wydawniczą, w 1784 roku założył oficynę Musikalisches Magazin, drukującą m.in. utwory W.A. Mozarta[1]. W 1791 roku skomponował kantatę na uroczystość koronacji Leopolda II na króla Czech[1].

W 1792 roku jako następca Mozarta został mianowany przez Franciszka II na stanowisko Kammer-Kappelmeister i Hofmusik-Compositor na dworze wiedeńskim[1][2][3]. Z inicjatywy George’a Thomsona wziął wraz z Haydnem i Beethovenem udział w projekcie opracowania ludowych pieśni szkockich i walijskich[1]. Jego uczniami byli m.in. Maria Theresia von Paradis, Ignaz von Seyfried i Simon Sechter[1]. Jego córka, Catherina Cibbini (1785–1858), była pianistką[1].

Twórczość

Muzyka Koželuha stoi na pograniczu klasycyzmu i rokoka[1]. Patetyczny i tragiczny typ ekspresji utworów kompozytora zapowiada już nadchodzący romantyzm[1]. Jego muzyka cieszyła się w swoim czasie dużą popularnością, historyczne znaczenie posiadają jego utwory fortepianowe[1][2]. Pomimo to Wolfgang Amadeus Mozart i Ludwig van Beethoven wypowiadali się na temat twórczości Koželuha niepochlebnie[2][3].

Jego twórczość obejmuje 30 symfonii, 22 koncerty fortepianowe, 2 symfonie koncertujące, 24 sonaty skrzypcowe, 6 kwartetów smyczkowych, 63 tria fortepianowe, 10 partit, 2 serenady, 8 divertiment, 61 tańców, 87 sonat fortepianowych, 25 baletów, 5 mszy, 2 oratoria, 9 kantat świeckich, 6 nokturnów wokalnych i 6 oper[4], z których zachowała się tylko jedna, Gustav Vasa[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 181–182. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1948. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b c d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 464. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ a b c d Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 314–315. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Media użyte na tej stronie

Kozeluh349.jpg
Przedstawiona osoba: Leopold Koželuh