Leopold Krizar

Leopold Krizar
Leon Halicki
Czeremosz, Buk
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

30 października 1896
Miliów

Data i miejsce śmierci

16/17 października 1944
koło Sokołowa

Przebieg służby
Lata służby

1918–1944

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie,
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

3 Pułk Piechoty Legionów
30 Pułk Strzelców Kaniowskich
29 Pułk Strzelców Kaniowskich
Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich
1 Batalion Strzelców Podhalańskich

Stanowiska

dowódca kompanii asystencyjnej
dowódca kompanii
zastępca dowódcy kadry batalionu zapasowego
adiutant batalionu
kierownik referatu wyszkolenia
dowódca kompanii szkolnej
dowódca batalionu
I oficer sztabu półbrygady
zastępca dowódcy batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
bitwa o Narwik

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920-1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Medal Wojska (dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Oficer Orderu Korony Rumunii
Award-star-silver-3d.png
Krzyż Wojenny 1914-1918 ze srebrną gwiazdą (Francja)
Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Leopolda Krizara

Leopold Krizar[1], ps. „Czeremosz”, „Buk”, „Leon Halicki” (ur. 30 października 1896 w Miliowie, zm. w nocy z 16/17 października 1944 k. Sokołowa) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, cichociemny.

Życiorys

Leopold Krizar urodził się 30 października 1896 roku we wsi Miliów, w ówczesnym powiecie wyżnickim Księstwa Bukowiny, w rodzinie Ferdynanda i Rypsymy z Nikosiewiczów. Uczył się w szkole powszechnej w Kutach. W roku szkolnym 1913/1914 był uczniem klasy V Filii C.K. VII Gimnazjum we Lwowie, VII klasę gimnazjum klasycznego ukończył w Stanisławowie, a świadectwo maturalne uzyskał w II Gimnazjum Państwowym w Wiedniu w 1915 roku.

Od lutego (albo marca) 1916 do listopada 1918 roku służył w armii austriackiej. W tym czasie ukończył Szkołę Oficerów rezerwy XI Korpusu w Jägerndorfie (Krnov, na Śląsku). 15 sierpnia 1917 roku został ciężko ranny. Od 3 listopada do 15 grudnia 1918 roku był internowany przez Ukraińców w Galicji Wschodniej.

Od lipca 1919 roku organizował Wojsko Polskie w Kołomyi. Od sierpnia 1919 roku do grudnia 1926 roku służył w 3 pułku piechoty Legionów. 5 czerwca 1920 roku był ponownie ranny, w czasie wojny polsko-bolszewickiej 3-krotnie kontuzjowany. Dekretem Wodza Naczelnego L. 2632 z 19 lutego 1921 r. został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika w piechocie (jako oficer z byłej armii austro-węgierskiej)[2]. W latach 1922–1926 zajmował stanowisko adiutanta II batalionu 3 pułku piechoty Legionów. 16 grudnia 1926 roku został przeniesiony do 30 pułku strzelców kaniowskich w Warszawie[3]. 12 kwietnia 1927 roku awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 116. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. 29 stycznia 1930 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[5]. Wiosną 1939 roku był dowódcą I batalionu w 29 pułku strzelców kaniowskich w Kaliszu[6].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził batalionem w Ośrodku Zapasowym 25 Dywizji Piechoty. Przekroczył granicę polsko-rumuńską 18 września 1939 roku. Był internowany w Rumunii. W marcu 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie został przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Służył tam jako 1. oficer sztabu 1 półbrygady. Wraz z nią uczestniczył w bitwie o Narwik. Od czerwca 1940 roku przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie służył jako kierownik szkolenia piechoty w Centrum Wyszkolenia Piechoty. 21 lipca 1942 roku został I zastępcą dowódcy 1 batalionu Strzelców Podhalańskich[7].

Po przeszkoleniu został zaprzysiężony 27 sierpnia 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Od grudnia 1943 roku był komendantem Bazy nr 10 (była to baza szkoleniowa o kryptonimie „Impudent”) we Włoszech. Brał udział w zrzucie nad Polską w nocy z 16 na 17 października 1944 roku w ramach operacji „Poldek 1” dowodzonej przez por. naw. Stanisława Kleybora na placówkę „Newa” 19 km na południowy wschód od Piotrkowa Trybunalskiego. Podczas skoku zaplątał się w taśmy na zewnątrz samolotu, po czym został odcięty przez niewiedzącego o tym podoficera pokładowego (despatchera). Zginął śmiercią spadochroniarza, spadając w lasku Kluczowotki, 800 m na południowy wschód od Sokołowa. Ciało znaleziono 22 października 1944 roku.

Leopold Krizar był żonaty z Marią Wicherską, z którą miał dwóch synów: Leszka (ur. 1923) i Tadeusza (ur. 1924).

Awanse

  • chorąży – 19 września 1917 roku
  • podporucznik (armii austriackiej) – ze starszeństwem z dniem 19 września 1917 roku
  • porucznik – ze starszeństwem z dniem 19 lutego 1920 roku
  • kapitan – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku
  • major – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 roku
  • podpułkownik – październik 1944 roku.

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Leopold Krizar.

Uwagi

  1. Medal ten został nadany mjr. Leopoldowi Krizarowi na podstawie Rozkazu nr 25 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 28 maja 1938 roku, pkt 4 (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

Przypisy

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 63, sprostowano nazwisko kapitana Leopolda Kryżar z „Kryżar” na „Krizar”.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 26 lutego 1921 roku, s. 321.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 437.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 122.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 36.
  6. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 31, 582.
  7. Rozkazy dzienne 1942 ↓, s. 327.
  8. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937 roku, s. 7.
  10. a b c Ze zdjęcia wykonanego po 1 stycznia 1927 roku
  11. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 361.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1942) BAR.svg
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
POL Medal Za Długoletnią Służbę Brązowy BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
ROM Order of the Crown of Romania 1881 Officer BAR.svg
Baretka: Order Korony Rumunii (model 1881) – Oficer – Królestwo Rumunii.
Croix de Guerre 1914-1918 ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1914-1918 (France)
PL Warsaw st Hyacinth church cichociemni commemorative plaque.JPG
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Tablica poświęcona 108 poległym cichociemnym w lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie
Award-star-silver-3d.png
Autor: Lestatdelc, Licencja: CC BY-SA 3.0
Illustration of a silver Award star ribbon device used for military decorations.
POL Medal Wojska 2r BAR.svg
Baretka: Medal Wojska nadany dwukrotnie (z jednym okuciem).
POL Odznaka za rany i kontuzje 1 gwiazdka BAR.png
Odznaka za rany i kontuzje - 1 gwiazdka