Leopold René Nowak

Leopold René Nowak
Data i miejsce urodzenia2 stycznia 1934
Kolonia
Zawódaktor, reżyser
Lata aktywnościod 1946
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Leopold René Nowak (ur. 2 stycznia 1934 w Kolonii) – polski reżyser, scenarzysta, aktor, publicysta, działacz kulturalny i wydawca.

Życiorys

Do Polski przyjechał w wieku 12 lat w roku 1946. Jako aktor występował w latach 1947–1957 w teatrach: Teatr Wesoła Gromadka, Teatr TUR, Stary Teatr, Teatr Młodego Widza, Cricot 2, Groteska. W 1949 roku zadebiutował jako aktor w filmie Pierwszy start Leonarda Buczkowskiego.

Jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydziału Filozoficzno-Historycznego, gdzie w latach 1954–1958 studiował historię sztuki, a następnie w latach 1958–1960 psychologię.

W latach 1947–1954 był współpracownikiem Polskiego Radia w Krakowie.

W charakterze asystenta reżysera, drugiego reżysera i scenarzysty pracował w Zespołach Filmowych Iluzjon, Kadr i Syrena w Warszawie, Telewizji Polskiej oraz w Wytwórni Filmów Fabularnych „Se-Ma-For”. Pracował również dla Wytwórni Filmów Dokumentalnych – PKF.

Jego artykuły drukowane były od roku 1953 między innymi w czasopismach: „Dziennik Polski”, „Przekrój”, „Życie Literackie”, „Magazyn Filmowy”, „Magazyn Kulturalny”, „Przegląd Kulturalny”, „Gazeta Krakowska” oraz w języku niemieckim w „Bunte Illustrierte” i „Bild und Funk”.

W roku 1988 wydał tomik aforyzmów pt. Myśli zaskoczone, drukowanych wcześniej w „Przekroju”.

Wydrukowane w roku 1990 pierwsze polskie wydanie „Konstytucji Stanów Zjednoczonych” (​ISBN 83-85251-01-4​) Nowak opatrzył wstępem.

Jest współautorem wydanej w 1995 roku przez Instytut Francuski w Krakowie książki o Romanie Polańskim (​ISBN 83-904145-0-3​).

W 1971 był członkiem Narady Wawelskiej poświęconej sprawom kultury Krakowa, której efektem między innymi było podjęcie przez władze miasta decyzji o budowie przy Rondzie Mogilskim budynku Opery i Operetki.

Jest założycielem i właścicielem krakowskiej Oficyny Filmowej „Galicja” (1988) oraz od 1992 wydawcą czasopisma „Kryteria”. W 1995 roku złożył wniosek o przyznanie koncesji dla Telewizji Galicja mającej nadawać programy na obszar Krakowa i Zakopanego.

Zagrał w ok. 80 filmach fabularnych, między innymi w filmie Stawka większa niż życie. Nagrał ok. 800 audycji radiowych.

W 1974 był przewodniczącym jury Ogólnopolskiego Festiwalu Filmów Studenckich.

Od 1969 jest członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, w latach 1979–1982 Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich następnie 1982–1990 Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL i od 1990 Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. W latach 1979–1989 członek Lewicowego Centrum Intelektualnego „Kuźnica”. Od 1981 członek Stowarzyszenia Autorów Polskich. Jest również członkiem Polskiej Akademii Filmowej.

Jest inicjatorem wmurowania w 2011 roku tablicy poświęconej reżyserowi Wojciechowi Jerzemu Hasowi na froncie kamienicy przy ul. św. Gertrudy 19 w Krakowie, w której artysta mieszkał i pracował przez 24 lata. Autorem tablicy jest Marian Konieczny[1].

W 2012 był inicjatorem wmurowania tablicy upamiętniającej łódzką kawiarnię „Honoratka”, w której spotykali się ludzie kina[2].

Od 2016 roku jest wydawcą i redaktorem naczelnym miesięcznika graficzno-literackiego Kawriolet.

Jest członkiem jury Międzynarodowego Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych[3][4].

Rozwiedziony; ma córkę Dominikę (ur. 1982) oraz syna Kosmę Leopolda (ur. 1988).

Odznaczenia

Nagrody, nominacje

  • 1951: nagroda na festiwalu w Paryżu za rolę w filmie Pierwszy start
  • 1986: nagroda specjalna na Festiwalu Filmów Społeczno-Politycznych w Łodzi
  • 1987: nominacja do Festiwalu Margaret Mead Film Festival w Nowym Jorku
  • 1989: Nagroda Wydawców i Dziennikarzy na Przeglądzie Autorskich Filmów Leopolda René Nowaka w Tel Awiw-Jafa w Izraelu

Zainicjowane imprezy kulturalne

  • 1955: współzałożyciel teatru Cricot 2
  • 1956: współzałożyciel Piwnicy pod Baranami w Krakowie
  • 1959–1960: Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Krakowie
  • 1969–1970: Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
  • 1977: Społeczny Komitet Rewaloryzacji Krakowa
  • 1995: Międzynarodowe Targi Filmowo-Telewizyjne w Krakowie
  • zrealizowana w 1986 budowa Wytwórni Filmowej w Krakowie
  • był jurorem na wielu festiwalach oraz przeglądach filmowych

Filmografia

Filmy fabularne

  • 2012 – Czarodzieje Honoratki[7]
  • 1989 – Oko cyklonu (film polsko-amerykański) scenariusz, kierownictwo artystyczne, produkcja, obsada aktorska (leśniczy Antek)
  • 1984 – La dame blanche de Wieliczka drugi reżyser, obsada aktorska
  • 1983 – Biała dama (film telewizyjny francusko-kanadyjsko-polski) reżyseria
  • 1981 – „Anna” i wampir obsada aktorska (lekarz – brak w czołówce)
  • 1980 – 11 odcinek w serialu Królowa Bona obsada aktorska (starosta Rudnicki)
  • 1979 – Na własną prośbę obsada aktorska (kierowca asfalciarki)
  • 1976 – Ognie są jeszcze żywe obsada aktorska (turysta oglądający film w muzeum oświęcimskim – brak w czołówce)
  • 1976 – Noc w wielkim mieście obsada aktorska (kierowca)
  • 1976 – Krótkie życie obsada aktorska (Orkan)
  • 1975 – Znikąd donikąd obsada aktorska (członek oddziału – brak w czołówce)
  • 1975 – „Zatarte ślady” odcinek 3 w Trzecia granica obsada aktorska (gestapowiec Ernst – brak w czołówce)
  • 1975 – Noce i dnie współpraca (reżysersko-organizacyjna – brak w czołówce), obsada aktorska (brak w czołówce)
  • 1975 – Dulscy obsada aktorska
  • 1974 – Spacer pod psem reżyseria, obsada aktorska (pracownik schroniska dla psów)
  • 1973 – Sanatorium pod Klepsydrą dokumentacja (scenograficzna, także lokalizacja obiektów zdjęciowych – brak w czołówce), obsada aktorska (2 epizody: Rudy, Ptak – brak w czołówce)
  • 1973 – Fernando i humaniści obsada aktorska (reżyser telewizyjny)
  • 1972 – Szklana kula współpraca reżyserska
  • 1972 – „Niebo” w serialu telewizyjnym Kopernik obsada aktorska (poeta Lodovico w Ferrarze)
  • 1971 – Złote koło obsada aktorska (specjalista od daktyloskopii – brak w czołówce)
  • 1971 – Nos drugi reżyser, obsada aktorska (przyjaciel Kowalewa)
  • 1971 – Aktorka (film telewizyjny polsko-niemiecki) drugi reżyser
  • 1970 – Na dobranoc obsada aktorska (mleczarz)
  • 1970 – Legenda obsada aktorska (żołnierz oddziału partyzanckiego)
  • 1969 – Sąsiedzi obsada aktorska (Jarocki)
  • 1969 – Dzień oczyszczenia obsada aktorska („Kosma”, członek oddziału majora „Dziadka” – brak w czołówce)
  • 1968 – Wilcze echa Współpraca reżyserska, obsada aktorska („Dzidziuś”, członek bandy Moronia)
  • 1968 – „W imieniu Rzeczypospolitej” odcinek 10, „Akcja – „liść dębu"” odcinek 16 w serialu Stawka większa niż życie obsada aktorska (scharführer Brunsch w odcinku 10, podoficer meldujący o zabójstwie Knocha w odcinku 16 – brak w czołówce)
  • 1967 – Westerplatte obsada aktorska (żołnierz wracający z warty – brak w czołówce)
  • 1967 – Paryż – Warszawa bez wizy obsada aktorska (celnik francuski na paryskim lotnisku)
  • 1967 – Kiedy miłość była zbrodnią obsada aktorska (jeniec)
  • 1967 – Jowita obsada aktorska (fotograf, znajomy Marka)
  • 1966 – Ściana Czarownic obsada aktorska (Jacek, kolega Wojtka)
  • 1966 – Szyfry dokumentacja (scenograficzna – brak w czołówce), obsada aktorska (mężczyzna na ulicy w Krakowie – brak w czołówce)
  • 1965 – Wizyta u królów (film telewizyjny angielsko-polski) współpraca reżyserska, obsada aktorska (przewodnik)
  • 1965 – Lekarstwo na miłość obsada aktorska (konwojent w banku – brak w czołówce)
  • 1965 – „Na melinę” w Dzień ostatni – dzień pierwszy obsada aktorska (wartownik)
  • 1964 – Rękopis znaleziony w Saragossie obsada aktorska (złoczyńca – brak w czołówce)
  • 1964 – „Główna wygrana” odcinek 2 w serialu Barbara i Jan obsada aktorska (milicjant w fałszywej kolekturze „Toto Lotka” – brak w czołówce)
  • 1963 – Zacne grzechy Współpraca (w okresie przygotowawczym filmu – brak w czołówce)
  • 1962 – Na białym szlaku obsada aktorska (żołnierz niemiecki – brak w czołówce)
  • 1962 – Mandrin obsada aktorska (przemytnik)
  • 1962 – Klub kawalerów obsada aktorska (zawiadowca – brak w czołówce)
  • 1962 – Drugi brzeg obsada aktorska (więzień polityczny)
  • 1962 – Czarne skrzydła współpraca (w okresie przygotowawczym filmu – brak w czołówce)
  • 1961 – Zuzanna i chłopcy współpraca reżyserska, obsada aktorska (Remek)
  • 1961 – Zaduszki obsada aktorska (partyzant – brak w czołówce)
  • 1961 – Ogniomistrz Kaleń obsada aktorska (żołnierz)
  • 1961 – Historia żółtej ciżemki współpraca (w okresie przygotowawczym filmu – brak w czołówce)
  • 1961 – Dziś w nocy umrze miasto obsada aktorska (Francuz – brak w czołówce)
  • 1961 – Czas przeszły współpraca reżyserska, obsada aktorska (kelner w klubie – brak w czołówce)
  • 1960 – Zezowate szczęście obsada aktorska (rikszarz – brak w czołówce)
  • 1960 – Przygoda w terenie obsada aktorska (Franek)
  • 1960 – Powrót Współpraca reżyserska, obsada aktorska (kelner – brak w czołówce)
  • 1960 – Ostrożnie Yeti obsada aktorska (kierowca – brak w czołówce)
  • 1958 – Rancho Texas obsada aktorska (pracownik stadniny koni – brak w czołówce)
  • 1954 – Kariera obsada aktorska (robotnik w stoczni broniący Krupy – brak w czołówce)
  • 1953 – Przygoda na Mariensztacie obsada aktorska (murarz, kolega Janka)
  • 1953 – Piątka z ulicy Barskiej obsada aktorska (chłopak strzelający ze szklanej dmuchawki w majstra Macisza – brak w czołówce)
  • 1951 – Pierwsze dni obsada aktorska (Felek, pomocnik kowala)
  • 1950 – Pierwszy start obsada aktorska (Tomek Spojda)

Filmografia – pozostałe produkcje

  • 1996 – „Koniec epoki Gutenberga” reżyseria, scenariusz
  • 1995 – „Festiwal! – Festival! I co dalej...” reżyseria, scenariusz, produkcja
  • 1994 – „Festival, festival i co dalej...” reżyseria, scenariusz
  • 1990 – „Diaspora. Historia Żydów polskich 965-1990” reżyseria, scenariusz, produkcja
  • 1988-1989 – „Diaspora” reżyseria, scenariusz, produkcja
  • 1985 – „Spodos” reżyseria, scenariusz
  • 1977 – „Miasto” reżyseria, scenariusz
  • 1973 – „Kurort” reżyseria, scenariusz, obsada aktorska (narciarz)
  • 1971 – „Laba” reżyseria, scenariusz, obsada aktorska (piłkarz)
  • 1961 – „Ambulans” współpraca reżyserska, obsada aktorska (brak w czołówce)
  • 1957 – „Sto złotych” (etiuda szkolna PWSFTviT) dialogi (brak w czołówce)

Reżyseria sztuk teatralnych

  • 1986 – „I żyć trzeba dalej” – adaptacja powieści Stanisława Goszczurnego wystawiona w Gdańsku w Teatrze Wybrzeże
  • 1977 – „Matka Joanna od Aniołów” – adaptacja utworu Jarosława Iwaszkiewicza, wystawiona w Krakowie w Teatrze Bagatela, następnie w Mexico (1979) i Barcelonie (1980)

Inne

  • 1949 – „Cyrk Tarabumba” – widowisko marionetkowe autorstwa Gwidona Miklaszewskiego wystawiane przez Teatr Lalki i Aktora „Groteska”, lalkarz (Gagatek)
  • 1993-1994 – „Spotkania Nowaka” – talk-show nadawany przez Polonia 1 Krater

Przypisy

  1. Odsłonięto tablicę poświęconą Hasowi; na stronie gazeta.pl Kraków
  2. Uhonorowali „Honoratkę” tablicą pamiątkową; na stronie halolodz.pl
  3. VII Międzynarodowy Festiwal Filmów Historycznych i Wojskowych! 24-28 października w Warszawie. 20 października 2016. [dostęp 2019-08-28].
  4. WYNIKI KONKURSÓW IX MFFHIW. 27 października 2018. [dostęp 2019-08-28].
  5. Postanowienie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 maja 2002 r. o nadaniu orderów i odznaczeń. (M.P. z dnia 6 września 2002 r.) Monitor Polski z 2002 r. Nr 38 poz. 593
  6. Odznaki "Za Zasługi dla Miasta Łodzi", BIP ŁÓDŹ [dostęp 2020-12-30] (pol.).
  7. Premierowy pokaz „Czarodziejów Honoratki” w portalu Stowarzyszenia Filmowców Polskich

Bibliografia

  • „Kto jest kim w Polsce”. Interpress 2001. ​ISBN 83-223-2691-2
  • „Słownik autorów polskich”, 1988

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie