Leopold Szefer
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 7 sierpnia 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1 marca 1970 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | inżynier górnik, działacz gospodarczy i społeczny |
| Alma Mater | Akademia Górnicza w Loeben (Austria) |
| Odznaczenia | |
   | |
Leopold Wiktor Szefer (ur. 7 sierpnia 1881 w Głuszkowie, gmina Czerniatyn, woj. stanisławowskie, zm. 1 marca 1970 w Warszawie) – polski inżynier, górnik i hutnik, działacz na rzecz polskości Górnego Śląska[1].
Życiorys
Był synem Józefa i Aleksandry z Martynowiczów. Po ukończeniu gimnazjum w Kołomyi i prestiżowej akademii górniczej w Leoben w Austrii rozpoczął pracę jako asystent na Politechnice Lwowskiej, gdzie pracował w latach 1905–1907. W latach 1907–1920 był pierwszym kierownikiem, a później dyrektorem zorganizowanej przez siebie Polskiej Szkoły Górniczej (tak zwanej sztygarówki) w Dąbrowie na Śląsku Cieszyńskim. W 1913 został radnym Dąbrowy[2].
Plebiscyty na Śląsku i dwudziestolecie międzywojenne
Gdy Dąbrowa, w wyniku podziału Śląska Cieszyńskiego w 1920 roku, znalazła się w granicach Czechosłowacji, został inspektorem węglowym w Cieszynie (1920–1921). W następnych latach był komisarzem plebiscytowym w Bytomiu (1921–1922), wicedyrektorem Wyższej Szkoły Górniczej w Katowicach (1922–1927) i zastępcą delegata Górnośląskiej Komisji Przemysłu Górniczo-Hutniczego (1928–1931).
W latach 1920–1922 prowadził bardzo aktywną działalność mającą na celu odzyskanie bogactw Górnego Śląska na skutek wygranego plebiscytu 20 marca 1921 roku. W dniu 11 lipca 1922 roku Niemcy przekazali agendy górnicze przedstawicielom Państwa Polskiego, w osobach radców górniczych: inż. Bronisława Pietrzykowskiego i Leopolda Szefera. Śląska Konwencja Górnicza z dnia 26 czerwca 1922 roku dokonała podziału pól górniczych leżących przy granicy państwa. Na terenie Polski znalazło się:
- 195 198 ha (1952 km²) nadań górniczych na węgiel kamienny
- 657 ha nadań na węgiel brunatny
- 16 149 ha nadań na rudy cynku
- 20 034 ha nadań na rudy ołowiu
- 13 730 ha nadań na rudę siarki
- 19 861 ha nadań na solanki
- 12 272 ha nadań na sól kamienną.
Ponadto na obszarze Polski znalazły się zakłady: 9 koksowni, 4 brykietownie, 1 górnicza elektrownia, 1 szyb wodny[3].
Od 1931 roku do wybuchu II wojny światowej Leopold Szefer był dyrektorem naczelnym Fabryki Materiałów Wybuchowych „Lignoza”.
W czasie wojny i po wojnie
W czasie wojny Szefer stanął na czele Rady Obywatelskiej Ziem Zachodnich (później zmieniono jej nazwę na Radę Społeczną Biura Zachodniego) Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj. Współpracował również z Naczelnikiem Wydziału Przemysłu i Handlu Okręgowej Delegatury na Śląsk.
Po powstaniu warszawskim mieszkał krótko w Krakowie, po czym w marcu 1945 roku wrócił do Katowic, gdzie objął stanowisko naczelnego dyrektora Zjednoczenia Przemysłu Materiałów Wybuchowych. W 1949 przeniósł się (wraz ze zjednoczeniem) do Warszawy. W 1953 roku przeszedł na emeryturę.
Działalność w organizacjach
- członek i prezes (w latach 1902–1903) Czytelni Polskiej Akademików Górniczych w Loeben
- członek Komisji Zakładów Naukowych w sprawie założenia uczelni górniczej oraz opracowania reformy szkoły wiertniczej w Borysławiu (1911)
- członek korespondent Delegacji Polskich Górników i Hutników (1912)
- członek zespołu przygotowującego „Memoriał w sprawie Akademii Górniczej w Krakowie” (1912)
- radny gminy Dąbrowa Górnicza (1913)
- członek Komitetu Organizacyjnego Akademii Górniczej w Krakowie (1919)
- członek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych (1922–1927 i od 1932), wiceprezes i prezes śląskiego koła (od 1938)
- zastępca przewodniczącego komitetu budowy gmachu Województwa i Sejmu Śląskiego (1922–1924)
- wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach (1924)
- skarbnik Zarządu Głównego Towarzystwa Popierania Wyższych Studiów Nauk Społecznych (od 1936)
- konsul honorowy Estonii (1938–1939)
- członek K! Silesia (Polskiej Korporacji Akademickiej)
- członek założyciel (i wiceprezes do 1947) Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego w Polsce (1945)
- radca Izby Przemysłowo-Handlowej
- członek Związku Polskiego Przemysłu Chemicznego
- członek Związku Przemysłu Polskiego w Warszawie
- członek władz Centrali Materiałów Wybuchowych
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (25 czerwca 1946)[6]
Życie prywatne
Był dwukrotnie żonaty. W pierwszym małżeństwie z Heleną z Tymowskich miał córkę Janinę (1911–2003) oraz syna Tadeusza (1914–1940). Ożenił się powtórnie 15 września 1918 roku z Janiną z Terlikowskich, z którą miał córkę Marię, po mężu Hutnik.
Przypisy
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 718.
- ↑ J. Golec, S. Bojda: Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej. T. 3. Cieszyn 1998, s. 237.
- ↑ Bogdan Ćwięk: Górnictwo Polskie XX wieku, tom. 1: lata 1900–1950. 2009.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 980 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie organizacji śląskich władz górniczych”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 79, poz. 529 „za zasługi przy zabezpieczeniu, odbudowie i organizacji przemysłu”.
Bibliografia
- Jerzy Krawczyk, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 47. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2011, s. 595–597. ISBN 978-83-88909-93-1.
- Jerzy Krawczyk. Leopold Wiktor Szefer (1881–1970). „Przegląd Górniczy”. 63 (12), s. 54–56, 2007. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Leopold Szefer (1881–1970), polski inżynier górnictwa.